VWO De positie van Zuid-Amerika in de wereld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

De positie van Zuid-Amerika in de wereld wereldspeler? 

00:50

Waarom zou men dat kunnen denken, dat ze de achtertuin van de VS zijn? (denk aan de vorige les/paragraaf)

01:08

Welk land zal de grootste FDI's doen in Zuid-Amerika? En waarom?

02:25

Noem minstens twee nadelen van deze IIRSA (par. 6)

Hoofdvraag

Wat betekent het voor Zuid-Amerika dat de vette jaren voorbij zijn? Wat betekent dat voor de mondiale politieke positie van ZA?

Leerdoelen

1 Je kunt de veranderende positie van Zuid-Amerika in de wereld beschrijven en verklaren

2 Je weet op welke manier de samenwerking tussen Zuid-Amerikaanse landen toeneemt.

3 Je kunt verschillende toekomstscenario's voor Zuid-Amerika beschrijven en onderbouwen.

Begrippen 

BRICS-land  -  buitenlandse investering  - exportpakket  -  exportvalorisatie - foreign direct investment (fdi) - handelsbalans - importpakket - landgrabbing - landroof - Mercosur - UNASUR

Samenwerking en spanningen

Al jarenlang gezocht naar vormen van samenwerking en integratie tussen Zuid-Amerikaanse landen (economisch, politiek, cultureel, verkeer). 

Spanningen  veroorzaken problemen 

Oorzaken spanningen: 

- Vrees voor verlies grondgebied (hulpbronnen)

- Angst voor te grote invloed Brazilië 

- Inmenging buitenlandse machten (VS, Rusland, China) - Geopolitiek  

Op welke locatie hoort welk samenwerkingsverband?

CARICOM

NAFTA

EU

MERCOSUR

ASEAN

Mercosur

• Douane-unie 
• Vrij verkeer van goederen en gelijke in- en uitvoertarieven t.o.v. andere landen dan de leden. 
• Handelsbeperkingen verboden
• Einde aan periode van protectionisme en importsubstitutie 

Unasur...update

In april 2018 schortten zes lidstaten - Argentinië, Brazilië, Chili, Colombia, Paraguay en Peru - hun lidmaatschap op en in augustus 2018 stapte Colombia volledig uit de UZAN, gevolgd door Brazilië en Ecuador in maart 2019 en Argentinië, Chili en Paraguay in april 2019. Momenteel zijn enkel Bolivia, Guyana, Suriname, Uruguay en Venezuela nog lid; Peru heeft nog de opgeschorte status. In januari 2019 werd PROSUR opgericht dat een politiek-rechtser alternatief moest zijn voor de politiek-linksere UZAN. Ook de bezorgdheid over het regime in Venezuela speelde hierin een rol.

Rol Brazilië 

Succes van de Mercosur als handelsblok is grotendeels te danken aan Brazilië

Van de totale goederenhandel wordt maar een beperkt (25%) deel via de Mercosur afgehandeld. (Geldt voor meer landen) 

Dit geringe aandeel is een probleem: kleine interne markt, afhankelijkheid van mondiale economie 

Goederenuitvoer binnen de Mercosur en aandeel van de totale export van de Mercosur, 2000 - 2013.

Pacifische Alliantie 

• Chili, Peru, Colombia, samen met Mexico 
• Sterk gericht op vrijhandel, liberalisering en exportgericht overheidsbeleid 
• Indirect: tegenwicht bieden aan Brazilië 
• Colombia en Peru: met buitenlands geld fabriekscomplexen bouwen > exportvalorisatie. 
• EPZ 
• Groeiende wereldeconomie voorwaardelijk 

Unasur 

Gericht op politieke, economische en culturele integratie

Alle Zuid-Amerikaanse landen lid

Voorbeeld: integratieassen / ontwikkelingsassen 

Noem een nadeel van de nieuwe infrastructuur

Op welke manier kan de aanleg van infrastructuur landroof/landgrabbing veroorzaken?

Duurzame welvaart

Versterking economische groei en afname armoede in veel Zuid-Amerikaanse landen werd bereikt doordat er aan een aantal voorwaarden werd voldaan: 

Samenwerking in handelsblokken, groei wereldeconomie, liberalisering en exportvalorisatie 

Invloed economische wereldcrisis 2008 (en natuurlijk de pandemie van 2020-2021)