SOA

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Welkom

Deze les:

Uitleg 5.5

Aan de slag met 5.5

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat een soa is, hoe je besmet kunt raken met een soa en hoe je soa's kunt voorkomen.
• Je kunt een aantal gevolgen van soa's beschrijven.
• Je kunt uitleggen wat je moet doen als je besmet bent met een soa en hoe soa's genezen.
• Je kunt uitleggen waardoor aids een bijzondere soa is. 

SOA

  SOA

seksueel

overdraagbare

aandoening

(geslachtsziekten)

Hoe krijg je een SOA?

• Onbeschermde seks 
• Door slijmvliezen, sperma, vaginaal vocht of bloed
• Hoe voorkom je een SOA?
  

Bekendste:

- Chlamydia (Bacterie)
- Gonnoroe (Bacterie)

- Genitale wratten (Virus)

- Herpes Genitales (Virus)

- Syfilis (Bacterie)

- Candida (Schimmel)
- Schaamluis (Parasiet)
- Hepatitus B (Virus) 

- Hiv (Virus)

Bacterie

Bacterien zijn ééncellige organismen zonder celkern en met een celwand. (Dus levend)

Bacteriën verspreiden zich gemakkelijk van de ene mens naar de andere.

We kunnen last krijgen van bacteriën als ze op plaatsen komen waar ze niet thuishoren. Zoals in de bloedbaan, in de blaas of in een wond.

Antibiotia

Antibiotica zijn medicijnen die goed werken tegen ontstekingen veroorzaakt door bacteriën. Ze doden de bacteriën of remmen hun groei.

Virus

Virussen leven niet zelf, maar hebben gastcellen nodig om te kunnen blijven bestaan. 

Ze komen een gezonde cel in en nemen hun functie over. 

Immuunsysteem

Als ons immuunsysteem deze cellen ontdekken, gaat ons lichaam ons beschermen tegen het virus. 

Ons immuunsysteem begint dan antistoffen aan te maken die de verkeerde cel aanvalt en het virus eruit gaat krijgen. 

Immuun

Nadat het virus is verslagen, doet ons immuunsysteem iets heel slims. Het onthoudt op welke manier het virus is verslagen.

 Op die manier kan het virus direct uitgeschakeld worden, mocht het in de toekomst nog een keer het lichaam binnenkomen. 

Maar...

Maar....

Van sommige virussen kan je (nog) niet genezen zoals HIV.

Later meer over

Chlamydia

• Meest voorkomend in Nederland
• Bacteriele infectie
• Deze bacterie besmet de slijmvliezen van de plasbuis, de anus, de keel of de baarmoedermond. 
• Chlamydia zorgt daar voor ontstekingen. 

Symtomen Chlamydia

• 1 tot 3 weken kun je de eerste klachten krijgen. Zoals pijn bij het plassen, (andere) afscheiding of bloedverlies. De klachten zijn voor vrouwen en mannen verschillend.
  

Bij de vrouw 

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen.
• Pijn en bloedverlies tijdens of na het vrijen 
• Bloedverlies terwijl je niet ongesteld bent 
• Meer of abnormale vaginale afscheiding 
• Jeuk bij de anus
• Erge pijn in de onderbuik.

Bij de man

• Pijn of branderig gevoel bij het plassen 
• Afscheiding uit de plasbuis, vooral ’s morgens 
• Jeuk bij de anus, (bloederige) afscheiding bij de ontlasting en diarree 
• Pijn in de balzak 

Gonorroe

• Bacterie
• Slijmvliezen van de vagina, penis, anus, keel of ogen kan worden besmet. 
• 'Druiper' (afscheiding plasbuis) 
• Vaak bij homoseksuele
• Antibiotica

Verder over Gonorroe

• Kan ook in de keel.
• Gonorroe geeft niet altijd klachten. 
• Niet behandelen? Verdere infecties in het lichaam
  

Genitale wratten

• Virus (HPV). 
• Rond en in geslachtsdelen en anus
• Niet schadelijk voor gezondheid. Gaan vanzelf over. 
• Kan verwijderd worden door arts

Herpes genitalis 

• Herpes is een virus. Het herpes-virus dringt je lichaam binnen via de huid en het slijmvlies van je mond, je penis of vagina of de anus. 
• Herpes zorgt daar voor ontstekingen.
•  Blaasjes die pijn doen rond, op of in de penis, de vagina of de anus.
  

Herpes genitalis

• Na ongeveer 3 weken drogen de blaasjes uit. Blaasjes kunnen weer terugkomen.
  

Syfilis

• Bacteriele infectie.

Ziekteverschijnselen:

• Zweertjes op penis, vagina, anus of mond
• Niet behandelen? Overal ontstekingen.
  

Genezing:

• Antibiotica
  

Schaamluis

• Een parasiet die leeft van menselijk bloed. 

• Overdraagbaar door lichamelijk contact

• Behandeling: speciaal middel tegen luizen

Hepatitus B

- Virus

- Kan onsteking aan de lever veroorzaken

- komt voor in bloed, sperma, voorvocht en vaginaal vocht.

- Sommige mensen krijgen chronische variant. 

- Kunnen leverkanker krijgen

Aan de slag

Maken: 5.5 opdr. 1 t/m 8 vanaf blz. 130

Lezen: 5.5 blz. 134 t/m 136

HIV

HIV => is een virus

Symptonen

Eén tot zes weken na het oplopen van hiv kan je klachten krijgen die lijken op gewone griep. Deze kunnen één tot zes weken aanhouden.

Hoe krijg je HIV?

Onveilig geslachtsgemeenschap te hebben, maar ook contact met bloed

Behandeling

Hiv blijft altijd in je lichaam. Je onderdrukt het met hiv-remmers. 

Hiv

Als hiv, het virus dat aids veroorzaakt, het lichaam binnenkomt, gaat het op zoek naar mogelijkheden om zich te vermenigvuldigen. Daarvoor speurt het in het bloed naar speciale afweercellen. Hiv dringt de kern van de afweercel binnen en nestelt zich in het DNA. 

Hiermee verandert het virus de cel in een soort fabriek die nieuwe hiv-deeltjes maakt.

Hiv

De vrijgekomen hiv-deeltjes dringen vervolgens binnen in andere afweercellen en het proces herhaalt zich. Steeds meer cellen gaan hiv-deeltjes maken. 

Hoe meer afweercellen geïnfecteerd zijn met hiv, hoe meer het afweersysteem verzwakt.

 

Hiv

Niet alle geïnfecteerde afweercellen gaan hiv-deeltjes maken. Er zijn ook cellen waarin het virus slapend aanwezig blijft.

Ook deze afweercellen zijn door hiv veranderd in fabrieken die nieuwe virusdeeltjes kunnen maken, alleen staan ze op non-actief.

Hiv

Hiv-remmers voorkomen dat hiv nieuwe cellen kan infecteren. Maar de afweercellen waarin hiv slapend aanwezig is worden niet aangepakt. 

Aids

• Afweersysteem aangetast
• een virus, HIV-virus
• Seropositief
• Eerst geen ziekteverschijnselen
• Virus verspreid zich en "activeert" aids
  

AIDS

Hoe voorkom je een soa?

Door veilig te vrijen.

Dit doe je door een condoom te gebruiken

En wat te doen als je vermoed dat je een soa hebt?

                                  Je laten testen!

https:

En nu aan de slag...

Lezen: paragraaf 5.5

Maken: opdr. 9 t/m 17