5V H 13 Hormonen 13.2 en 13.3

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

13.2 Reacties op hormonen

Hormonen worden gemaakt in               

Hormonen zijn                       of  

Nadat ze gemaakt gaan de hormonen door 

de cellen uit het bloed in.

Alleen bij cellen met de juiste                            kan een hormoon binden.

De binding van het hormoon zorgt voor een  

binnen de cel (andere genexpressie)

exocytose

reactie

hormoonklieren

eiwitten

receptor

vetten

13.3

Calcitonine 

Parathormoon 

Verlaagt Ca2+

verhoogt Ca2+

Schildklier

Bijschildklier

remt afbraak botweefsel

Stimuleert afbraak botweefsel

Pijpbeenderen

Lengtedoorsnede                                   Dwarsdoorsnede

Botcellen

Zorgen voor remodellering: opbouw en afbraak

• Vernieuwen van botweefsel
• Extra stevigheid bot
• Herstel van botbreuken

Osteoclasten: breken het bot af

Osteoblasten: bouwen het bot op (ossificatie)

Osteocyten: onderhouden het bot

Collageen

Calcium

Fosfaat

Bot

Als een osteoblast helemaal omringt is door zelfgeproduceerd botweefsel, verandert deze in een osteocyt

- onderhoudt het bot door uitwisseling van stoffen tussen bloedvaten en botcellen

- regelen calcium in bloed door opbouw en afbraak bot

Rode cirkel is botmatrix

Botcellen

osteocyt

testosteron en oestrogenen remmen osteoclasten (afbraak bot)

=> osteoporose  (botontkalking)

Waar bestaan pijpbeenderen uit?

Collageen

Kalk (CaCO3)

Merg

Bloedvaten

Kraakbeen

Spierweefsel

Welke cellen breken bot af?

1. Osteoblasten
2. Osteoclasten
3. Osteocyten
4. Osteoplasten

Welke cellen zorgen voor onderhoud van het bot?

1. Osteoblasten
2. Osteoclasten
3. Osteocyten
4. Osteoplasten