BO4: Opwarming van de Aarde

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Opwarming van de Aarde

Benodigdheden voor deze les:

• Laptop
• Pen
• Kleurpotloden
• Evt. oortjes

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan ik...

• Uitleggen wat het verschil tussen weer en klimaat is;
• Beschrijven wat het broeikaseffect is;
• Uitleggen en verklaren wat (de oorzaak van) het versterkte broeikaseffect is;
• Verklaren waardoor de Aarde opwarmt.

Het weer
Kijk eens naar buiten: welke
elementen zie je van 'het weer'?

Het weer

Toestand van de

atmosfeer op een 

bepaald moment:

• Temperatuur
• Neerslag
• Wind 

Kan elk moment 

verschillen!

Wat is dus het verschil tussen 'het weer' en 'het klimaat'?

Het klimaat

Gemiddelde weer

over een periode 

van 30 - 40 jaar:

• Temperatuur:
  10,5 °C in NL
• Neerslag:
  850 mm in NL

Gemiddelde van 

alle seizoenen!

Gaan de nieuwsberichten over het weer of over het klimaat? 

Sleep naar de juiste kolom!

Het weer

Het klimaat

Het broeikaseffect

Het vasthouden van zonne-
warmte door de dampkring.

• Natuurlijk broeikaseffect
  
• Versterkt broeikaseffect

Hierna volgt een filmpje dat
het natuurlijk broeikaseffect 
uitlegt. Let goed op, want er
worden kijkvragen gesteld!

00:22

Waarom is de atmosfeer belangrijk voor het leven op aarde?

00:44

Hoeveel zonnestraling bereikt het aardoppervlak?

1. Alle zonnestraling
2. Ongeveer 75% van de zonnestraling
3. Ongeveer 50% van de zonnestraling
4. Ongeveer 25% van de zonnestraling

01:12

Hoe noem je de straling die ervoor zorgt dat de aarde opwarmt?

01:40

Welke gassen zorgen ervoor dat er meer warmte in de atmosfeer blijft?

01:47

Wat is het effect van de atmosfeer (de dampkring) op de aarde?

1. De atmosfeer houdt alle straling van de zon buiten.
2. De atmosfeer heeft een isolerend effect: het houdt de warmte buiten
3. De atmosfeer heeft een isolerend effect: het houdt de warmte binnen.
4. De atmosfeer zorgt ervoor dat we wolken hebben.

01:58

Wat zou er gebeuren op aarde zonder het natuurlijk broeikaseffect?

Opdracht: Het broeikaseffect

Werkblad: De isolerende dampkring

Wat ga ik doen?	Beantwoord de vragen op het werkblad.
Wat heb ik nodig?	Een pen, kleurpotloden/stiften (blauw, geel, rood), het Leerboek (blz. 88 & 89), en het Basisboek (B125, B141, B142, B145).
Hoe ga ik dit doen?	Ik overleg zachtjes met mijn buur.
Hoe lang ga ik dit doen?	Ik heb 15 minuten voor deze opdracht.

Evaluatie lesdoelen

Aan het einde van de les kan ik...

• Uitleggen wat het verschil tussen weer en klimaat is;
• Beschrijven wat het broeikaseffect is;
• Uitleggen en verklaren wat (de oorzaak van) het versterkte broeikaseffect is;
• Verklaren waardoor de Aarde opwarmt.

'Het regent al de hele dag, en op de radio hoor je dat we dit jaar een watertekort hebben en op waterrantsoen moeten.'
Leg uit waarom dit kan en maak duidelijk wat het verschil is tussen weer en klimaat.

'Zonder het broeikaseffect zou het op aarde gemiddeld -18°C zijn, en zou er geen leven mogelijk zijn.'
Leg uit wat het broeikaseffect is, hoe het werkt en waarom het belangrijk voor het leven op aarde.

'De temperatuur op aarde is steeds sneller gaan stijgen sinds het begin van de industriële revolutie'.
Leg uit wat het versterkte broeikaseffect is en wat de rol van de mens is in de stijging van de temperatuur.

'De concentratie CO2 in de lucht en de temperatuur stijgen met dezelfde snelheid.'
Wat is het verband tussen de concentratie CO2 in de lucht en de gemiddelde temperatuur?