Meervoudsvormen en verkleinvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Welkom bij Nederlands!

15 maart 2019

Theorie vandaag?

Meervouden op -s

Meervouden met -en

Meervouden met -s of -en

Meervouden op -ie

Meervouden op -ee

Meervouden op -s

Schrijf de -s aan een woord vast als de uitspraak correct blijft.

Voorbeelden:

Kamers

Logés

Dominees

noem 5 meervoudsvormen -s

Om uitspraakproblemen te voorkomen 's!

• Bij afkortingen: vwo's, cao's & cd's
  
• In woorden die eindigen op: a, i, o, u en y: bikini's, piano's, accu's, lama's, hobby's
• UITZONDERINGEN: etuis, bureaus, cowboys, jockeys, essays (geen uitspraakprobleem)

Meervouden op -en

Schrijf -en aan het woord vast: stoelen, koorden, mensen

• Klinkerweglating: leraar > leraren
• Medeklinkerverandering: glas > glazen
• Mederklinkerverdubbeling: rok > rokken

noem 5 meervoudsvormen -en

Let op!!

Een woord dat eindigt op een onbeklemtoonde -ik-, -es of -et, verdubbelt de laatste medeklinker niet.

Havik > haviken

Stommerik > stommeriken

Meervouden met -s of -en

Er zijn woorden met twee meervoudsvormen, met -s of met -en.

Groentes > groeten

Aardappels > aardappelen

Gemeentes > gemeenten

noem 3 meervoudsvormen -s en -en

Meervouden op -ie

Woorden die eindigen op -ie krijgen soms een -s (directies, kanaries), maar in andere gevallen -n (bacteriën) of -en (melodieën). Voor meervouden op -n of -en is de regel:

Klemtoon op -ie > meervoud met -iën

• Industrie > industrieën

Klemtoon niet op -ie > meervoud met -n; trema op de e die er al staat

• Olie > oliën 

noem 5 meervoudsvormen -ie

Meervouden op -ee

Woorden die eindigen op -ee krijgen in het meervoud altijd -ën erbij.

Twee > tweeën

Zee > zeeën

noem 5 meervoudsvormen -ee

Vreemde meervouden

Oorspronkelijke Latijnse woorden hebben soms twee meervoudsvormen:

Museum > museums , musea

Datum > datums, data

Medium > mediums, media 

noem 3 vreemde meervoudsvormen (zoek op)

Schrijf de juiste meervoudsvorm op in je schrift van de volgende woorden:

lift                                      kind                         dommerik                  vuist

tafel                                  stift                          neef                              leeuwerik

hond                                appel                       havik                            roos

 

vijg                                   staart                       kreeft                           juffrouw

leerling                          meisje                     rund                             lomperik

Verkleinwoorden

• De meeste verkleinwoorden zijn eenvoudig te maken:
  

bank - bankje

film - filmpje

tafel - tafeltje

slang - slangetje

Verkleinwoorden

Bij verkleinwoorden op een a, é, o of u wordt de klinker verdubbeld.

auto - autootje

café - cafeetje

opa - opaatje

kano - kanootje

accu - accuutje

noem 5 verkleinwoorden: e, o, u, i of y

Verkleinwoorden

• Verkleinwoorden op de y, schrijf je met een apostrof. 
  

baby - baby'tje

sherry - sherry'tje

• Verkleinwoorden op i krijgen ie. 
  

taxi - taxietje

Verkleinwoorden

• Verkleinwoorden van cijfer- of letterwoorden krijgen ook een apostrof.
  

A4 - A4'tje

tv - tv'tje

noem 3 verkleinwoorden: cijfer- of letterwoord

Onthouden!

machine - machientje

aspirine - aspirientje

jongen - jongetje

karbonade - karbonaadje

pudding - puddinkje

Schrijf in je schrift de verkleinvormen op van de volgende woorden:

taxi                          coupé                       haring                 a4

video                      baby                          bikini                   tv

oma                        cafetaria                  hobby                 accu

studio                    auto                           gorilla                 kano