Nederland in de Tweede Wereldoorlog: de nieuwe orde en samenwerking met de Duitsers

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Welke bewering(en) zijn niet juist?

1. Nederland was meerdere keren gewaarschuwd voor Duitse spionage maar nam deze berichten niet serieus.
2. Het Nederlandse leger was niet opgewassen tegen het modernere en sterkere Duitse leger.
3. Het bombardement op Rotterdam was een bewuste actie van de Duitsers
4. De aanval op Nederland begon 's nachts.

De Nederlandse regering leefde met de gedachte dat Duitsland de Nederlandse neutraliteit zou respecteren.

1. Ja, dat is juist
2. Nee, dat is onjuist.

Het Nederlandse leger was in slechte staat. Welke bewering over de staat van het Nederlandse leger is juist?

1. Er is jarenlang bezuinigd op Defensie voor de Nederlandse regering
2. Nederland ging ervan uit dat Duitsland als bevriende natie Nederland niet zou aanvallen.
3. Er werd wel degelijk geld gestoken in de Nederlandse defensie maar dat was niet voldoende om de achterstand in te halen.
4. Als gevolg van de economische crisis werd er op Defensie sterk bezuinigd.

Programma

• Welkom
• Quizzz ( de vorige les)
• De les van vandaag: De Duitse bezetting: aanpassing en samenwerking
• Opdracht: wat zou jij doen?
• Bespreken opdracht
• Terugblik en vooruitblik
• Einde les
• Opmerkingen of vragen? 

De Duitse bezetting: aanpassing en samenwerking

Als Nederland capituleert (zich overgeeft) dan zijn de Duitsers begripvol en vriendelijk. Het Nederlands bestuur wordt niet vervangen maar moet samenwerken met de Duitse machthebbers. Er lijkt dus niets te veranderen.

Het Duitse bestuur bestaat uit Arthur Seyss -Inquart, een afstandelijke stijve man die fakomstig was uit Oostenrijk. Seyss - Inquart werd bijgestaan door Hans Fischbock, Fritz Schmidt, Friedrich Wimmer en Hanns Rauter. De Nederlandse secretarissen - generaal bleven op hun post en besloten met de Duitsers samen te werken.

De gevangengenomen Nederlandse soldaten die zich in Duitse krijgsgevangenschap bevonden mochten naar huis.

Al met al viel de Duitse bezetting voor veel Nederlanders mee. 

De Duitse bezetting: aanpassing en samenwerking

De Duitse bezetter had bij de bezetting drie doelen voor ogen:

1. De Nederlanders proberen te winnen voor het nazi - gedachtengoed

2. De Nederlandse economie in dienst stellen van de Duitse (oorlogs) industrie

3. Nederland 'Jodenvrij' maken.

Om deze doelen te bereiken werd de tactiek van 'fluwelen handschoen' toegepast. De Duitsers waren uiterst meewerkend en vriendelijk naar de Nederlandse bevolking. De Duitse soldaten werden ook opgedragen zich beleefd en vriendelijk op te stellen. 

Aanpassing of samenwerking?

Voor veel Nederlanders lijkt er niet zoveel te zijn veranderd en zij keren terug naar het normale leven. Dit noemen wij accommodatie en betekent dat men zich aanpast aan de veranderde situatie. 'In verzet komen tegen de Duitse bezetter heeft toch geen zin'. Men probeerde zo min mogelijk op te vallen. 

Aanpassing of samenwerking?

Een andere groep Nederlanders zijn juist blij met de komst van de Duits bezetter. Deze groep waren de NSB'ers die hoopten na de komst van de Duitsers op meer. De NSB durft zich steeds openlijker te laten zien en laten geen gelegenheid onbenut om te laten zien dat zij de kant van de Duitse bezetter hadden gekozen. Dit had tot gevolg dat de NSB'ers zich gehaat maakte bij veel Nederlanders. 

Veel Nederlandse bedrijven bieden hun diensten aan bij de Duitse bezetter met het oog op uitlevering van het bedrijf aan de NSB. Veel aannemers werkten aan de Atlantkwall en veel scheepsbouwers bouwden schepen voor de Duitse Kriegsmarine.

Deze vorm van samenwerking noem je collaboratie. 

Het is 1940 en jij hebt een onderneming in matrassen. Het Duitse leger vraagt jou om elk kwartaal 3.000 matrassen te leveren tegen een goede prijs. Wat ga jij doen? Ga jij leveren of zeg jij: ik lever niet aan de Duitsers... Leg jouw antwoord (goed) uit.

Terugblik en vooruitblik

De Duitse bezetting: van fluwelen handschoen naar vervolging en vordering.