week 1: A1c woordsoorten H5 Aanw., vr. en onbep. vnw. + H6 vz en bw

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica woordsoorten

Aanwijzend, vragend en onbepaald voornaamwoord

Voorzetsels

Bijwoorden

Lesdoelen:

Ik kan / weet:

• aanwijzende, vragende en onbepaalde voornaamwoorden herkennen en gebruiken.
• voorzetsels herkennen en gebruiken.
• bijwoorden herkennen.

Aanwijzend voornaamwoord

(aanw.vnw)

• wijst iets aan -> Die mountainbike
• kan voor een zn staan -> Dat meisje
• kan alleen staan -> Deze vulpen is mooier dan die.

Let op! Geen aanw.vnw -> woorden die plaats of richting aangeven ( daar, daarheen, daarover, daarlangs.)

Aanwijzend voornaamwoord

(aanw.vnw)

Meest voorkomende:

• deze, die, dat, dit

Ook nog:

• zulk(e), zo'n, dergelijk(e), zelf, dezelfde, hetzelfde

Wat is het aanw.vnw?
Ik weet niet of ik dit boek leuk vind.

1. of
2. vind
3. dit
4. niet

Wat is het aanw.vnw?
Lees je nou alweer hetzelfde boek?

1. nou
2. boek
3. alweer
4. hetzelfde

Vragend voornaamwoord

(vr.vnw)

• Meestal aan begin van een vraag.

-> Naar welke film ben je geweest?

• Of aan begin van een zin die gemaakt is van een vraag.

-> Monica vroeg met wie ik gisteren naar de film ben geweest.

Let op! Geen vr.vnw -> waar, wanneer, hoe.

Vragend voornaamwoord

(vr.vnw)

Meest voorkomende:

• wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Wat is het vr. vnw.?
Weet je al welk boek je gaat lezen?

1. weet
2. gaat
3. welk
4. lezen

Wat is het vr. vnw.?
Wat voor dier is dat?

1. voor
2. dat
3. wat voor
4. is

Onbepaald voornaamwoord

(onbep.vnw)

• Duidt een persoon of een zaak aan.
• Is wel vaag, het zegt niet precies wie of wat bedoelt wordt.

-> Er was vanmiddag iemand aan de telefoon die jou iets wou vragen.

• Let op! Drie lastige gevallen
  

Onbepaald voornaamwoord

(onbep.vnw)

Drie lastige gevallen

• Het woord je = onbep.vnw als het men betekent

-> Zulke goedkope schaatsen kun je maar beter niet kopen. 

• Wat = onbep.vnw als het iets betekent

-> Heb je nog wat gekocht bij de Primark?

•  Het = onbep.vnw als het niet naar iets verwijst, maar tijd, weersomstandigheden of sfeer weergeeft.

-> Het is vier uur en het is buiten guur.

Onbepaald voornaamwoord

(onbep.vnw)

Meest voorkomend:

• iemand, niemand, iedereen, men (= je), het, (zo)iets, niets, alles, wat, elk(e), ieder(e), menig(e), menigeen, ene, (een) zekere, een of ander(e).

Wat zijn de onbep.vnw?
In die winkel kun je bijna alles kopen

1. bijna alles
2. alles kopen
3. je, alles
4. kun je

Wat is het onbep.vnw
Niemand durfde de docent tegen te spreken.

1. tegen
2. niemand
3. durfde
4. spreken

Voorzetsel (vz)

Een voorzetsel geeft tijd, plaats of reden/oorzaak aan.

Plaats: op de tafel, naast de stoel, bij de school

Tijd: tijdens de vakantie, na school

Reden/oorzaak: vanwege corona, door jou

Let op; delen van een werkwoord (bijv. aankijken) zijn geen voorzetsel, maar bijwoorden.

voorzetsel (vz)

Hoe herken je een voorzetsel?:

• staat meestal voor een vnw of znw; in de schuur
• als een vz achter een znw staat, geeft het vaak een richting aan; de lanen uit

Welke is/zijn een voorzetsel?

1. Op
2. Gisteren
3. Ik
4. In

Wat is GEEN voorzetsel?

1. hier
2. in
3. tussen
4. wegens

Als een voorzetsel bij een splitsbaar werkwoord hoort, noem je het geen voorzetsel.

1. juist
2. niet juist

Bijwoord (bw)

Bijwoord

Zegt iets over een ander woord dan een zelfstandig naamwoord. 

Bijvoorbeeld een:

- werkwoord

- ander bijwoord

- bijvoeglijk naamwoord

Bijwoord

Een bijwoord kan van alles aangeven:

• Tijd: momenteel, nu, dagelijks, vandaag, morgen
• Plaats: hier, overal
• Tegenstelling: echter, toch
• Reden/oorzaak: hierdoor, daardoor
• (On)zekerheid: misschien, waarschijnlijk, sowieso, zeker
• Ontkenning: niet, nooit

Bijwoord

Let op:

Het bijvoeglijk naamwoord en het bijwoord lijken op elkaar, maar zijn niet hetzelfde!

• Bijvoeglijk naamwoord --> Zelfstandig naamwoord
• Bijwoord --> Andere woordsoort

Hij loopt heel hard.

Het bijwoord hard -> zegt iets over het ww.

Het bijwoord heel -> zegt iets over het andere bijwoord hard.

(Hoe hard loopt  hij ?)

Huiswerk week 1

Grammatica woordsoorten 

H5 (blz. 150-151) opdr. 1 t/m 3

+
H6  (blz. 180-181) 1, 2 en 4

Ma 11-1-2021: huiswerk inleveren via Teams - opdrachten

Vrijdag online vragenmoment (vrijwillig)

OEFENEN: Vul het correcte vnw in.
Er kwam ..... Jansen aan de deur.

1. die
2. ene
3. deze
4. welke

OEFENEN: Benoem het vnw.

Ik moet IEMAND om hulp vragen.

1. aanw.vnw
2. vr.vnw
3. onbep.vnw

OEFENEN: Benoem het vnw.

WAT vind jij eigenlijk van de opmerking van Jan?

____

1. aanw.vnw
2. vr.vnw
3. onbep.vnw

OEFENEN:
Op kinderen die van weglopen houden moet je goed letten.

1. op = voorzetsel van = voorzetsel
2. op = voorzetsel van = bijwoord
3. op = bijwoord van = voorzetsel
4. op = bijwoord van = bijwoord

OEFENEN: Wat is het voorzetsel in de zin?

'Hij heeft haar tijdens haar feestje geweldige cadeaus gegeven.' 

1. haar
2. tijdens
3. er staat geen voorzetsel in de zin
4. cadeaus

OEFENEN:
Welk woord is geen voorzetsel?

1. naast
2. voorzichtig
3. vanwege
4. tijdens

OEFENEN:
van =

1. lidwoord
2. voorzetsel
3. bezittelijk voornaamwoord
4. persoonlijk voornaamwoord

OEFENEN:
Welk voorzetsel hoort bij kiezen?

1. uit
2. naar
3. met
4. bij

OEFENEN:
Een bijwoord kan alleen iets zeggen over een ander bijwoord.

1. juist
2. onjuist

OEFENEN:
Het weer was erg slecht vandaag.

1. erg is een bijwoord
2. erg is geen bijwoord

OEFENEN:
Morgen krijg je je zakgeld weer.
weer =

1. weer is een bijwoord
2. weer is geen bijwoord

OEFENEN:
Dat is een moeilijke opdracht.
Moeilijke =

1. Bijvoeglijk naamwoord
2. Bijwoord

OEFENEN:
Hij tekent een BIJZONDER mooie auto.
bijzonder =

1. bijwoord
2. bijvoeglijk naamwoord

OEFENEN:
De kat vangt SNEL muizen.
snel =

1. Bijwoord
2. Bijvoeglijk naamwoord