Uitleg Formuleren 3: Incongruentie en 4: dat/als-constructie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Uitleg Formuleren 3: incongruentie & 

Formuleren 4: dat/als-constructie

Uitleg nieuwe weekplanner

Lesdoel: ik kan congruentiefouten herkennen en verbeteren

Lesdoel: ik kan dat/als-constructies herkennen en verbeteren 

CONGRUENTIE

Onderwerp en persoonsvorm moeten gelijk zijn in getal.

Dus als het onderwerp enkelvoudig is, moet de persoonsvorm ook enkelvoudig zijn. En als het onderwerp meervoudig is, moet de persoonsvorm ook meervoudig zijn. 

Gelijkheid in getal noemen we congruentie.

CONGRUENTIEFOUTEN

We noemen dit ook wel INCONGRUENTIE.

Incongruentie betekent niet gelijk of niet passend.

Dat wil zeggen dat het getal (ev/mv) van het onderwerp en de persoonsvorm niet gelijk zijn.

Dit komt vaak voor bij onderwerpen die voor ons gevoel meervoud zijn, maar taalkundig enkelvoud.

Incongruentie

Dit kan komen door: 

-verzamelwoord als onderwerp

De politie hebben

-het mv wordt ten onrechte als ow gezien

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de kudde koeien

1. de
2. kudde
3. koeien

Wat is goed / congruent?

1. De kudde koeien staan in de wei
2. De kudde koeien staat in de wei

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een groep wielrenners

1. een
2. groep
3. wielrenners

Wat is goed / congruent?

1. Een groep wielrenners viel vlak voor de finish
2. Een groep wielrenners vielen vlak voor de finish

Wat is het onderwerp in:

Men zien/ziet door de bomen het bos niet meer

1. Men
2. zien/ziet
3. door de bomen
4. het bos

Wat is goed / congruent?

1. Men zien door de bomen het bos niet meer
2. Men ziet door de bomen het bos niet meer

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

drie pakken rijst

1. drie
2. pakken
3. rijst

Wat is goed / congruent?

1. Er stonden nog drie pakken rijst in de voorraadkamer
2. Er stond nog drie pakken rijst in de voorraadkamer

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

twintigduizend mensen

1. twintigduizend
2. mensen

Wat is goed / congruent?

1. Twintigduizend mensen bezocht het festival
2. Twintigduizend mensen bezochten het festival

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

een partij sportschoenen

1. een
2. partij
3. sportschoenen

Wat is goed / congruent?

1. Een partij sportschoenen spoelde aan op het strand
2. Een partij sportschoenen spoelden aan op het strand

Wat is het belangrijkste woord in het onderwerp:

de meeste musea

1. de
2. meeste
3. musea

Wat is goed / congruent?

1. Op Museumdag is de meeste musea gratis toegankelijk.
2. Op Museumdag zijn de meeste musea gratis toegankelijk.

Dat/als-constructie

• De dat/als-constructie herken je aan de volgende woordgroepen, ergens in het midden van de zin: (om)dat als, (om)dat wanneer, (om)dat indien en soms zodat als/wanneer/indien.

Verbeteren:
Plaats de als-zin achteraan de zin en niet gelijk achter dat!

Dat/als-constructie

De jongens willen de camping niet reserveren, omdat als het in Frankrijk regent, ze in Spanje gaan kamperen

Als je een bijzin van voorwaarde midden in een zin plaatst, ontstaat een dat/als-constructie.

Fout: De jongens willen de camping niet reserveren, omdat als het in Frankrijk regent, ze in Spanje gaan kamperen

Goed: De jongens willend de camping niet reserveren, omdat ze in Spanje gaan kamperen, als het in Frankrijk regent

Weektaak (+controle)

- Formuleren paragraaf 3

- Formuleren paragraaf 4

- Laagland

opdr. 1 (vraag 1 en 2)

opdr. 2 (samenvatting maken)

opdr. 3

opdr. 6 (vraag 1 t/m 4)

opdr. 8

opdr. 9 (vraag 2,3,4)

opdr. 10

- Opdrachten Formuleren nakijken

- Klaar? Tweede versie leesautobiografie.

Goed of fout?
De jeugd in de grote steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht hebben een probleem.

1. Goed
2. Fout

Ik snap wat incongruentie is

1. eens
2. oneens