3.4: Romeinen en Germanen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

3.4: Romeinen en Germanen

Deze les:

• Controle van het huiswerk
• Afsluiting paragraaf 3.3
• Bespreken opdrachten + uitleg vaardigheid continuïteit en verandering.
• uitleg paragraaf 3.4: Romeinen en Germanen
• aan de slag met opdrachten.

Aan het einde van deze les:

... weet je hoe goed je de stof van de vorige paragraaf hebt begrepen.

... weet je hoe we de grens van het Romeinse rijk noemen.

... leer je hoe de Romeinen en Germanen met elkaar omgingen.

... leer je hoe de Romeinen en de inwoners van Zuid- Nederland met elkaar omgingen.

... leer je de vaardigheid continuïteit en verandering.

Afsluiting 3.3: Het ontstaan van het Christendom

• Joden
• Monotheïsme en Polytheïsme
• Eerst verboden
• Later staatsgodsdienst 

1

2

3

4

5

6

De Romeinen onderwierpen Judea.

Joden bouwden synagogen in het hele rijk.

Joden kwamen in opstand tegen de Romeinen

Joden kwamen in het hele rijk terecht.

Joden moesten hoge belastingen betalen.

Joden werden door Romeinen verjaagd en als slaaf 

afgevoerd.

Bespreken opdrachten + vaardigheid: continuïteit en verandering

Continuïteit en verandering: 

• langzame veranderingen, bijv. de overgang van jager-verzamelaars naar boeren.
• snelle veranderingen, bijv. de bezetting van Nederland door de Duitsers in de Tweede Wereld oorlog.
• Dingen die niet of nauwelijks veranderen, we spreken dan van continuïteit. (dingen blijven hetzelfde) 

De eerste generaties vreemdelingen die in Rome waren gaan wonen, hielden hun gebruiken levend.

1. continuïteit
2. verandering

De joden bleven leven volgens de regels van hun voorvaderen

1. continuïteit
2. verandering

Keizer Nero vervolgde christenen, er was geen sprake meer van tolerantie

1. continuïteit
2. verandering

bron 12 geeft verklaringen voor de populariteit van het christendom. Kies de twee juiste verklaringen.

1. Christenen konden moed putten uit de Bijbelverhalen.
2. Het christendom was vooral voor arme mensen
3. Net als andere godsdiensten hadden christenen een speciaal boek
4. Volgens christenen trok hun god zich het lot van mensen aan.

3.4: Romeinen en Germanen:

in deze paragraaf leer je:

• hoe Romeinen en bewoners van Zuid-Nederland met elkaar omgingen.
• hoe de Rijn de noordelijke grens van het rijk werd.
• welke invloed de Romeinen hadden op het leven in Zuid-Nederland.
• hoe het West- Romeinse rijk eindigde.

Kenmerkend aspect:  de verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie (botsing) met de Germaanse cultuur.

Voor de komst van de Romeinen is Nederland....

• een moeilijk begaanbaar gebied vol moerassen en bossen.
• een landbouwsamenleving
• Zuid- Nederland: hier wonen de Kelten (Galliërs)
• ten Noorden van de Rijn: hier wonen de  Germanen.

Romeinen in Nederland

Kelten onderworpen door Julius Ceasar, na een opstand vragen de Romeinen Germaanse Bataven zich in het gebied tussen de Maas en de Rijn te vestigen. 

De Rijn als grens:

Germanen zijn te sterk voor de Romeinen. Er komt een einde aan de Romeinse expansie (uitbreiding) De Rijn wordt de grens van het rijk.  De Romeinen sluiten een bondgenootschap met de Bataven.

Limes:

Limes: versterkte noordgrens van het Romeinse Rijk.

grenzen: natuurlijke grenzen --> bergen, rivieren enz.

limes: versterkte legergrenzen, forten.

Romeinse invloed:

• oprichting landbouwbedrijven
• stichtten van steden.
• Romanisering
• Einde van de prehistorie, Romeinen leren de bewoners van Zuid-Nederland schrift kennen.

Aan de slag:

• Lees de theorie, bekijk de interactieve bron en maak daarna de opdrachten tot het kopje de ondergang van Rome. (t/m opdr. 5)
• Werk aan je eindopdracht bij deze
  paragraaf horen de begrippen: 
  Limes en volksverhuizingen