1W6 Het spier- en skeletstelsel

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

6

Het spier- en skeletstelsel

Na deze les...

1 Kan je de bouw en functie van de spieren noemen

2 Noem je de kenmerken van de drie soorten spieren

3 Noem je namen van spieren op afbeeldingen

4 Geef je vier voorbeelden van sportblessures

2.7 De spieren

Functies van spieren

1 beweging mogelijk maken

spieren trekken aan het bot.

2 positiebepaling

spieren laten het brein weten in welke houding je ligt, staat of  beweegt.

2.7 De spieren

Een spier is een verzameling bundels.

Bundels bestaan uit meerdere spiervezels

Een spiervezel bestaat uit langgerekte spiercellen.

2.7 De spieren

Spiercellen kunnen samentrekken. Zo wordt de spier korter.

2.7 De spieren

Lees 2.7 De spieren  (blz 38 -40)

1. Maak dezelfde tabel zoals hiernaast te zien is en vul de lege plaatsen in
2. Welke spier(en) zijn nodig voor het buigen en strekken van de bovenarm? Beschrijf wat er gebeurt.
3. Hoe noem je de twee tegengesteld werkende spieren? 

	dwars gestreept	glad	hart
aanhecht plaats
wijze van aansturing
vermoei baar?

2.7 De spieren
dwarsgestreepte spieren

Een wervel van boven gezien

• het wervellichaam (L)
• de wervelkolom (K) met zenuwen
• facetgewricht (F)
• dwarse en doornuitsteeksel (D)

2.7 De spieren
gladde spieren

Een wervel van boven gezien

• het wervellichaam (L)
• de wervelkolom (K) met zenuwen
• facetgewricht (F)
• dwarse en doornuitsteeksel (D)

2.7 De spieren
hartspieren

Een wervel van boven gezien

• het wervellichaam (L)
• de wervelkolom (K) met zenuwen
• facetgewricht (F)
• dwarse en doornuitsteeksel (D)

2.7 De spieren
pees

Een wervel van opzij gezien

• het wervellichaam (L)
• facetgewricht (F)
  
• dwarse en doornuitsteeksel (D)

spier

S

pees

P

bot

B

2.7 De spieren

Skeletspieren trekken samen om een beweging te maken

• buigen of strekken
• van het lichaam af of naartoe bewegen

Voor de hele beweging heb je dus altijd twee spieren nodig...

laten buigen

1

laten strekken

2

een spier start de beweging...

de antagonist doet de tegenbeweging

2.7 De spieren

Spieren rondom schouder en rug:

• de trapeziumspier (T)
• de deltaspier (D)
• de brede rugspier (R)

T

D

R

2.7 De spieren

Spieren rondom schouder en buik:

• de deltaspier (D)
• de borstspier (B)
• de armbuiger (A)
• de rechte buikspier (R)

A

D

B

R

2.7 De spieren

Spieren rondom schouder en arm:

• de armstrekker (T)

T

2.7 De spieren

Spieren rondom het been:

• de voorste dijbeenspier (D)
• de kleermakersspier (K)

K

D

2.7 De spieren

Spieren rondom het been:

• de bilspier (B)
• de achterste dijbeenspier (D)

B

D

2.7 De spieren

Spieren rondom het been:

• de bilspier (B)
• de achterste dijbeenspier (D)

B

D

2.7 De spieren

Spieren rondom het been:

• de scheenbeenspier (S)

S

2.8 Het belang van een goede houding en goed tillen

Een goede lichaamshouding voorkomt (pijn)klachten aan botten, spieren en gewrichten.

• zit rechtop, rug recht
• knie en elleboog in 90 graden
• zit niet te lang in dezelfde positie (en beweeg daarna)

2.8 Het belang van een goede houding en goed tillen

Een goede tilhouding voorkomt (pijn)klachten aan botten, spieren en gewrichten. Til...

• niet als het niet nodig is
• met hulp (collega of tillift)
• met rechte rug
• dichtbij

Lees 2.9 Sportblessures 

(p 42-48)

1. Welke oorzaken zijn er voor sportblessures?

2. Wat is er aan de hand bij een voetbalknie? 

3. Neem de tabel over en vul in. 

Je mag ook internet gebruiken

Aandoening	Wat is er aan de hand?	Wat zijn de klachten?
Kneuzing
Verzwikking
Ontwrichting
RSI

2.9 Sportblessures

Een sportblessure is lichamelijk letsel,  veroorzaakt tijdens sporten.

Verschillende oorzaken, o.a.

• extreme bewegingen door ruwheid
• slechte conditie
• overbelasting
• onvoldoende techniek

2.9 Sportblessures

1a Voetbalknie

Dit is een gescheurde meniscus

• pijn
• zwelling (dikke knie)
• knie 'op slot'

2.9 Sportblessures

1b Gescheurde kruisbanden

• iets voelen knappen
• pijn
• zwelling
• door het been zakken

2.9 Sportblessures

2 Kneuzing

Een lichte beschadiging van weefsel na stoten, stomp geweld. Er is verder geen letsel.

• bloeduitstorting (hematoom) door inwendige bloeding, zwelling
• pijn

2.9 Sportblessures

3 Verzwikking

Een kneuzing van een gewricht, meestal de enkel. Banden zijn overrekt, soms gescheurd

• klachten, als bij kneuzing maar heftiger en langer herstel

2.9 Sportblessures

4 Ontwrichting

Als de gewrichtsvlakken van elkaar gescheiden worden.

• pijn
• abnormale stand van het gewricht
• abnormale beweging
• soms zwelling

2.9 Sportblessures

5 RSI (repetitive strain injury)

Een verzamelnaam voor allerlei klachten van spieren, gewrichten

Komt door herhaalde bewegingen voor lange tijd.

• pijn of tintelingen
• stijfheid
• doof gevoel

Na deze les...

1 Kan je de bouw en functie van de spieren noemen

2 Noem je de kenmerken van de drie soorten spieren

3 Noem je namen van spieren op afbeeldingen

4 Geef je vier voorbeelden van sportblessures

Na deze les...

1 noem je de organen van borst-, buik en bekkenholte

2 leg je uit welke oorzaak een aandoening kan hebben

3 leg je uit hoe groei en ontwikkeling plaatsvinden

1 Kan je de bouw en functie van de spieren noemen

2 Noem je de kenmerken van de drie soorten spieren

3 Noem je namen van spieren op afbeeldingen

4 Geef je vier voorbeelden van sportblessures

zelf maken

H2 Het spier- en skeletstelsel

• Opdracht 15 t/m 20