Seksualiteit in de gehandicaptenzorg

• Gehandicaptenzorg
• MBO
• Studiejaar 2

Seksualiteit voor mensen met een beperking 

Bij welke doelgroep speelt dit in de GHZ denk je?

LVB

'Mensen met een LVB vormen in veel opzichten een kwetsbare groep. Gedrags- en psychische stoornissen komen relatief vaak voor, net als verslavingen en grensoverschrijdend gedrag.'

Psychische problemen in GHZ

• 30%-50% van de mensen met een verstandelijke beperking heeft psychische problemen.
  
• Veelvoorkomende psychiatrische stoornissen:
  
• Psychose
  
• Schizofrenie
  
• Stemmingsstoornis
  
• Angststoornis
  
• Dwangstoornis
  
• Eetstoornis
  
• ADHD
  
• Hyperseksualiteit
  
• Autisme

Wat is Hyperseksualiteit?

Waarom zou dit bij LVB voorkomen?

Intimiteit en seksualiteit 

• Intense gevoelens die je niet altijd kunt uitleggen 
• Het kan er zijn bij knuffelen of vrijen, maar ook bij samen lachen, huilen, praten, dichtbij elkaar zitten of kijken naar een film. 
• Je bent heel vertrouwd met iemand.

Andere redenen waarom mensen met een beperking geen seksualiteit beleven.

- Negeren van het onderwerp door ouders / verzorgers 

- Onvoldoende mogelijkheid om seksualiteit te ontdekken

- Aantrekkelijkheid van het lichaam

- Schaamtegevoelens van de persoon.

- Mensen met een verstandelijke beperking: 

       o Minder mogelijkheden en vaardigheden om effectief te communiceren

       o Decorumverlies: wat kan wel en wat kan niet in bepaalde situaties.

Discriminatie op het gebied van seksualiteit  

Antidiscriminatiewet: Er mag niet gediscrimineerd worden op grond van leeftijd, seksuele geaardheid of handicap. 

Dit gebeurt wel: 

- Niet geven van noodzakelijke informatie 

- Niet begeleiden of het niet zien van seksuele noden. 

- Medicamenteus onderdrukken van seksuele behoeften. 

Mening vraag: Wat wordt er binnen de zorg gedaan aan het inspelen op seksuele behoeften denk je?

1. Veel, wij bespreken dit in teamvergaderingen
2. Word besproken in het MDO en anamnese zorgvragers
3. weinig tot gering: familie wil dit niet
4. Word weinig aandacht aan besteed.

Verschillende organisaties 

Training Hallo Ik

Via verschillende werkvormen en op basis van thema’s als lichaam, gevoel en vriendschap leert de deelnemer wie hij is, wat hij wil en wat hij kan. De rode draad in de training zijn het ja- en het nee-gevoel (fijn en niet fijn). De deelnemer leert dit gevoel herkennen, benoemen en uiten in uiteenlopende situaties.

• visueel;/ concreet; eenvoudig taalgebruik
• herkennen, benoemen en uiten ja/nee-gevoel als rode draad;
• kleine stappen;/ logische opbouw;
•  individueel en groepsverband;
• werken met thema’s;/ op maat;/ verloop afhankelijk van behoefte, leeftijd en niveau deelnemer.
• gebruik van (gevoels-) pictogrammen, tekeningen, materialen;

https://seksuelevorming.nl/lesaanbod/hallo-ik/

Voorbeeld Tika Stardust (volgende dia staan de video's)

Korte versie 3 min: 

https://youtu.be/sleTFnOfmZ0

Lange versie 6 min:

https://youtu.be/LfdAEefxjME

Taak van een seksueel dienstverlener

- Bevorderen van de kwaliteit van leven

- Relationele - en seksuele vaardigheden aanleren (levend-leermethode) 

- Corrigerend doel bij grensoverschrijdend gedrag. 

- Nieuwe belevingen aanbieden 

- Zelfvertrouwen van de zorgvrager terugwinnen.

http://tikastardust.nl/media/

Ziektebeelden en seksualiteit

Door verschillende ziektebeelden verandert seksualiteit of wordt het zelfs onmogelijk. 

- Door onderbreking in het ruggenmerg, (dwarslaesie)

- Neurologische defecten (MS), waardoor seksuele prikkels de hersenen niet meer bereiken. 

- Pijn, vermoeidheid, vergroeiingen of incontinentie. 

- Medicatie kan ook het verlangen en zin hebben in seks verlagen. of juist verhogen. 

Maar is de ontwikkeling op seksueel gebied nu anders in de GHZ?

Licht

Matig

Ernstig

Zeer ernstig

gericht op eigen lichaam, niet bewust

gericht op eigen lichaam vaak niet bewust

gericht op lichaam bewust en onbewust

gericht op lichaam bewust

Opdracht in groepjes

Wat: Lees de informatie over de ziektebeelden &  seksualiteit en zorg dat je deze informatie kan uitleggen

1. - CVA
2. - Dwarsleasie
3. - Syndroom van Down
4. - Cerebrale Parese
5. - Ms
6. - Reuma

Wie: In groepjes van 2- 4 personen

Wat zijn je verpleegkundige taken?

Links naar meer info

http://www.meerdanliefde.nl/themas/seksualiteit/

http://www.cocmiddennederland.nl/autiroze

http://www.kennispleingehandicaptensector.nl/gehandicaptenzorg/liefde-vinden-als-je-een-licht-verstandelijke-beperking-hebt-de-opties.html

https://www.delichtenvoorde.eu/de-lichtenvoorde/seksualiteit

https://www.rutgers.nl/wat-wij-doen/programmas-en-projecten/archief/keep-me-safe

http://www.kennispleingehandicaptensector.nl/docs/KNP/KNP%20GS/Seksuele%20weerbaarheid/Lijst_signalen_seksueel_misbruik.pdf

Artikel: kind van ouder met LVB Libelle staat op jullie studie info site 

Thuisopdracht:

Lees artikel en beantwoord de vragen:

de kans is groot dat haar kind ook gehandicapt zal zijn...

1. Wat raakt je/ of vond je moedig na het lezen van dit artikel?

2. In welke meningen/ gedachten kan jij je vinden? leg uit waarom?

3. Met welke mening gedachten ben je het niet mee eens, leg uit waarom?