Par. 2.3: Opbouw tekst/verkennend lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Lesdoelen 

- De tekstdelen inleiding, kern en slot herkennen 
(Opbouw van de tekst)

- Verkennend lezen

22 oktober 2024

Wat: Par. 2.3

Wanneer: 13:30-14:20

Hoe: Gezamelijk/zelfstandig werken

Klaar: Par. 2.3 opdrachten

HW: Par. 2.3 opdrachten/Zie magister

Lesdoel: Zie vorige slide!

Taaldoel: Woorden van par. 2.3

Alinea

Titel

Tussenkopjes

Deel(onderwerp)

Par. 1.3

Afbeelding

Titel en tussenkopjes

• Een titel herkennen
  Letters van een titel zijn meestal groter en/of vetgedrukt

• (Tussen)kopjes (deelonderwerpen) herkennen
  Letters zijn meestal vetgedrukt en vertellen waarover dat tekstgedeelte gaat

Het onderwerp van een tekst

Onderwerp van de tekst vinden:

- Lees de titel.

- Kijk naar de woorden die vet- of schuingedrukt zijn (tussenkopjes).

- Bekijk de plaatjes.

- Stel jezelf de vraag: 'Waarover gaat deze tekst?'

Wat is een alinea?

 Een alinea is een tekstblokje van twee of meer zinnen die bij elkaar horen. In een alinea staat een stukje van het onderwerp. De zinnen van een alinea schrijf je direct achter elkaar.

Alinea's herkennen

Alinea herkennen

 - Een alinea begint altijd op een nieuwe regel.

- Soms staat er een witregel tussen twee alinea's.

- Soms begint de eerste regel van een nieuwe alinea met een stukje wit. Dat noem je inspringen.

- De laatste zin van een alinea loopt meestal niet door tot het einde van de regel.

Deelonderwerp

- Tekstgedeelte dat een deel van het onderwerp behandelt.

 

Opbouw tekst

Uit welke drie onderdelen is een tekst opgebouwd?

Opbouw tekst

Functies van de inleiding

Inleiding: lezer alvast nieuwsgierig maken:

• Onderwerp van de tekst noemen
• Stellen van een vraag over het onderwerp
  
• Herkenbaar, opvallend of grappig verhaaltje vertellen
  

Inleiding, middenstuk en slot

• Het middenstuk is het langste deel van de tekst.
• Het middenstuk bevat de meeste informatie.
• Verschillende deelonderwerpen.

Functies van het slot

slot: afsluiten van de tekst

• Korte samenvatting geven
• Advies geven of een oproep doen
  

Hoe ziet dat eruit?

Alinea 1: Inleiding

Alinea 2: Middenstuk (deelonderwerp)

Alinea 3: Middenstuk (deelonderwerp)

Alinea 4: Middenstuk (deelonderwerp)

Alinea 5: Slot

Wat is het verschil tussen verkennend en nauwkeurig lezen?

Verkennend lezen

Verkennend lezen doe je zo:

• Lees de titel en de tussenkopjes.

• Lees de eerste en de laatste alinea.

• Lees de woorden die vet- of schuingedrukt gedrukt zijn.

• Bekijk de plaatjes en lees de tekst bij de plaatjes.

• Lees de informatie onder de tekst (de bron).

Nauwkeurig lezen

Om precies te weten wat er in een tekst staat, lees je hem nauwkeurig. Je leest de tekst met aandacht, zin voor zin.

Hoe herken je de opbouw van een tekst?

1. Tussenkopjes
2. Inleiding dikgedrukt
3. Afbeeldingen
4. Alinea's

Wat is de bedoeling van de inleiding?
De inleiding is bedoeld om

1. de mening van de schrijver duidelijk te maken
2. een aantal deskundigen te introduceren
3. een uitleg te geven over de opbouw van de tekst
4. het onderwerp van de tekst aan te kondigen

Uit welke drie onderdelen bestaat de opbouw van een tekst?

1. Titel, tussenkopjes, plaatjes
2. Lettergrootte, lettertype, kleur
3. Inleiding, middenstuk, slot

Wat is verkennend lezen?

1. De tekst helemaal lezen
2. De tekst globaal lezen.

Verkennend lezen is:

1. Kijken naar de tekst (plaatjes, tussenkopjes, titel, opvallende woorden, bron).
2. Je leest de tekst helemaal door van begin tot eind.
3. Je kijkt alleen naar het stukje tekst dat past bij de vraag.

Verkennend lezen doe je ....

1. voordat je een tekst gaat lezen
2. nadat je een tekst hebt gelezen

Wat hoort NIET bij verkennend lezen?

1. de titel lezen
2. de plaatjes kijken
3. de bron bekijken
4. de vragen beantwoorden