This lesson contains 18 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.
Lesson duration is: 120 min
Items in this lesson
De periode 1848-1914
uitwerking syllabus 2019
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Video
Slide 3 - Video
Kenmerkende gebeurtenissen en ontwikkelingen in Nederland, voor tijdens en na 1848 herkennen, beschrijven en in het juiste tijdsgewricht plaatsen
Reactie van Willem II op revolutie(dreigingen) elders in Europa --> opvattingen van liberalen bij grondwetsherziening in 1848
Thorbecke maakt de nieuwe liberale (belangrijkste principe is vrijheid) grondwet van 1848
Slide 4 - Slide
Verandering herkennen en beschrijven in de bevoegdheden van Parlement/ volksvertegenwoordiging/ Eerste en Tweede Kamer die in 1848 tot stand kwamen
Parlementaire democratie: manier van besturen waarbij burgers het parlement kiezen. In het parlement zitten mensen die het volk vertegenwoordigen.
Constitutionele monarchie: koninkrijk met een grondwet
Parlement: Bestaat uit de Eerste en Tweede Kamer. Daarin zitten de mensen die in Nederland het volk vertegenwoordigen.
Slide 5 - Slide
klassieke grondrechten (bescherming tegen de overheid)
Naast vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van drukpers in 1848 --> ook recht van vereniging en vergadering / vrijheid van onderwijs.
Nieuwe rechten voor Tweede Kamer: recht van amendement / recht van enquête.
Slide 6 - Slide
Liberale grondwet 1848
Iedereen dezelfde grondrechten
Beperking macht koning
Uitbreiding macht parlement
Ministeriële verantwoordelijkheid : Elke minister moet aan het parlement uitleggen hoe ij zijn werk doet en hoe hij het geld van zijn ministerie besteedt.
Onschendbaarheid van de koning: De koning is niet zelf verantwoordelijk voor wat hij zegt of doet, maar de ministers zijn daarvoor verantwoordelijk
Slide 7 - Slide
Elke 4 jaar rechtsstreekse verkiezingen voor Tweede Kamer
De Eerste kamer werd vanaf 1848 indirect verkozen.
bron 5: Memo
Slide 8 - Slide
Rechtstreekse verkiezingen op lokaal (gemeenteraad), provinciaal (Provinciale Staten) en landelijk niveau (Tweede Kamer)
Censuskiesrecht : Alleen mannen die een bepaald bedrag aan belasting betalen, mogen stemmen.
Indirecte verkiezing Eerste Kamer door de Provinciale Staten --> zie schema hiernaast
Slide 9 - Slide
Conflict tussen Willem III en het parlement als gevolg van de Luxemburgse kwestie (1866-1867).
Een ruzie tussen de koning het parlement over Luxemburg.
Na deze kwestie moest de koning accepteren dat het parlement echt de baas was geworden in Nederland.
Slide 10 - Slide
kenmerkende veranderingen, gebeurtenissen, personen en
ontwikkelingen in Nederland ten tijde van de industrialisatie in de tweede helft van de negentiende eeuw noemen, herkennen,
van liefdadigheid naar sociale wetgeving (zoals Armenwet,
Armenwet
Kinderwetje van Van Houten
Ongevallenwet / Woningwet
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Slide
Emancipatiebewegingen
Arbeiders: zij gaan zich organiseren in vakverenigingen en later politieke partijen
Vrouwen: zij gaan zich organiseren in verenigingen die strijden voor kiesrecht voor vrouwen en voor toegang tot onderwijs voor vrouwen
Opkomst feminisme
Doel: gelijke rechten voor mannen en vrouwen
Eerste feministische golf: Vrouwen organiseren zich in verenigingen die strijden voor kiesrecht voor vrouwen en voor toegang tot hoger onderwijs
Bekendste feministe: Aletta Jacobs:
eerste vrouw die toestemming kreeg om te gaan studeren aan de universiteit
De eerste vrouwelijke arts
Een van de oprichters van de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht
Slide 14 - Slide
Uitbreiding kiesrecht
Streven naar uitbreiding van het kiesrecht
Wens voor algemeen kiesrecht zowel van arbeiders als van vrouwen
Er komt een geleidelijke uitbreiding van het kiesrecht met het caoutchouc-artikel (1887) (Caoutchouc = rubber)
- Grondwetsartikel dat kiesrecht gaf aan alle mannen “met kentekenen van geschiktheid en maatschappelijke welstand” ==> naar censuskiesrecht nu ook kiesrecht aan mensen die bepaald bedrag huur betaalden of bepaald inkomen hadden.
- De kieswet van 1896 bepaalde dat meer mannen kiesrecht kregen, maar er was nog geen sprake van algemeen kiesrecht
Slide 15 - Slide
www.examenblad.nl
Slide 16 - Link
Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen.