Introductie in de GGZ les 7

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Introductie in de GGZ les 7

Angst- en aan angst gerelateerde stoornissen

Persoonlijkheidsstoornissen

Dissociatieve stoornis

PTSS

2023-2024

Planning

TWIXX over angst- en aan angst gerelateerde stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen

Presentaties

Zelfstandig werken aan opdrachten

Lesdoelen

• Je kunt vertellen wat een obsessieve- compulsieve stoornis is
• Je kunt minimaal 4 kenmerken van angst noemen
• Je kunt uitleggen wat een narcistische persoonlijkheidsstoornis inhoudt en wat een dissociatieve stoornis is

Wanneer ben jij wel eens bang?

Wat is een voorbeeld van een fobie?

1. Een plotselinge angst om dood te gaan
2. Hoogtevrees
3. Bang voor gezelschappen
4. Bang zijn buiten eigen omgeving

Wat is een obsessieve-compulsieve stoornis?

1. Last van claustrofobie
2. Langere tijd overdreven angstig en bezorgd
3. Extreem bang zijn bij lichamelijke klachten
4. Last van dwanggedachten en dwanghandelingen

Angst en aan angst gerelateerde stoornissen

Angststoornissen:

• Specifieke fobieën, bijv. hoogtevrees, vliegangst, claustrofobie
  
• Sociale angststoornis: sociale fobie
  
• Paniekstoornis: plotselinge angst, bang om dood te gaan, ontstaat vaak op moment van ontspanning
  
• Agorafobie: overal bang voor buiten de eigen omgeving
  
• Generaliseerde angststoornis: langere tijd overdreven angstig en voortdurend bezorgd
  

Aan angst gerelateerde stoornissen

• Obsessieve-compulsieve stoornis: ernstig last van herhalende dwanggedachten (obsessies) en dwanghandelingen (compulsies)
  
• Psychotrauma en stress gerelateerde stoornis: lijden aan de gevolgen van een psycho-traumatische gebeurtenis
  
• Somatisch symptoom en verwante stoornissen: extreem bang zijn bij lichte lichamelijke klachten (denken een ernstige ziekte te hebben en daarin niet gerustgesteld kunnen worden
  

Wat zijn kenmerken van angst?

Waarom herkennen van symptomen?

B1-K1-W1 Onderkent dreigende of bestaande gezondheidsproblemen

B1-K1-W3 Voert interventies uit

Herken je wel eens symptomen van angst bij een ander/zorgvrager?

Kenmerken van angst:

• Lichamelijke klachten zoals stekende hoofdpijn, slaapproblemen, gebrek aan eetlust/geen hap door de keel kunnen krijgen, benauwd voelen/beklemmend gevoel op de borst, niet kunnen concentreren
• Voorhoofd fronsen
  
• Wijd opengesperde ogen/vergrote pupillen
  

• Hevig transpireren (angstzweet)
• Hartkloppingen
  
• Ademnood
  
• Trillen/beven
  
• Misselijkheid en diarree
  
• Tintelingen in handen en voeten
  
• Knikkende knieën
  
• Gevoel van onwerkelijkheid (alsof je naar een film kijkt)
  

Borderline persoonlijkheidsstoornis:

• Diepgaand patroon van instabiliteit in relaties, zelfbeeld en stemming
  
• Impulsiviteit in gedrag
  

Wat weet je van een narcistische persoonlijkheidsstoornis?

Narcistische persoonlijkheidsstoornis:

• Diepgaand patroon van zelfingebeelde belangrijkheid en uniekheid
  
• Behoefte aan bewondering
  
• Gebrek aan invoelend vermogen (empathie)
  

Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis:

• Perfectionisme en starheid, buitengewoon ordelijk
  
• Kan moeilijk omgaan met onduidelijkheid en moeilijk zijn gevoelens uiten
  
• Uiterst precies en toegewijd (ideale werknemer)
  

Dissociatieve stoornis

Psychische stoornis waarbij dissociatie het belangrijkste en meest centrale kenmerk vormt. Dissociatie is een verstoring en/of onderbreking van het normale psychisch functioneren, die van invloed is op onder andere het denken, geheugen, identiteit, emotie, perceptie, lichaamsbeleving, motorische controle en gedrag. 

DIS (dissociatieve identiteitsstoornis)

• De wereld voelt raar, alsof de persoon er niet bij hoort 
• 2 of meer afzonderlijke persoonlijkheidstoestanden (die los van elkaar denken en dingen doen) met eigen naam en leeftijd
• Vergeetachtigheid, stemmen horen
• "Los raken" is een automatische reactie (geen controle over) om te ontsnappen aan nare herinneringen of gebeurtenissen uit kindertijd
• Psychotherapie, medicijnen en EMDR kunnen helpen.
  
• Een dissociatieve stoornis kan overgaan of de persoon kan leren er beter mee om te gaan

welke types dissociatieve stoornissen zijn er

• Dissociatieve identiteitsstoornis (DIS).
  
• Dissociatieve amnesie.
  
• Depersonalisatie-derealisatiestoornis.
  
• Andere gespecificeerde dissociatieve stoornis (AGDS)
  
• Ongespecificeerde dissociatieve stoornis.

Begeleiding als vpk 

• Accepteer de mens, niet altijd zijn/haar gedrag als dit niet goed is
  
• Wees empathisch, maar stel je grenzen
  
• Wees duidelijk en consequent
  
• Wees op de hoogte van het ziektebeeld en de behandeling

Hoe stop je een dissociatie

• aandacht naar buiten richten, bijv. een ommetje maken
• iets actiefs en zintuig prikkelends doen, bijv. hard op de grond stampen
• voorhoofd en polsen koud maken met water: bevordert duikreflex waardoor je actiever en alerter wordt 
• erover praten met de behandelaar

Zelfstandig werken

Werken aan je opdrachten

Volgende week rest van de presentaties en inleveren verslag/product

Ben je klaar en heb je je verslag ingeleverd? Vul dan vast je bolletjes in en kijk vast naar je leermeter.

Eindgesprekken in de breekweek

Lesdoelen behaald?

• Je kunt vertellen wat een obsessieve- compulsieve stoornis is
• Je kunt minimaal 4 kenmerken van angst noemen
• Je kunt uitleggen wat een narcistische persoonlijkheidsstoornis inhoudt en wat een dissociatieve stoornis is