Les 2: Fasen en faseovergangen

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H1 Stoffen en mengsels

Welk rijtje bevat alleen maar stofeigenschappen?

1. kleur, smaak, volume
2. massa, brandbaarheid, dichtheid
3. kleur, geur, geleidbaarheid
4. volume, massa, brandbaarheid

Sleep de gevarensymbolen naar de juiste betekenis

Ontvlambaar

Explosief

Giftig

Schadelijk voor milieu

Welk begrip hoort bij 'stofeigenschap'?

1. chemische stoffen
2. kenmerk waar je een stof kunt herkennen
3. dat een stof elektrische stroom goed doorlaat
4. temperatuur waarbij de stof kookt

Welk begrip hoort bij 'dichtheid'?

1. massa van een hoeveelheid stof
2. kaart met informatie over eigenschappen
3. afbeelding met een gevaarlije eigenschap
4. temperatuur waarbij de stof smelt

Welke informatie vind je NIET op een veiligheidskaart/chemiekaart

1. voorzorgsmaatregel
2. Wat te doen als er iets mis gaat
3. Verkoopdatum
4. stofeigenschappen

1.2 Fasen en faseovergangen

Leerdoelen

Ik kan de 3 fasen omschrijven aan de hand van het deeltjesmodel.

Ik kan de 6 faseovergangen benoemen en toepassen.

1.2 Fasen en faseovergangen

Het deeltjesmodel

Elke stof heeft zijn eigen kenmerkende eigenschappen. Om die eigenschappen te verklaren, kun je gebruik maken van het deeltjesmodel.

1.2 Fasen en faseovergangen

Het deeltjesmodel

Elke stof heeft zijn eigen kenmerkende eigenschappen. Om die eigenschappen te verklaren, kun je gebruik maken van het deeltjesmodel.

• Elke stof is opgebouwd uit kleine deeltjes: moleculen.

1.2 Fasen en faseovergangen

Het deeltjesmodel

Elke stof heeft zijn eigen kenmerkende eigenschappen. Om die eigenschappen te verklaren, kun je gebruik maken van het deeltjesmodel.

• Elke stof is opgebouwd uit kleine deeltjes: moleculen.
• Elke stof bestaat uit zijn eigen moleculen. Water bestaat uit watermoleculen en ammoniak bestaat ammoniakmoleculen.

1.2 Fasen en faseovergangen

Het deeltjesmodel

Elke stof heeft zijn eigen kenmerkende eigenschappen. Om die eigenschappen te verklaren, kun je gebruik maken van het deeltjesmodel.

• Elke stof is opgebouwd uit kleine deeltjes: moleculen.
• Elke stof bestaat uit zijn eigen moleculen. Water bestaat uit watermoleculen en ammoniak bestaat ammoniakmoleculen.
• Moleculen bewegen voortdurend.
• Als de temperatuur stijgt, gaan de moleculen sneller (heftiger) bewegen.
• Moleculen trekken elkaar aan.

1.2 Fasen en faseovergangen

Fasen en toestandsaanduiding

IJs, water en waterdamp bestaan alledrie uit watermoleculen. Toch ziet ijs er anders uit dan water. Dat komt doordat veel stoffen in drie toestanden kunnen voorkomen: vast, vloeibaar en gasvormig.

1.2 Fasen en faseovergangen

Fasen en toestandsaanduiding

IJs, water en waterdamp bestaan alledrie uit watermoleculen. Toch ziet ijs er anders uit dan water. Dat komt doordat veel stoffen in drie toestanden kunnen voorkomen: vast, vloeibaar en gasvormig.

• Deze drie toestanden noem je ook wel de fasen.

1.2 Fasen en faseovergangen

Fasen en toestandsaanduiding

IJs, water en waterdamp bestaan alledrie uit watermoleculen. Toch ziet ijs er anders uit dan water. Dat komt doordat veel stoffen in drie toestanden kunnen voorkomen: vast, vloeibaar en gasvormig.

• Deze drie toestanden noem je ook wel de fasen.

vast (s)

vloeibaar (l)

gas (g)

1.2 Fasen en faseovergangen

Fasen en toestandsaanduiding

Vaste stof

• De molculen zitten dicht tegen elkaar aan en veranderen niet van plek.
• Ze trillen heen en weer.
• Er is niet veel ruimte tussen de moleculen, daarom heeft een vaste stof een vaste vorm.
• De moleculen trekken elkaar stevig aan.

1.2 Fasen en faseovergangen

Fasen en toestandsaanduiding

Vloeistof

• De moleculen zitten vrij dicht tegen elkaar, maar bewegen kriskras door elkaar heen.
• De aantrekkingskracht is minder groot dan bij een vaste stof.
• De moleculen houden elkaar niet meer bij elkaar op een vast plek, maar bewegen door elkaar heen.
• Een vloeistof heeft geen vast volume.

1.2 Fasen en faseovergangen

Fasen en toestandsaanduiding

Gas

• De afstand tussen de moleculen is groter dan in de vloeibare fase.
• Er is bijna geen aantrekkingskracht tussen de moleculen.
• Doordat de moleculen ver uit elkaar zitten hebben gassen een lagere dichtheid dan vloeistoffen en kun je gassen gemakkelijk samenpersen.

1.2 Fasen en faseovergangen

Faseovergangen

Bij faseveranderingen gaan moleculen anders bewegen waardoor de fase van een stof veranderd. De moleculen veranderen niet.  Een faseovergang is GEEN scheikundige reactie.

1.2 Fasen en faseovergangen

Faseovergangen

Bij faseveranderingen gaan moleculen anders bewegen waardoor de fase van een stof veranderd. De moleculen veranderen niet.  Een faseovergang is GEEN scheikundige reactie.

1.2 Fasen en faseovergangen

Faseovergangen

Bij faseveranderingen gaan moleculen anders bewegen waardoor de fase van een stof veranderd. De moleculen veranderen niet.  Een faseovergang is GEEN scheikundige reactie.

• De faseovergang stollen noemen we bij water bevriezen.

1.2 Fasen en faseovergangen

Faseovergangen

Bij faseveranderingen gaan moleculen anders bewegen waardoor de fase van een stof veranderd. De moleculen veranderen niet.  Een faseovergang is GEEN scheikundige reactie.

• De faseovergang stollen noemen we bij water bevriezen.
• De faseovergang sublimeren noemen we ook vervluchtigen, bijvoorbeeld motballen of 'dry ice'.

AAN DE SLAG 

• Lezen 1.2 Fasen en faseovergangen

• Maak de opgaves van par. 1.2

1.2 Fasen en faseovergangen