Klasse 3) werhelling 2 (1&2)

• Frysk
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2,3

Lear!line Frysk

Taalfeardigens 2: les 1&2

Leardoelen:

• Ik kin lienwurden yn it Frysk staverje
• Ik wit wannear't ik in (oergongs)-w skriuwe moat
• Ik kin de tusken-n goed brûke yn myn skriuwen

Leardoel: Ik kin lienwurden yn it
Frysk staverje

Ja dat kin ik!

Nee dat kin ik net.

Skriuw in lienwurd op!

Lienwurden

• Dat binne wurden út in oare taal wei
  
  
• Oer it algemien jildt dat as in wurd bot ynboargere is, dasto it wurd 'op syn Frysk' staverje (skriuwe) meist.
  

Lienwurden

Yn it Frysk skriuwe wy watsto hearst:
> sjampinjon     (champignon)
> horloazje         (horloge) 

> kompjûter       (computer)

> kafees               (cafés)

> sjirurch             (chirurg)

> garaazje           (garage)

Lienwurden

Ingelske wurden meist stean litte, mar ek op syn Frysk skriuwe:
> computer of kompjûter              cake of keek

Talen en nasjonaliteiten altyd op -SK:

> Ingelsk, Spaansk, Frysk

Fan de útgongen –sch en –isch meitsje wy –sk of –ysk:

> allergysk, gaotysk, kritysk

Hokker wurden binne goed skreaun?

1. gaos, centrum, rezjy
2. organisaasje, Engels, provinsje
3. Ingelsk, rezjy, kompjûter
4. chaos, bûzjy, sjoernaal

Set oer nei it Frysk:
cafés

Set oer nei it Frysk:
garage

Set oer nei it Frysk:
De provincie heeft discussie over de organisatie.

Leardoel: Ik wit wannear't ik in (oergongs)-w skriuwe moat.

Ja dat wit ik!

Nee dat wit ik net.

De regels -w en -iuw

• De -w skriuwe wy altyd yn kombinaasje mei -iuw:
  > bedriuw, iuw, liuw, skriuwe
  
  
• De tusken-w wurdt alinne brûkt om twa lûden út elkoar te hâlden:
  (foar in medeklinker noait in -w)
  > De broek is blau - de blauwe broek
  
  

• Oan ‘e ein fan in wurd noait in -w                               
  --> blau, frou, grou

Hokker wurden binne goed skreaun?

1. iuw, blaue, frou
2. blau, bedriuw, bouwurk
3. dowen, skriuwe, rauw
4. bedriuw, frouw, skriuwe

Set oer nei it Frysk:
gebouw en gebouwen

Set oer nei it Frysk:
Zij zijn getrouwd.

Wij schrijven over een blauwe duif.

Leardoel: Ik kin de tusken-n goed brûke yn myn skriuwen.

Ja dat kin ik!

Nee dat kin ik net.

De regels: tusken-N

• It Frysk hat gjin tusken-N!
  > kippenhok = pikehok
  > hondenhok = hûnehok
  > Ziekenhuis = sikehûs
  
  
• As de -N by it wurd heart skriuwst him fansels wol op:
  > bûtenlân

Set oer:
mensenrechten

Set oer:
dierenarts

WURDLIST

Handige wurden diel 2

Ik kin de wurden fan de wurdlist
al goed staverje.

Ja (Ik haw al leard)

In bytsje (Ik haw der wol nei sjoen)

Nee (Ik haw der noch neat mei dien)

Keppelje de wurden oan de goeie betsjutting:

de deadline

de vergadering

voorzetsels

de keuze

problemen

ferhâldingswurden

de gearkomste

de kar

de falbile

tûkelteammen

Wat is in 'bijlage' yn it Frysk?

Set oer: per ongeluk

Set oer:
Er gaan geen treinen.

Set oer:
Het nummer is volledig.

Jou dysels in sifer fan 0-10

Hoe goed behearsto de stof?

010

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Vraag aan enkele leerlingen om hun antwoord toe te lichten.