startles lezen + basisvragen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Begrippen

Titel

Deeltitel

Indeling tekst

alinea's

kernzinnen

onderwerp

deelonderwerp

hoofdgedachte

Titel

De titel van een tekst staat boven de tekst.

Titel en onderwerp hoeven niet overeen te komen.

Soms is een titel ook een "aandachtstrekker"

Tekstopbouw

Een tekst heeft altijd een bepaalde opbouw, dit noem je tekstopbouwekstopbouw.

De tekstopbouw kan op twee manieren voorkomen:

driedeling: inleiding - kern - slot

tweedeling: inleiding - kern

Inleiding

De inleiding geeft meestal de informatie over het onderwerp van de tekst. 

Kern

De kern is het langste deel van een tekst en behandelt het onderwerp. In de kern kun je vaak deelonderwerpen (alinea's) onderscheiden.

Slot

Als de tekst bestaat uit een driedeling bevat de tekst altijd een slot. In het slot staat een korte samenvatting van de tekst of  het slot geeft een conclusie. onclusie. 

Opbouw van alinea's

Elke tekst bevat alinea's. Ook de alinea's hebben een duidelijke opbouw. Een alinea bestaat uit een hoofdmededeling en een uitleg of uitwerking daarvan.

De zin waar de hoofdmededeling in staat noemen we de kernzin. De kernzin is meestal de eerste, tweede of laatste zin van de alinea. 

Boven één of een aantal alinea's kan een tussenkopje staan. 

0

Onderwerp/ deelonderwerp

Het onderwerp van een tekst geeft aan waar de tekst over gaat. 

Het onderwerp geef je weer in één of een paar woorden. 

Het deelonderwerp is het onderwerp van één of meer alinea's. 

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte geeft aan wat de schrijver van het onderwerp vindt. 

Stel jezelf de vraag: wat zegt de schrijver over het onderwerp? Het antwoord op deze vraag is de hoofdgedachte van de tekst. De hoofdgedachte geef je weer in een zin.

0

Hoofd- en bijzaken

Niet alle informatie van een tekst is belangrijk. Als je een tekst wilt samenvatten noteer je alleen de hoofdzaken, de belangrijke dingen die in een tekst worden gezegd.

De bijzaken zijn de minder belangrijke informatie. Die kun je weglaten. 

Kijk het filmpje over hoofd- en bijzaken.

0

0

Opdracht

Bestudeer de gegeven tekst en beantwoord de volgende vragen:

1. Wat is de titel van de tekst.

2.Heeft de tekst een ondertitel? Zo ja, welke.

3. Hoeveel alinea's heeft de tekst? 

4. Heeft de tekst een twee- of een driedeling?

Opdracht vervolg

5. Heeft de tekst tussenkopjes? Zo ja, welke?

6. Formuleer van een tweetal alinea's de kernzin.

7. Wat is het onderwerp van de tekst?

8. Wat zijn de deelonderwerpen?

9. Wat is de hoofdgedachte?

10. Wat zie je verder aan opvallende zaken?