8.1 Energiestromen + Introductie PO

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H8 Ecosystemen en evenwicht

Wat staat je te wachten?

4Hbiol2

4Hbiol3

8.1 Energiestromen

a) Je kan de volgende begrippen omschrijven:

1. Duurzaamheid

2. Bruto / netto primaire productie

3. Voedselconversie

4. Biomassa

b) Je kan de volgende onderdelen met info tekenen: 

1. Voedselketen

2. Voedselweb

3. Energiepiramide

c) Je kan een piramide van energie verklaren

Voorkennis: wat weet je al?!

Mosselen zijn om meerdere redenen belangrijk in hun ecosysteem. Het voedsel van mosselen bestaat voornamelijk uit plantaardig plankton dat rondzweeft in het water. En mosselen dienen op hun beurt weer als voedsel voor bijvoorbeeld eenden, scholeksters, zilvermeeuwen, zeesterren en krabben. Mosselen zijn ...

1. Producenten
2. Consumenten
3. Reducenten

Krabben eten dode mosselen. Krabben zijn ...

1. Afvaleters
2. Reducenten

Reducenten en afvaleters

Noem drie abiotische factoren uit de leefomgeving van mosselen

Mosselen zijn om meerdere redenen belangrijk in hun ecosysteem. Het voedsel van mosselen bestaat voornamelijk uit plantaardig plankton dat rondzweeft in het water. De Japanse oester leeft van vrij zwemmende larven die hij uit het water filtert. Zelf wordt de Japanse oester gegeten door scholeksters. Teken de voedselketen die bij deze voedselrelaties hoort.

Een voedselketen

Plankton -> mosselen -> Japanse oester -> scholekster

Hoe zit het nou eigenlijk allemaal met de energie in zo'n voedselketen?

Energiestromen

Waardoor verdwijnt er energie bij elke stap omhoog in een voedselketen?

1. Niet alle organismen worden gegeten, maar gaan dood
2. Niet alle organische stoffen zijn verteerbaar (worden bv weer uitgepoept)
3. Organismen verbruiken energie (dissimilatie)
4. Reducenten verteren dode resten van planten en dieren

Piramide van energie

Een piramide van producenten naar consumenten waarin de breedte van elke rechthoek de hoeveelheid energie (in J) aangeeft.

Wat ga je doen?

Maak het werkblad Energiestromen in tweetallen

Kom je er niet uit? Lees §8.1 dan nog eens goed door!

Je hebt 15 minuten

Piramide van energie

Een piramide van producenten naar consumenten waarin de breedte van elke rechthoek de hoeveelheid energie (in J) aangeeft.

Piramide van aantallen

Een piramide van producenten naar consumenten waarin de breedte van elke rechthoek het aantal organismen aangeeft.

Piramide van biomassa

Een piramide van producenten naar consumenten waarin de breedte van elke rechthoek de hoeveelheid biomassa aangeeft

Wat is de biomassa?

1. Het gewicht van alle organisme in een gebied
2. Het totale gewicht van alle organische stoffen in een organisme
3. De energie die wordt doorgegeven tussen organismes

Aantallen vs Biomassa

De bruto primaire productie bij algen is gelijk aan de netto primaire productie min de dissimilatie van de algen.

1. Juist
2. Onjuist

Wat staat er altijd onderaan de voedselpiramide? En wat bovenaan?

1. Onder: consument 2e orde Boven: consument 1e orde
2. Onder: producent Boven: consument 3e orde
3. Onder: consument 1e orde Boven: producent
4. Onder: producent Boven: consument 1e orde

In de afbeelding staat een voedselpiramide afgebeeld. Is dit een piramide van biomassa of een piramide van aantallen? En bij welke groep kan het organisme in de top van de piramide ingedeeld worden?

1. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de consumenten
2. Het is een piramide van aantallen. Het organisme hoort bij de producenten.
3. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de consumenten.
4. Het is een piramide van biomassa. Het organisme hoort bij de producenten.

PO Groentekweek

1. Groepjes maken van 4 leerlingen
2.  Bedenken van de proefopzet 
   - Welke plant?
   - In tweetallen een abiotische factor onderzoeken
   - Hypothese opstellen
3. Uitvoeren van de proefopzet 
4. Resultaten verwerken
5. Presentatie maken

PO Groentekweek

De proefopzet moet de volgende onderdelen bevatten: 

- Welke kiemgroente ga je gebruiken? 

- Welke 2 abiotische factoren ga je onderzoeken? 

- Wat is de hypothese van de proef?

- Welke materialen heb je nodig voor de proef? 

- Een uitgebreid en compleet stappenplan van de proef

- De taakverdeling

Huiswerk

Opdracht 4, 7, 8, 9, 10 en 11 van 8.1

Volgende les: inleveren proefopzet practicum!