Economisch beleid 1.14 t/m 1.20

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom

6 vwo ECONOMIE  ||  2024-2025

Wat is het 'basisgeld'?

Op welke manier kan de ECB het aanbod van het basisgeld verkleinen? Welk gevolg heeft dat op de rente?

Betekenis figuur 1.3 blz 14

Basisgeld in bezit van banken vormt de dekking voor het girale geld dat het publiek bij banken op betaalrekeningen heeft staan. 

Chartale geld van banken zit in pinautomaten en kluizen --> voor de directe behoefte van het publiek. 

Bankreserves zijn tegoeden van banken bij de ECB waarover zij direct kunnen beschikken.

ECB beïnvloed kredietverlening

Hoeveelheid basisgeld vergroten of verkleinen --> invloed op de rente. 

Lening voor een dag

• Marginale beleningsrente --> hoger dan de refirente (rente die banken betalen aan de CB). 

Banken met liquiditeitsoverschot

• Overschot 's nachts bij de ECB stallen tegen een depositorente --> normaal 1 procentpunt onder de refi-rente.

Interbancaire leningen

--> leningen tussen banken. 

Liquiditeitstekorten herfinancieren voor een dag.

Liquiditeitsoverschot uitlenen voor een dag. 

Rente kennis--> nodig voor 1.15

Depositorente is 1 procentpunt lager dan de refi-rente. 

De marginale belenigsrente is 1 procentpunt hoger dan de refi-rente.

De rentemarge van de bank is 2 procentpunten.

Transmissieproces

Proces dat ertoe leidt dat het monetaire beleid uiteindelijk doorwerkt in de prijzen. 

Middellange termijn

• Doorlopen proces duurt anderhalf tot twee jaar.

Fases transmissieproces

• Constateren ontwikkeling
• Monetair beleid in werking zetten
• Effect in de bankensector
• Effect op de bestedingen
• Effect op de inflatie

Tussentijds kunnen er alweer andere ontwikkelingen ontstaan in de economie. 

Effectieve ondergrens rente

Nominale rente

Daling van inflatie --> inflatie bleef laag. 

Rente lager dan 0%? --> Dat kan --> Betalen voor je spaargeld.

Chartaal geld houden brengt kosten met zich mee. 

Ook banken moeten dan betalen voor hun liquiditeitsoverschot. 

Waarom wil de ECB dat banken betalen voor hun overschot?

Zou jij bij een negatieve rente je geld op een spaarrekening laten staan?

Ja

Nee

Onconventioneel beleid ECB

Bij een negatieve rente was het monetair beleid op de geldmarkt machteloos geworden. 

Vermogensmarkt

• Geldmarkt (korte termijn)
• Kapitaalmarkt (lange termijn) --> normaal geen bemoeienis. Pensioenfondsen  verplicht en verzekeringsmaatschappijen--> liever een lagere te negatieve rente op de kapitaalmarkt dan hogere negatieve rente op de geldmarkt. 

Lesdoelen

Aan het einde van de les

Uitleggen hoe de CB via openmarkttransacties de rente op interbancaire leningen richting de refi-rente stuurt. 

Effectieve ondergrens van de nominale rente uitleggen. 

Transmissieproces uitleggen en moeilijkheden omschrijven. 

Beschrijven hoe de CB de kapitaalmarktrente omlaag kan brengen als op de geldmarkt de effectieve ondergrens van de rente is bereikt. 

Aan het werk

Maken 1.14 t/m 1.20

Nakijken

• Wat heb je goed gedaan?
• Wat kun je beter doen?

Lees de tekst

• Onderstrepen
• Samenvatten

Leg uit hoe de ECB rente gebruikt om via veranderingen van de maatschappelijke geldhoeveelheid de inflatie te verhogen?