leerlingversie par. 4.1 Einde van de wereldrijken 2023

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

4.1 Einde van de wereldrijken

Par. 4.1 Einde van de wereldrijken

1. In deze paragraaf leer je welke invloed de Tweede Wereldoorlog had op de dekolonisatie.

2. In deze paragraaf leer je hoe Britse en Franse kolonies in Azië  onafhankelijk werden.

3. In deze paragraaf leer je hoe de Nederlandse kolonies zelfstandig en onafhankelijk werden.

4. In deze paragraaf leer je hoe de staat Israël ontstond.

Dekolonisatie = proces waarbij kolonies onafhankelijk worden van hun moederland

Invloed van de Tweede Wereldoorlog 

tekst samen lezen

 verwijzing naar  oorzaken als onderdrukking en verzwakking westerse landen door oorlog

        Oorzaken dekolonisatie:

1. voor de oorlog: kolonies worden onderdrukt door de westerse landen
2. voor de oorlog: nationalistische bewegingen ontstaan ( zelfbewustzijn van de inheemse elite wordt door scholing in Europa groter)
3. Tweede Wereldoorlog laat zien dat westerse machten te verslaan zijn (door Japan!!) 
4. na/tijdens de oorlog: Europese landen zijn verzwakt door oorlog  
5. na de oorlog: SU en VS zijn tegen kolonisatie 
   
6. na de oorlog: Koude Oorlog zorgt ervoor dat VS en SU bondgenoten zoeken in Azië en Afrika

Dekolonisatie verloopt in 3 golven:

1. 1945-1953: Zuid-Oost Azië / Midden-Oosten
   
2. 1951-1980: Afrika
   

3. 1965-1975: Caribisch gebied

India

• Mahatma Ghandi --> leider van de onafhankelijkheidsstrijd in India
• Geweldloos verzet 
• 1947 India wordt onafhankelijk: hierna burgeroorlog tussen moslims en hindoes
• gevolg:  India wordt verdeeld in 3 staten: 
  India (hindoes) en Oost- en West Pakistan
• Oost-Pakistan wordt nu Bangladesh genoemd
• nog steeds veel spanning tussen India en Pakistan!!

Brits-Indië

Vietnam

Onderdeel van de Franse kolonie Indochina

1954:

Frankrijk wordt verslagen door de Vietminh van Ho Chi Minh (=communist) en trekt zich terug uit de kolonie .

Amerikanen schieten te hulp ==> begin Vietnamoorlog (einde 1975)

 Nederlands- Indië

• Oud- kolonie van Nederland
  
• 1595-1949 Nederlands "eigendom"
• VOC --> monopolie handel
  
• 2 tussen- periodes:
  

 1799-1814 Engeland 
 1942-1945: Japan 

• Indonesië gebruikt voor handel => grondstoffen als specerijen, ook rubber en olie.
  

Indonesië

Dekolonisatie Indonesië

• 1945: Japan verliest oorlog, NL herstelt gezag
• 1945-1949: onafhankelijkheidsstrijd onder leiding van Soekarno (leider nationalisten) 
  
• Ned zet  leger in (politionele acties)
  
  

Politionele acties 1947

Bronbeek is een museum en hét kenniscentrum van het koloniaal-militair verleden van het Koninkrijk der Nederlanden. Het bevindt zich op een historisch landgoed. Bronbeek is ook een tehuis voor veteranen van de Nederlandse krijgsmacht en het voormalige Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL). Op het landgoed wordt een groot aantal herdenkingen gehouden.

27 december 1949

• Onder druk van VN en VS tekent   koningin Juliana tekent de Soevereiniteitsoverdracht = overdragen van de hoogste macht (bestuur) aan de eigen Indonesische regering: de Republiek Indonesie is geboren!!
• Gevoel in NL: Indië verloren, rampspoed geboren....

Israël - Palestina

zeer ingewikkeld conflict

geweld 

!!! gaat om grond, om een eigen staat, niet om het geloof!!

Palestijnen = Arabieren die altijd in dit gebied hebben geleefd

Israëliërs =  staatsburgers van Israël, veelal Joodse mensen die na 1948 zich hier vestigden

kolonies in Afrika

• Afrika rijk aan grondstoffen als goud, ijzer, olie enz. (Industrialisatie)
• Grondgebied belangrijk voor vergroting Europese macht
  
• Slavenhandel
  ==> Slaven waren nodig om te werken op de overige plantages in andere koloniën
• bijna alle Europese landen deden mee bij de verdeling van Afrika in de 19e eeuw

Kolonisatie Afrika

• 1880- 1914 Wedloop om Afrika (scramble of Africa)
  
• Conferentie van Berlijn: 1884/1885 opdeling van Afrika onder Europese grootmachten
  .

Verdeling van Afrika

Kolonisatoren: ENG, FRA, BEL, SPA, POR, DUI, ITA.

Noord- Westen van FRA.

Noord- Oosten ENG.

Zuiden: De rest

Doel: Ook hier is Europa opzoek naar grondstoffen en afzetmarkten.

Afrika maakt zich met geweld los van de zwakke oude westerse overheersers:

maar.......wat gebeurt er daarna met die onafhankelijke Afrikaanse landen???

Wat is hun lot??

Bekijk de spotprent hierna.