14/3 herhaling brugklas grammatica zinsdelen t/m lv

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Ontleden zindelen

Ontleden zinsdelen

Planning

• Korte activiteit
• Wat weet je al?
• Instructie/quiz
• Werken 
• Afsluiten

Alliteratie

Rijm van woorden die beginnen met een zelfde (combinatie van) medeklinker(s)

Alliteratie

Rijm van woorden die beginnen met een zelfde (combinatie van) medeklinker(s)

Snelle Stella steelt de stenen van de sterke Sam

Jasmine jast de jassen uit de jassenmand

Filip’s flappende flap flap flapt flapperender dan mijn flapper flappen kan

Altijd aanwezige Arsene aast altijd op aandacht

Kindje kip koopt kleine kerst kastjes

Maak nu zelf een alliteratie van minimaal zes woorden met de naam van een klasgenoot.

We houden het leuk en netjes, dus geen scheldwoorden of kwetsende dingen!

Welke zinsdelen ken je nog?

Lesdoel:

Aan het einde van deze les heb je weer geoefend met het ontleden van de zindelen:

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp

Grammatica

• Redekundig ontleden: zinsdelen benoemen

• Taalkundig ontleden: woordsoorten benoemen

Elk stukje hoort erbij

Elke stukje van de zin hoort erbij en heeft dus een naam. 

Alle losse delen vormen samen de gehele zin.

Je kan het vergelijken met een puzzel. Een puzzel is ook niet compleet als er een stukje mist. 

Instructie

Hieronder vind je de uitleg en video's met uitleg over alle stappen van het ontleden van de zinsdelen.

Belangrijk om goed de zinsdelen te kunnen ontleden:

1.  Je moet het stappenplan uit je hoofd kunnen opnoemen
2. Het strepen zetten moet je goed oefenen en kunnen toepassen
3. Verder is het een kwestie van oefenen en oefenen 

Als je de stappen niet kent, dan lukt het ontleden niet EN als je de zinsdeelstrepen niet kunt zetten, dan benoem je de verkeerde zindelen.

De puzzel van het ontleden

De puzzel moet compleet zijn en alle stukjes passen in elkaar en heb je nodig om de zin/puzzel compleet te krijgen.

Stap 1: PV = werkwoord, Je doet getalproef (ev-mv) of tijdproef (tt-vt).

Stap 2: zindeelstrepen plaatsen --> elk deel dat voor de ~PV kan en een correcte zin blijf = een zinsdeel

Stap 3WWG = alle werkwoorden in de zin (inclusief de voorzetsels die erbij horen, zoals 'te kijken'.

Stap 4: O = Wie/wat + WWG

Stap 5: LV = Wie/wat + WWG + O

Verdeel in zinsdelen:
De docent herhaalt vandaag alle lesstof van grammatica van de zinsdelen.

Plaats de zinsdeelstrepen en benoem onder elkaar:
pv, wwg, o en lv:

Mijn klasgenoot pakt voor mij de bal op tijdens de gymles.

 Alvast aan het werk? 

• je begrijpt de lesstof/theorie voldoende (je kunt het groene theorieblok uit je boek gebruiken als ondersteuning) 
• je werkt in stilte en je mag niet praten of overleggen en geen vragen stellen
  
• je bent echt aan het werk!
  

Google Classroom

Opdrachten

1hv herhaling grammatica tm lv

Wat niet af is = huiswerk

Klaar = in stilte lezen of werken aan een ander vak

Instructie

Hieronder vind je de uitleg en video's met uitleg over alle stappen van het ontleden van de zinsdelen.

Belangrijk om goed de zinsdelen te kunnen ontleden:

1.  Je moet het stappenplan uit je hoofd kunnen opnoemen
2. Het strepen zetten moet je goed oefenen en kunnen toepassen
3. verder is het een kwestie van oefenen en oefenen 

Als je de stappen niet kent, dan lukt het ontleden niet EN als je de zinsdeelstrepen niet kunt zetten, dan benoem je de verkeerde zindelen.

De puzzel van het ontleden

De puzzel moet compleet zijn en alle stukjes passen in elkaar en heb je nodig om de zin/puzzel compleet te krijgen.

Stap 1: PV = werkwoord, Je doet getalproef (ev-mv) of tijdproef (tt-vt).

Stap 2: zindeelstrepen plaatsen --> elk deel dat voor de ~PV kan en een correcte zin blijf = een zinsdeel

Stap 3WWG = alle werkwoorden in de zin (inclusief de voorzetsels die erbij horen, zoals 'te kijken'.

Stap 4: O = Wie/wat + WWG

Stap 5: LV = Wie/wat + WWG + O

Persoonsvorm (PV)

Je zoekt eerst de persoonsvorm. Hoe doe je dat?

- Door de zin van tijd (tegenwoordige tijd/ verledentijd) te veranderen: tijd-proef

- Door de zin van getal te veranderen (meervoud/ enkelvoud): getal-proef

- De zin vragend te maken. De persoonsvorm komt dan als eerste woord te staan.

Voorbeeld:

De docent geeft het hele jaar Nederlands aan de onderbouw.

- Tijd: De docent had het hele jaar Nederlands aan de onderbouw gegeven. Het werkwoord dat van tijd veranderd is de persoonsvorm  had = heeft

- Getal: De docenten hadden het hele jaar Nederlands aan de onderbouw gegeven. Het werkwoord dat met de meervoud mee veranderd is de persoonsvorm  hebben = heeft

- Vraag: heeft de docent het hele jaar Nederlands aan de onderbouw gegeven?  Heeft

De persoonsvorm onderstreep je en je zet het woord tussen strepen.

De docent | heeft | het hele jaar Nederlands aan de onderbouw gegeven.

Persoonsvorm

Strepen zetten/ zin verdelen in zinsdelen

Aan het begin en het einde van de zin zet je ook meteen een streep:

| De docent | heeft | het hele jaar Nederlands aan de onderbouw | gegeven. |

Alles wat je voor de persoonsvorm kan plaatsen  en correct geformuleerd is, is een zindeel en krijg dus een streep.

Voorbeeld zinsdeelstrepen:

Mevrouw Hooi geeft twee keer in de week les aan de leerlingen van m1a.

De zinsdeelstrepen:

Elk deel van de zin die je voor de PV kan plaatsen en een correcte zin vormen, is een zinsdeel.

PV = geeft --> Die tussen strepen zetten en ook voor en achter de zin een streep.

Mevrouw Hooi staat er al voor en is dus een zinsdeel.

twee geeft mevrouw ... nee.                  twee keer geeft mevrouw... ja

in geeft mevrouw ... ja              in de geeft mevrouw.... nee

in de week geeft mevrouw.. ja = zindeel en dus streep daarachter

les geeft mevrouw.... ja = zinsdeel en dus streep erachter

aan... nee       aan de... nee       aan de leerlingen... nee = zinsdeel en dus streep erachter

aan de leerlingen van... nee      aan de leerlingen van m1a...  ja de streep achter 'leerlingen' mag naar m1a (die staat er al)

Correct: | Mevrouw Hooi | geeft | twee keer |in de week | les | aan de leerlingen van m1a .|

Uitwerking

| De docent | heeft | het hele jaar Nederlands aan de onderbouw gegeven. |

De  niet

De docent  wel

Het  niet

Het hele  niet

Het hele jaar  wel

| De docent | heeft | het hele jaar | Nederlands aan de onderbouw gegeven. |

Nederlands  wel

| De docent | heeft | het hele jaar| Nederlands | aan de onderbouw gegeven, |

Aan  niet

Aan de  niet

Aan de onderbouw  wel

Eindresultaat:

| De docent | heeft | het hele jaar| Nederlands | aan de onderbouw | gegeven. |

Werkwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin

| De docent | heeft | het hele jaar| Nederlands | aan de onderbouw gegeven. |

WWG = heeft gegeven

Onderwerp

Wie/wat + persoonsvorm of werkwoordelijk gezegde

Vaak is het een wie!

Wie of wat heeft gegeven?  De docent

O = de docent

Werkwoordelijk gezegde

Onderwerp

Wie of wat (vaak een wie)

+

werkwoordelijk gezegde

=

het onderwerp

Lijdend voorwerp

Wie of wat (vaak een wat)

+

werkwoordelijk gezegde

+ 

Onderwerp

=

Het lijdend voorwerp

Verdeel de zin in zinsdelen
| Je | plaatst | de strepen | zo |

De brugklassen zijn vandaag weer begonnen met grammatica van de zinsdelen.

De brugklassen zijn vandaag weer begonnen met grammatica van de zinsdelen.
Wat is de PV?

De brugklassen zijn vandaag weer begonnen met grammatica van de zinsdelen.
Wat is het WWG?

De brugklassen zijn vandaag weer begonnen met grammatica van de zinsdelen.
Wat is het O?

De brugklassen zijn vandaag weer begonnen met grammatica van de zinsdelen.
Wat is het LV?

Verdeel de zin in zinsdelen
| Je | plaatst de strepen | zo |

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze extra vragen
gemaakt voor de leerlingen die extra willen oefenen.

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze extra vragen
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is de PV?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze extra vragen
gemaakt voor de leerlingen die extra willen oefenen.
Wat is het WWG?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze extra vragen
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het O?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze extra vragen
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het LV?

 Alvast aan het werk? 

• je begrijpt de lesstof/theorie voldoende (je kunt het groene theorieblok uit je boek gebruiken als ondersteuning) 
• je werkt in stilte en je mag niet praten of overleggen en geen vragen stellen
  
• je bent echt aan het werk!
  

Google Classroom

Opdrachten

1hv herhaling grammatica tm lv

Wat niet af is = huiswerk

Klaar = in stilte lezen of werken aan een ander vak

Ik kan de persoonsvorm (PV) vinden, zinsdeelstrepen plaatsen, het werkwoordelijk gezegde (WWG), het onderwerp (O) en het lijdend voorwerp (LV) benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Leerdoelen

Aan het einde van deze les heb je geoefend met het ontleden van de zindelen:

Persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

Onderwerp

Lijdend voorwerp

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter?

Feedback:
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders willen zien?

Bijwoordelijke bepaling vind je in de volgende sheet