Week 5 _RB MC 3_Gesteenten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

MC 3 - Gesteenten onderzoeken

Vorige lessen

Verwering

Erosie

Transport

Sedimentatie

Erosie

Verwering

Sedimentatie

Succescriteria

• Je legt uit wat het verschil is tussen losse en vaste gesteenten.
• Je geeft voorbeelden van losse en vaste gesteenten.
• Je beschrijft kenmerken van de verschillende soorten gesteenten.

In België zijn er vier grote groepen losse gesteenten die in de bodem voorkomen: klei, leem, zand en stenige bodems.

Een stenige bodem bestaat uit een mengeling van een fijne grondsoort zoals leem met brokstukken van de onderliggende vaste gesteenten uit de ondergrond. 

Losse gesteente hebben een korrelgrootte kleiner dan ...

1. 2 mm
2. 2 cm
3. 20 cm
4. 5 cm

Losse gesteenten

Grind

Zeer doorlatend

Zand

Doorlatend maar niet vruchtbaar

Leem

Licht doorlatend en zeer vruchtbaar

Klei

Niet doorlatend maar vruchtbare grond

Leem is een mengsel van klei, silt en zand en wordt vaak gevonden in gebieden waar klei en zand elkaar ontmoeten. Het ontstaat door een vergelijkbaar proces als klei, maar met een grotere variatie in de grootte van de deeltjes. Leemdeeltjes zijn groter dan kleideeltjes maar kleiner dan zanddeeltjes. Hierdoor heeft leem een goede balans tussen waterdoorlatendheid en waterretentie, waardoor het een vruchtbare bodem vormt voor planten.

Plaats de bodemsoort bij de juiste trechter. 

ZAND

KLEI

LEEM

GRIND

Leem = silt

Sedimentgesteente

Een dikke laag sediment (zand, klei, schelpen) van honderden meters of meer wordt samengeperst tot steen. 

Dikke laag sediment

Dikke laag sediment

Dikke laag sediment

Grind -> conglomeraat

Zand -> zandsteen

Klei -> kleisteen / schalie

Schelpen (fossielen) -> Kalksteen

Conglomeraat

Zandsteen

Kleisteen / Schalie

Link het losse gesteente aan het juiste vaste gesteente.

Kalksteen

Krijt

Krijt is een nog zuiverdere vorm van kalksteen. 

Fossielen in sedimentgesteente

De ondergrond kan uit allerlei soorten gesteenten bestaan. We maken een onderverdeling in losse en vaste gesteenten. Je kan verschillende soorten gesteente bepalen met behulp van een determineertabel. 

Steen ontstaat uit:

Steen ziet eruit als:

Zandsteen

Kalksteen

Schalie

Zand

Skeletjes van zeedieren

Klei

Metamorfgesteente

Gesteente dat door hoge druk en hoge temperatuur veranderde

Marmer

Marmer is een metamorf gesteente. De lijntjes zijn de 'gesmolten' fossielen.

Stollingsgesteenten

Gestold magma/lava. 

-> Graniet

-> Basalt

Verschilt hoe snel het stolt en de samenstelling van het magma.

Kan stollen buiten de aardkorst (lava) of 'in gesteente' (magma).

Graniet 

- Kristallen

- Langzamer afgekoeld dan basalt

- Stolt 'in gesteente' (uit het zicht)

Basalt

- effen kleur

- Sneller afgekoeld dan graniet

- Koelt af boven aardkorst