Les 6 - Duurzaamheid

• Duurzaamheid
• MBO
• Studiejaar 1

Weekplanning

Week 1: Duurzaamheid in het algemeen

Week 2: Klimaatverandering en de invloed van voeding op het klimaat

Week 3: Biodiversiteit, ontbossing en watergebruik

Week 4: Circulariteit en afval

Week 5: Duurzaamheid en voeding

Week 6: Eerlijke prijs, fast fashion en de eindopdracht

Week 7: Eindopdracht

Afsluiting: reflectieverslag O/V/G

Lesplanning

• Herhaling vorige les 
• Een eerlijke prijs
• Fast fashion
• Eindopdracht

Hoe kun jij als voedingsmiddelentechnoloog of voedings- en leefstijladviseur een steentje bijdragen aan duurzame voeding?

Eiwittransitie

Wat zijn uitdagingen wat betreft de eiwittransitie?

Consumentengedrag: Mensen zijn vaak gehecht aan traditionele voedingspatronen,

en het kan tijd en educatie vergen om de voordelen van plantaardige eiwitten en

alternatieve eiwitbronnen te accepteren.

• Economische aspecten: De productie van sommige plantaardige en alternatieve

eiwitten kan momenteel duurder zijn dan traditionele dierlijke eiwitten, hoewel dit aan

het veranderen is naarmate technologieën verbeteren.

• Culturele gewoonten: Voeding is vaak diep verweven met culturele en sociale

gewoonten, wat een uitdaging kan vormen bij het promoten van een ander dieet.

De eiwittransitie is een belangrijke stap in de richting van een duurzamer voedselsysteem dat

beter in balans is met de behoeften van de planeet en de gezondheid van mensen

Leerdoelen

Eerlijke prijs, fast fashion en de eindopdracht

• Jij kunt uitleggen wat een eerlijke prijs inhoudt en kan beargumenteren hoe deze bijdraagt aan duurzame en ethische keuzes binnen de voedselketen.
• Jij kunt uitleggen wat fast fashion is, analyseren welke milieu impact deze industrie heeft en alternatieven formuleren. 
• Jij kan kritisch reflecteren op eigen keuzes met betrekking tot duurzaamheid (ecologische voetafdruk, voedselafdruk, verpakkingen en duurzame eetgewoonten) en verbeterpunten formuleren om duurzamer te handelen in het dagelijks leven.

Wat moet worden meegenomen in een eerlijke prijs?

Elk product in de supermarkt brengt maatschappelijke kosten met zich mee, die worden gemaakt tijdens de productie, verkoop en consumptie ervan. Voorbeelden van deze ‘verborgen kosten’ zijn CO2-uitstoot, vervuiling, land- en watergebruik en de uitputting van grondstoffen. Maar ook sociale kosten, zoals onderbetaling en uitbuiting, behoren tot deze groep.

True price

• "De berekende prijs waarin je alle verborgen maatschappelijke kosten meerekent."
• "Iedereen in de keten, van producent tot verkoper, ontvangt een redelijk inkomen. Rekening houdend met arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en economische rechtvaardigheid"

• Denk ook aan bijv. kosten van milieubelasting door grondwater door nitraatverliezen uit de landbouw

• Uitdaging eiwittransitie

Uitdaging eiwittransitie: 

In de schappen van de supermarkt zijn steeds meer vleesvervangers aanwezig. Toch is vlees vaak goedkoper dan de vegetarische variant. Gelet op de doelstellingen van het kabinet omtrent de eiwittransitie (minder dierlijk, meer plantaardig eiwit) is dit niet ideaal. Er zijn meerdere redenen aan te wijzen voor de hogere prijs van vegetarische producten. Zo kost de de ontwikkeling van vegetarische alternatieven geld, maken supermarkten meer winst op vegetarische alternatieven en vegetarische varianten zijn vaak verbonden aan merken wat meer reclame, en dus geld kost. Volgens Arjen Wals van de Wageningen Universiteit is vlees te goedkoop en zouden we moeten kijken naar de eerlijke prijs voor vlees.

Opdracht

Een supermarkt verkoopt bananen voor €1,50 per kilo. De boer ontvangt €0,10 per kilo. 

• Hoe zou je dit eerlijker kunnen maken? 
  - voor de boer?
  - voor de supermarkt?
  - voor de consument?
  
  
• Bedenk in tweetallen een plan voor een eerlijke prijs voor deze bananen

Voor de boer: Een leefbaar inkomen.

Voor de supermarkt: Winst maken.

Voor de consument: Betaalbare producten.

Hoeveel kledingstukken koop jij per jaar?

Hoeveel kledingstukken heb je in de kast hangen die je twee keer of minder aan hebt gehad?

Wat doe jij met kleding die je niet meer gebruikt?

Arbeidsomstandigheden

Kledingindustrie:

• Lonen en werktijden
• Onveilige arbeidsomstandigheden
• Gebrek aan rechten
• Verbeteringen en uitdagingen

De arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie zijn wereldwijd vaak slecht, met veel

voorkomende problemen zoals lage lonen, lange werktijden, onveilige werkplekken en gebrek

aan arbeidsrechten. Hier zijn enkele belangrijke punten over de situatie:

1. Lonen en werktijden: Veel kledingarbeiders verdienen slechts een fractie van wat als

een leefbaar loon wordt beschouwd. In landen zoals Indonesië en China liggen de

lonen vaak 50% tot 70% onder het leefbaar niveau. Werknemers maken vaak extreem

lange dagen, soms zonder extra vergoeding voor overwerk

2. Onveilige arbeidsomstandigheden: De fabrieken waarin kleding wordt geproduceerd

zijn vaak onveilig, met risico’s zoals brandgevaar, instortende gebouwen (zoals de

ramp bij Rana Plaza in 2013), en blootstelling aan schadelijke chemicaliën. Deze

omstandigheden worden versterkt door de druk op leveranciers om goedkoop en snel

te produceren

3. Gebrek aan rechten: Arbeiders hebben vaak weinig of geen toegang tot vakbonden

of andere middelen om hun rechten te beschermen. Bedrijven vermijden

verantwoordelijkheid door gebruik te maken van complexe en ondoorzichtige

toeleveringsketens

4. Verbeteringen en uitdagingen: Hoewel sommige merken stappen zetten naar meer

ethische en duurzame productie, blijft de sector overwegend afhankelijk van goedkope

arbeid en gebrekkige regelgeving. Wetgeving en transp

Wat is fast fashion?

Wat zijn kenmerken van fast fashion?

Fast fashion

Snelle productie van goedkope, trendy kleding die direct geïnspireerd is op de nieuwste catwalk- of beroemdheidstrends. 

Kenmerken:

• Snelle productiecycli 
• Lage kosten
• Trendy, korte levensduur
• Massaproductie 

1. Snelle productiecycli: Kledingmerken brengen vaak nieuwe collecties uit, soms

meerdere keren per maand, waardoor het aanbod continu verandert.

2. Lage kosten: Producten worden goedkoop geproduceerd, meestal in lagelonenlanden,

wat leidt tot lage prijzen voor consumenten.

3. Trendy, korte levensduur: De kleding volgt nauw de nieuwste modetrends, maar is

vaak van mindere kwaliteit, waardoor ze snel verslijt en wordt weggegooid.

4. Massaproductie: Kledingstukken worden in grote aantallen geproduceerd, wat leidt

tot overproductie en uiteindelijk veel afval

Eindopdracht: deadline 10 januari voor 17.00 uur

Leerdoelen

Eerlijke prijs, fast fashion en de eindopdracht

• Jij kunt uitleggen wat een eerlijke prijs inhoudt en kan beargumenteren hoe deze bijdraagt aan duurzame en ethische keuzes binnen de voedselketen.
• Jij kunt uitleggen wat fast fashion is, analyseren welke milieu impact deze industrie heeft en alternatieven formuleren. 
• Jij kan kritisch reflecteren op eigen keuzes met betrekking tot duurzaamheid (ecologische voetafdruk, voedselafdruk, verpakkingen en duurzame eetgewoonten) en verbeterpunten formuleren om duurzamer te handelen in het dagelijks leven.