Les 9 Verder met PO 2: Otzi + Egypte

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wel op tafel:

Map

Pen

Feniksboeken

Laptop (dicht)

Welkom bij de Geschiedenisles ZV1!

Niet op tafel:

Telefoon of Zakkie

Tas

Warming-up: Schrijf de antwoorden in je schrift:

1. Wat is slib?

2. Wat is een ambacht?

3. In welke eeuw was het jaar 310? En 1450? En 1999?

Programma deze les:

1. Warming-Up

2. Programma komende weken

3. Lesdoelen

4. Verder met PO 2: Otzi

5. Uitleg Egypte

6. Lesson-Up

Programma komende weken

Vandaag	- Verder met PO Otzi - Les over Egypte
19 november (Volgende week)	- Herhalen - Kort bespreken SO en PO
26 november	- Toetsweek

Hoofddoelen

Kun je de begrippen ambachtslieden, farao, ambtenaren, sociale verschillen, hiërarchie en hiërogliefenschrift uitleggen. (R)

Je kunt uitleggen dat Egypte rond 3000 werd verenigd door een farao. (R)

Je kunt uitleggen hoe het hiërogliefenschrift hielp bij het besturen van een staat. (T2)

Je kunt uitleggen waarom er rituelen waren bij het maken van mummies. (T1)

Je kunt uitleggen waarom alleen de aller rijksten zich een mummificatie konden veroorloven, en dat daarom mummies iets zeggen over sociale verschillen in Egypte. (T2)

Je kunt verklaren wat de sociale, politieke en economische veranderingen met de gemeenschappen deed. (T2)

Subdoelen/checklist

Hoofddoel

Je kunt sociale kenmerken van de Egyptische samenleving omschrijven 

Je kunt de begrippen ambachtslieden, farao, ambtenaren, sociale verschillen, hiërarchie en hiërogliefenschrift uitleggen. (R)

Je kunt uitleggen dat Egypte rond 3000 werd verenigd door een farao. (R)

Je kunt uitleggen hoe het hiërogliefenschrift hielp bij het besturen van een staat. (T2)

Je kunt uitleggen waarom er rituelen waren bij het maken van mummies. (T1)

Je kunt uitleggen waarom alleen de aller rijksten zich een mummificatie konden veroorloven, en dat daarom mummies iets zeggen over sociale verschillen in Egypte. (T2)

Je kunt verklaren wat de sociale, politieke en economische veranderingen met de gemeenschappen deed. (T2)

Praktische opdracht: Hoe stierf Ötzi?

Ötzi, de ijsmummie

Maar waardoor stierf Ötzi?

Maak de opdrachten "TOP SECRET" en onderzoek de doodsoorzaak van Otzi!

Klaar? Maak een samenvatting voor Geschiedenis of bedenk zelf toetsvragen! 

Wie was Ötzi?

In 1991 ontdekten wandelaars in de Ötztaler Alpen het buitengewoon goed bewaarde gemummificeerde lichaam van een man die omstreeks 3.300 voor Christus leefde. Op basis van de vindplaats werd de mummie Ötzi genoemd.

Verschillen? Overeenkomsten?

Wat zie je hier?

Irrigatielandbouw

Een goed georganiseerde staat

Welke soort van bron is dit?

Het hiërogliefenschrift

Bestaat uit kleine afbeeldingen, om klanken te noteren.

De tekens werden gekerfd in kleitabletten of uitgehakt uit steen.

Ook maakten de Egyptenaren vellen van stengels van de papyrusplant.

Daarop kun je met inkt schrijven.

Maar niet iedereen kon lezen of schrijven!

Wat heeft een goed georganiseerde staat nodig?

1. Mensen in het bestuur (de farao en de ambtenaren)

2. Een schrift (het hiërogliefenschrift)

Leerboek blz. 21

Staatsinrichting: Staat

Een land met duidelijke grenzen en een eigen bestuur noemen we staat. Het bestuur staat onder leiding van een staatshoofd (farao).

Wie is dit in Nederland? Wie in Amerika? 

Het bestuur zorgt voor de wetten (regels). In een staat kunnen meerdere volkeren leven. Een volk is een groep van mensen met dezelfde cultuur en taal.

Hiërarchie en sociale verschillen

Hiërarchie in Egypte

In de Egyptische samenleving waren de sociale verschillen groot.

Rijke families in het bestuur = veel rechten

Boeren en ambachtslieden = grootste groep, weinig rechten

Slaven = groep met het minste aanzien, geen rechten

Wie had de meeste macht in Egypte?

Leerboek blz. 22 en 23

Godsdienst in het Oude Egypte

• Meerdere goden = polytheïsme
• (één God vereren = monotheïsme)
• De natuur werd door Goden aangestuurd, dachten Egyptenaren
• Thuis hadden ze godenbeeldjes
• De farao werd ook gezien als een God
• In tempels werden rituelen en offers uitgevoerd voor de goden door de priesters

Ontdekking van de tombe van Toetanchamon (1924)

Vallei der Koningen in Egypte

Ontdekking van de tombe van Toetanchamon (1924)

Ontdekking van de tombe van Toetanchamon (1924)

Het dodenrijk

• Egyptenaren dachten dat mensen doorleefden na de dood
• Als ze goed hadden geleefd, mochten ze door naar het dodenrijk
• Het lichaam van de dode moest goed bewaard blijven, voor de reis naar het dodenrijk en voor de rust van de ziel
• Mensen offerden dus bijvoorbeeld eten voor de doden
• De mummies zijn het best bewaard

Zet de volgende gebeurtenissen op de juiste chronologische volgorde!

1

2

3

4

5

6

Ongelijkheid tussen mensen

Jagen en verzamelen zijn het middel van bestaan

Koning met ambtenaren krijgt de leiding

Ontstaan van dorpen

Nieuwe beroepen

Landbouw middel van bestaan

Zet de volgende plaatjes op de juiste chronologische volgorde!

1

2

3

4

5

6

Zet de volgende gebeurtenissen op de juiste chronologische volgorde!

1

2

3

4

5

6

Zijn dezelfde bronnen primaire of secundaire bronnen?

PRIMAIRE BRON

SECUNDAIRE BRON

Over het ontstaan van de mensheid bestaan verschillende theorieën. Noem twee van deze theorieën.

De eerste mensen waren jager-verzamelaars. Noem twee kenmerken van jager-verzamelaars

Noem een oorzaak voor de landbouwrevolutie

Rond 3000 v.C. ontstaan er onder andere in Egypte steden. Waarom ontstonden er vanaf dat moment steden?

Een historicus zegt: "in 3000 v.Chr. stopt in Egypte de Prehistorie." Leg uit met welke gebeurtenis er een einde komt aan de Prehistorie