4.3 Kritiek en idealen: De Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Geschiedenis

Introductie

4. Verlichting en Revolutie

4.3 Kritiek en idealen: De Verlichting

Tijd van Pruiken en Revoluties.

1700-1800

Lesdoel

• Welke kritiek hadden de verlichtingsfilosofen op de absolute heersers?
• Welke ideeën hadden zij over een beter bestuur? 

Denis Diderot

Encyclopedie:

Verzameling van werk van wetenschappers en filosofen.

DENIS DIDEROT

• SCHRIJVER VAN DE EERSTE ENCYCLOPEDIE 1751
• EEN SOORT WIKIPEDIA MAAR DAN IN BOEKVORM
• KRITIEK OP DE KERK EN KONING = MEN HEEFT GEEN RECHT OM OVER ANDEREN TE HEERSEN
• DE ENCYCLOPEDIE WERD VERBODEN
• DIDEROT IN DE GEVANGENIS
• NA VRIJLATING ZIJN BOEKEN LATEN DRUKKEN IN ZWITSERLAND

Rationalisme en verlichting

Rationalisme = Filosofische stroming die ervan uitgaat dat het gebruik van het verstand (ratio) de bron is van kennis en niet geloof, de Bijbel of tradities. 

- gegevens verzamelen

- redeneren

- conclusie trekken

Rationalisme en Verlichting

Rationalisme leidt tot een betere samenleving:

- sociale verhoudingen

- rechtspraak

- politiek

- godsdienst

- economie

Absolute heerser door God aangewezen kreeg minder aanhang.

Het recht om boeken te verbieden en mensen opsluiten?

Belasting heffen?

Natuurrecht en triaspolitica

                                            John Locke

                                                                        Montesquieu

John Locke

Bill of Rights

Macht van koningen en regeringen komt niet van God

Maar van de burgers

Mensenrechten

Veiligheid, leven, vrijheid, bezit

John Locke en het absolutisme 

Absolutisme -> de koning heeft alle macht, alles wordt door hem bepaalt (Lodewijk XIV)

John Locke - een verlichte denker -> tegen absolutisme   

Iedereen heeft bij de geboorte gelijke rechten -> Mensenrechten 

Derde stand geïnspireerd door:

• revolutionairen in Amerika
  
• verlichte denkers: Rousseau, Voltaire, Montesquieu 
• Trias Politica:
• scheiding der machten

Montesquieu

Montesquieu: Trias Politica

Rousseau - democratie

Rousseau:

• De wil van het volk moet leidend zijn in het bestuur van een land.
• Een koning volgt alleen zijn eigen wil en nooit die van de mensen.
• Het absolutisme moet daarom plaatsmaken voor democratie.

Rousseau

Koning is overbodig.

Er moet een parlement komen.

natuur en het hart allerbelangrijkste

huiswerk

Maken opdr 4.3