Spelling les 5: Tussenletters in samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Spelling les 5: Tussenletters in samenstellingen

Volg het stappenplan, dan maken we er een goede les van.

Stap 1: Telefoons in de telefoontas.

Stap 2: Pak je chromebook, schrift, leesboek en boek Nederlands.

Stap 3: Log in in LessonUp met je eigen naam.

Wat gaan we doen?

Leerdoel: Je kunt samenstellingen met en zonder tussenletters correct spellen.

Hoe bereiken we dit leerdoel?

Pitch

Nakijken huiswerk 

Uitleg: samenstellingen

Oefenen

Huiswerk volgende les: 1 t/m 4 op blz. 130-131

Pitch

David G, Emma & Rias

Nakijken huiswerk

1. Jan heeft vanmiddag plotseling een vrije middag: zijn wedstrijd is afgelast.

2. Hester kan moeilijk kiezen ; (mag ook :) ze twijfelt altijd.

3. Mijn vader moppert altijd als ik te laat ben, maar nu moet ik op hem wachten!  

4. Zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens.

5. Mijn vriendin houdt helemaal niet van muziek ;toch gaat ze mee naar het

concert!

6. Gisteren was ik nog zo fit als een hoentje, maar vandaag heb ik nergens

zin in.

Opdracht 3

1.  Als je de stad nog nooit bezocht hebt, moet je in ieder geval het noordelijke gedeelte bekijken.

2. In de avond loopt Ronald de Goede altijd een laatste rondje met de hond, want mevrouw De Goede blijft na negenen liever binnen.

3. Veel mensen reageerden op de vacature in het Zuid-Hollandse dorpje, maar

slechts enkele werden uitgenodigd voor een gesprek.

4. Enkele gasten stonden helaas niet op de lijst van het feest in het Noord-Hollandse Schagen en werden daarom tegengehouden door de strenge bewaking.

5.  Tijdens de vakantie moest Frits de Graaf medicijnen halen bij de apotheek, want

mevrouw De Graaf was ziek.

Opdracht 4

1. Sinaasappelsap

2. Waardebonnen

3. kaartjes

4. wc

Opdracht 5

1. B = bureau

2. B = plug-in

3. B= account manager

4. A= logé

5. B = charmant

6. A = dressoir

7. B = enquête

Opdracht 6

1. B =A4-formaat

2. B = havo-opleiding

3. B= interim-directeur

4. C = havodiploma

Opdracht 7

1. studie-uren

2. hockeyelftal

3. oud-leraar

4. €-teken

5. internet modem en -kabel

6. honden- en kattenharen

7. woon- en werkruimte

Tussenletter -s

Bij samenstellingen moet je soms een -s of - (e)n toevoegen.

Zo bepaal je of je een -s moet toevoegen:

Hoor je de -s in een samenstelling, dan schrijf je die ook: meningsverschil

Soms begint het 2e deel van een samenstelling met een s-klank. Vervang het tweede woord door een woord dat niet met de -s begint. Dan weet je of je twee keer de -s moet schrijven.

Voorbeeld: bruid+sluier --> bruid+jurk = bruidsjurk, dus bruidssluier.

Wanneer -e of -n?

- en voeg je toe als het meervoud van het eerste deel ook op -en eindigt: paardenbloem

Je schrijft een -e in de volgende gevallen:

•  Het eerste deel heeft geen meervoud: rijstepap
• Het eerste deel verwijst naar iets waarvan er maar 1 is: maneschijn, zonnesteek.
• Het eerste deel heeft ook een meervoud op -s: Secondewijzer (seconden/secondes
• Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord (werkwoord of bijvoeglijknaamwoord)

Knarsetanden, armelui

Het eerste deel is een versterkt bijvoeglijk naamwoord: Reuzefijn.

Maak de juiste samenstelling:
onweer+bui =

Maak de juiste samenstelling:
beer+goed =

Maak de juiste samenstelling: passagier + schip =

Huiswerk

Maken: Opdracht 1 t/m 4 in je schrift blz. 131