Theorie les paragraaf 6&7

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Periode na 1945

De Wederopbouw

PLANNING

Deze les:

• Theorie industriele revolutie (na 1945);
• leerpad (zelfstandig werken)

Vorige les

• Sociale verschillen waren er tussen arbeiders, middenstand en de elite (piramide).
• Sociale mobiliteit (omhoog werken) was bijna onmogelijk.
•  De eerste vrouwenbeweging komt op en vrouwen krijgen steeds meer rechten en mogelijkheden.

1900-1950

• Tijdens WO1 doet Nederland niet mee (neutraal) maar we hebben wel last van WO1.

• Van WO1 tot 1929 gaat het goed met de economie.

• In 1929 komt Nederland in een economische crisis, negatieve gevolgen blijven tot WO2. 

• Tijdens WO2 is er een oorlogseconomie. 

Marshallplan

• Marshallplan: Hulpplan voor wederopbouw na tweede wereldoorlog
• Geld en goederen vanuit de VS > Europese economie weer op gang geholpen.
  Ook gunstig VS zelf > weer spullen verkopen aan Europa.

Waarom?

• De schade in Nederland was groot: er was veel kapot en geplunderd in WOII

•  Veel infrastructuur, zoals bruggen, wegen en spoorwegen vernield. Ook waren huizen, fabrieken en gebouwen vernietigd of beschadigd.

In Nederland zelf 

• Schouders eronder!
• Eerste Industrialisatienota: een plan van de regering om de economie te laten groeien.

• De sociaaldemocraten (PvdA) komen in Nederland aan de macht: opkomen voor de zwakkeren.
• Geleide loonpolitiek: lonen en prijzen blijven laag. Als jouw prijzen laag zijn, stijgt de export van jouw producten! 

In Nederland zelf 

• Harmoniemodel: samenwerking tussen werkgevers, werknemers en regering

• Tegenover deze lage lonen stond de verbetering van sociale wetten.

• Kleine bedrijven worden samengevoegd/gefuseerd tot grote bedrijven.

Het lukt!

• Enorme welvaartsgroei

• Prijzen en lonen (vrije markt) worden losgelaten en mensen krijgen eindelijk weer meer loon (maar ook: hogere prijzen...)

• Nederland wordt een consumptiemaatschappij: ook het kopen van luxe wordt belangrijk.

• Steeds meer mensen kunnen luxegoederen kopen (wasmachine, koelkast, auto).

Meer welvaart!

• Door groei industrie en dienstensector trekken veel mensen naar de stad (verstedelijking).
• Vanaf 1963 vrijemarkteconomie, vraag en aanbod bepaalt de prijs en lonen.
• Massaconsumptie: veel producten worden rechtstreeks uit de winkel gekocht.
• Nadelen --> door welvaart gaan prijzen ook omhoog.

Na de oorlog ook...

• Gastarbeiders uit Marokko, Turkije, Spanje, Italië, en hierdoor ontstaat een multiculturele samenleving.

• Nederlanders willen bepaalde werkzaamheden niet meer doen (bv. werken in de Zuid-Limburgse mijnen).

Een auto, vakantie en een sigaar...

...wat een luxe!

Multinationals

Vrijemarkteconomie

De bloeiende wereldeconomie 

• Bedrijven worden een multinational: een bedrijf met vestigingen in meerdere landen.
• Ook Philips en Unilever werden multinationals.
  
  

Zelfstandig werken

Deadlines:

• 12 oktober --> PTA onder  de loep;
• 26 oktober --> 1e leerpad (maar 2 lessen vanaf vandaag) ;
• Aan de slag (stil en zelfstandig).