Les 9: Hoe Nederland zich verdedigt tegen het zeewater (3.5)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoe Nederland zich verdedigt tegen het zeewater 🌊🥊 

Paragraaf 3.5

Aangepaste plattegrond

Hoe Nederland zich verdedigt tegen het zeewater 🌊🥊 

Paragraaf 3.5

Deze les

• Terugblik 3.4
• Uitleg 3.5: NL vs. zeewater
• Werken aan weektaak
  
• Afsluiting

Je leert:

1. Welke soorten polders er in Laag-NL zijn en dat er misverstanden bestaan over de veiligheid.
2. Waarom de overstromingsrisico's van Laag-NL toenemen en hoe we de kust beschermen.
3. Waar de verschillende polders en kustgedeelten liggen.

Terugblik 3.4 - Je hebt geleerd ...

Hoe waterstress tot oorlog kan leiden

• Tekort aan schoon drinkwater
• Tekort aan irrigatiewater

Wat het verschil is tussen fysiek en economisch watertekort?

• Fysiek= te weinig water beschikbaar in omgeving
• Economisch= te weinig geld om water bij mensen te krijgen (Bv. waterleiding)

Welke 2 oplossingen er zijn tegen het watertekort

• Water vasthouden -> Stuwmeer
• Minder gebruiken / zuiniger mee omgaan -> Druppelirrigatie en hergebruiken

Laag-Nederland nóg lager?

Polders in Laag-Nederland

Polder = een door dijken omgeven stuk land waarin de waterstand kunstmatig kan worden geregeld.

• We moeten blijven pompen
• Grondwaterstand zakt
• Bodemdaling / inklinking veen

Als we stoppen met pompen staat het land weer onder water!

Droogmakerijen

Wat?

• Leeggepompte meren, plassen en moerassen
• Lager dan 2 meter onder NAP

Waar?

• Haarlemmermeer, Beemster, IJsselmeerpolders

Eerst een dijk —> water wegpompen met molen of gemaal —> kunstmatige afwatering —> polder

Droogmakerijen zijn doorgaans zoetwater. Neem bijv. zoetermeer.

Uitzondering zijn de ijsselmeerpolders

Zoutwater. Inmiddels is ijsselmeer verzoet en niet meer zout.

Zeepolders

Wat?

• Ingedijkte kwelders op zeeniveau (NAP)

Waar?

• Vooral aan de kustlijn van Zeeland, Friesland en Groningen

Kwelder

Kwelder= stuk land zonder bedijking dat is ontstaan door afzetting van zand en slib waar vegetatie (planten) groeit.

Veenpolders

Wat?

• Laagveengebieden ontgonnen door sloten
• 0 - 2 meter onder NAP

Waar?

• Groot deel van 'Het Groen Hart'

Ontginnen

Ontginnen= het geschikt maken van grond voor bouw- of akkerland

Misverstanden over veiligheid

Nederland half onder water als dijk doorbreekt!

Er kan ons niks gebeuren, want wij zijn de beste dijkenbouwers!

Door de afsluitdijk en Deltawerken kan 

Nederland nooit meer overstromen!

Veiligheidsnorm dijkringgebied

• Laag-Nederland opgedeeld in dijkgebieden

• Elk dijkgebied heeft eigen dijkring

• Bij dijkdoorbraak stroomt hooguit klein gebied onder

• Veiligheidsnorm = maximaal  1 overstroming per ...... jaar

waterschappen verantwoordelijk voor dijken, keringen.

Controleren.

 measlantkering

Dreiging aan de kust

Hier zie je hoe kwelwater door de dijk naar de uiterwaarden is gesijpeld.

Kwel

Kwel= zoutwater wat via het grondwater binnendringt, veroorzaakt door hoogteverschillen en in kustgebieden door zeespiegelstijging.

Dreiging aan de kust

Kustafslag door stormvloed

Zware stormen kunnen grote stukken van de zeewerende duinenrij (=zeereep) wegslaan

Golfbrekers tekenen op bord.

Harde kustverdediging

Zachte kustverdediging

Zandsuppletie

Zandsuppletie= zand uit zee op het strand spuiten

Voorbeelden

• Dijken
• Dammen
• Pieren

Klimaatadaptatie

=Het landschap en onze woonomgeving aanpassen aan het veranderende klimaat

• Behoud en herstel van natuurlijke omgeving in kustgebieden
• Ruimte geven aan de rivieren
• Meer capaciteit voor waterberging in steden
• Betere afwateringssystemen

opdelen met vier plaatjes.

ruimte voor de rivieren

-nevengeul met rietkragen

waterberging in steden

terugpakken op PO

+ afbeelding.

Behoud en herstel van natuurlijke omgeving in kustgebieden

Ruimte geven aan de rivieren

Behoud en herstel van natuurlijke omgeving in kustgebieden

Duinen, strand en vegetatie herstellen en beheren.

Zandsuppletie en zachte kustverdediging toepassen zoals de zandmotor.

Ruimte geven aan de rivieren

Ruimte geven aan de rivieren

Project 'Ruimte voor de rivier'

Doel: Meer rivierwater afvoeren en bergen.

- Nevengeul om water vast te houden

- Plaatsen van kribben en dammen om waterafvoer te beheersen en oevers op hun plek te houden.

-

Ruimte geven aan de rivieren

Meer capaciteit voor waterberging in steden

- Urban Waterbuffer: regenwater bergen. 

- Terugpakken op PO

Werken aan de weektaak

Opdracht 3 & 6 = Atlas

Paragraaf 3.5     Opdracht 1 t/m 6

Wat heb je geleerd?

Welke soorten polders er in Laag-NL zijn en waar deze liggen:

Droogmakerijen (Zoetermeer, Beemster, Haarlemmermeer), IJsselmeerpolders (Flevoland), veenpolders (West-NL) en zeepolders (aan de kust van Zeeland, Friesland, Groningen)

 Dat er misverstanden bestaan over de veiligheid:

-NL loopt niet half onder bij een dijkdoorbraak door systeem van dijkringen

- Waterschappen controleren de veiligheid van keringen, dijken en kades.

Overstromingsrisico's van Laag-NL nemen toe door:

Klimaatverandering, zeespiegelstijging, kustafslag en kwel dat via grondwater omhoog komt.  

Hoe we de kust beschermen:

Zachte kustverdediging (zandsuppletie, vegetatie) en harde kustverdediging (dijken, dammen, keringen)