Voortplanting les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Voortplanting

Leerdoelen

• Het voortplantingsstelsel van de man
  

• Het voortplantingsstelsel van de vrouw
  

• Menstruatie
  
• Geboorteregeling
• SOA's
• Seksualiteit

Waar denk je aan bij voortplanting

Een geslachtskenmerk

Hieraan herken je het geslacht

Primaire geslachtskenmerken: kenmerken die je hebt vanaf de geboorte:

• Jongen: penis en balzak
• Meisje: vagina en schaamlippen

Secundaire geslachtskenmerken: kenmerken die je ontwikkelt vanaf de puberteit

• Jongen: meer spieren, baard in de keel
• Meisje: borsten, bredere heupen en schaamhaar

Is de haargroei onder de oksels een primair geslachtskenmerk?

1. Nee
2. ja

Primair geslachtskenmerk bij een jongen is:

1. balzak en penis
2. borsthaar en baardgroei
3. schaamlippen en vagina
4. gespierde lichaamsbouw

Een balzak is een huidplooi waarin zaadballen en bijballen liggen. De temperatuur is ....................dan in de buikholte. Dit is gunstig voor de ontwikkeling van spermacellen.

1. hoger
2. lager
3. zelfde

De bouw van het mannelijk voortplantingsorgaan

Waar worden de zaadcellen bij de man gevormd?

1. In de penis
2. In de prostaat
3. In de zaadballen
4. In de zaadblaasjes

Man

• Prostaat en zaadblaasjes: voegen (zaad)vocht toe aan de zaadcellen
• Zaadballen: maken zaadcellen en het hormoon testosteron

De bouw van het vrouwelijk voortplantingsorgaan

Eierstokken

Eierstokken zitten vol met onrijpe eicellen.

Deze laten vanaf de puberteit tot aan de overgang iedere maand een eicel rijpen. 

De eicel komt vrij tijdens de eisprong (ovulatie).

Een vrouw is dan vruchtbaar

Eierstokken

Eierstokken maken ook het geslachtshormoon oestrogeen.

Oestrogeen zorgt voor het aanmaken van het baarmoederslijmvlies in de baarmoeder

Menstruatie

De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen

Dag 1 - 4: baarmoederslijmvlies laat los en wordt afgestoten

Dag 14: de ovulatie (de eisprong)

Na dag 28

Niet zwanger: baarmoederslijmvlies laat los

Wel zwanger: baarmoederslijmvlies blijft dik

Zwangerschap

• Als er na de geslachtsgemeenschap een eicel bevrucht wordt dan is de vrouw zwanger
• De bevruchte eicel gaat zich delen en wordt een klompje cellen (embryo)
• Het embryo gaat op de baarmoederslijmvlies zitten (innesteling)
  
• Het embryo krijgt na een paar weken voeding en zuurstof door speciale organen: de placenta (moederkoek)
• De melkklieren gaan zich ontwikkelen

SOA Seksueel overdraagbare aandoening (geslachtsziekte)

Voorbeelden

Chlamydia: deze ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie. Het kan behandeld worden met antibiotica. Als het niet behandeld wordt, kan het leiden tot de onvruchtbaarheid bij vrouwen

Aids: deze ziekte wordt veroorzaakt door een virus (HIV). Iemand die besmet is met dit virus noem je seropositief. Aids is niet te genezen. 

Puberteit

Tijdens de puberteit zijn er lichamelijk veranderingen: groeispurt,  schaamhaar en meer spieren bij jongens, rondere vormen bij meisjes.

Er zijn ook geestelijke veranderingen: je wordt zelfstandig, je wordt verliefd en je bepaalt je eigen stijl

Seksualiteit                      lhbtqia+

In de puberteit begint seksualiteit een grote rol te spelen en dat helpt bij het onderhouden van relaties

• Heteroseksueel: je valt op het andere geslacht
  
• Homoseksueel: je valt op hetzelfde geslacht (lesbisch of homoseksueel)
  
• Biseksueel: je valt op beide geslachten
  
• Daarnaast heb je nog transgender; queer; intersekse; aseksueel; +

Fabel

Feit

Je gender is een keuze

Je wordt met je seksualiteit geboren

Als iemand biseksueel is, is er meer kans dat die gene vreemdgaat

Nederland was het eerste land waar je met hetzelfde geslacht mocht trouwen

Alle mannen die zich vrouwelijk kleden zijn homo

Er zijn 11 landen waar je de doodstraf kunt krijgen als je homoseksueel bent

Geboorteregeling

Wat kun je doen om geen kinderen te krijgen?

Onbetrouwbare methodes:

• Periodieke onthouding (geen geslachtsgemeenschap tijdens de bevruchte periode)
  
• Coitus interruptus (de man trekt zich terug uit de vrouw voor de zaadlozing)
  

Geboorteregeling

Betrouwbare methodes:

• Condoom (beschermt ook tegen veel SOA's)
  
• De pil 
  
• Spiraaltje 
• Hormoonstaafje 
• Sterilisatie

Noodmaatregelen

• De morning-afterpil: (binnen 72 uur na geslachtsgemeenschap innemen). Dit bevat veel hormonen zodat de vrouw niet zwanger kan raken. 
  

• Abortus:
  

     Abortuspil (tot 7 weken zwangerschap)

     Zuigcurettage (tot 13 weken zwangerschap)

     Late abortus (tot 23 weken zwangerschap)

Schrijf 3 dingen op die je in deze lessen hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je in deze lessen nog niet zo goed hebt begrepen

Debat

Stelling: De jongen is verantwoordelijk voor de condooms.

Alle jongens zijn tegen; alle meisjes zijn voor.

Ga in de groepen argumenten bedenken om dit debat te winnen