9.2 Goed geregeld

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Programma

Studieplanner

Uitleg over 9.2

Studieplanner

Herhaling vorige les

9.1 -> Ongezond

* je leefstijl

* genotmiddelen

*werking van drugs

*roken

*alcohol

*blowen 

Welke 3 invloeden kan drugs op je hersenen hebben?

Rianne zegt: alcohol verdooft je hersenen en daarom mag je dan niet autorijden
Annemiek zegt: Teer in een sigaret is verslavend. Het vernauwt je bloedvaten. Wie heeft gelijk?

1. Rianne
2. Annemiek
3. Rianne en Annemiek
4. Beiden niet.

Goed geregeld:

- je kan uitleggen wat uitscheiden is en welke organen daarbij een rol spelen

- je kan uitleggen hoe je lichaam het glucosegehalte van je bloed regelt. 

- je weet wat suikerziekte is en welke typen we onderscheiden

- je kan de 4 soorten processen van de lever uitleggen.

- je weet welke 3 soorten afvalstoffen door je nieren worden gefilterd.

- je kunt uitleggen hoe je nieren werken.

Goed geregeld

Processen in je lichaam verlopen alleen maar goed als de omstandigheden in je lichaam zoveel mogelijk constant zijn. 

Je lichaam probeert veranderingen zo snel mogelijk op te heffen. 

1. Glucosegehalte in je bloed.

2. Lever

3. Nieren

Glucosegehalte in het bloed

+ Stijgt door opname van verteerd voedsel

Glucosegehalte in het bloed

- Daalt door verbranding van glucose door de cellen

de lever

leverslagader en poortader

opbouwen en omzetten

- eiwitten naar aminozuren (aminozuren zijn bouwstoffen van eiwitten)

- glucose > vet > cholesterol (cholesterol wordt gebruikt om cellen, hormonen en gal te maken.)

de lever

leverslagader en poortader

opbouwen en omzetten

afbreken

- aminozuren afbreken tot > ureum

- alcohol/ ander gif/ medicijnen

de lever

leverslagader en poortader

opbouwen en omzetten

afvoeren

- afgebroken rode bloedcellen door de milt > hemoglobine wordt omgezet naar bilirubine > in de lever gemengd met gal en daarna via ontlasting uitgescheiden

de lever

leverslagader en poortader

opbouwen en omzetten

opslaan

- glycogeen en ijzer (afkomstig uit de afgebroken rode bloedcellen)

Nieren

Functie: 

filteren afvalstoffen uit het bloed:

• afbraakstoffen uit de lever (ureum/alcohol)
• overtollige stoffen, water, zouten
• overbodige stoffen: kleurstoffen

Filtratie: door hoge bloeddruk wordt deel bloedplasma uit haarvat geperst. Rode bloedcellen en witte bloedcellen blijven achter. 

Voorurine: water, glucose, zouten en afvalstoffen.

Reabsorptie: stoffen die je lichaam nog kan gebruiken worden terug opgenomen. Glucose, deel van de zouten en al het water.

Ga nu naar teams

Open de link naar deze lesson up

Bekijk de filmpjes/lees de informatie/maak de vragen

Klaar? Ga dan bezig met het huiswerk voor volgende week: maken paragraaf 9.3 over huid/wondgenezing en kanker.

Glucosegehalte in je bloed

Wat voor een functie heeft glucose op je lichaam?

1. Dient vooral als beschermingsstof
2. Dient vooral als brandstof
3. Dient vooral als bouwstof

stijgt

Daalt

Glucagon (hormoon)

Insuline (hormoon)

Overhoor jezelf! Klik op de plusjes voor het antwoord.

Door welke klier worden insuline en glucagon gemaakt?

1. Speekselklier
2. Schildklier
3. Alvleesklier
4. Bijnieren

Glucose..

- brandstof voor je lichaam

- energie voor beweging, lichaamstemperatuur

- allerlei processen in je lichaam 

Insuline

- hormoon 

- gemaakt in alvleesklier

zet teveel glucose in je bloed om in glycogeen 

bij te lage bloedsuikerspiegel kan glycogeen worden omgezet in glucose door glucagon . 

Alvleesklier maakt ....

Alvleesklier maakt ....

insuline

glucagon

Je zit een avondje te netflixen met je vrienden én 2 zakken m&ms. Welk hormoon zorgt ervoor dat je bloedsuikerspiegel in balans blijft? Door welk orgaan wordt dit hormoon gemaakt?

1. Insuline, gemaakt in de lever
2. Insuline, gemaakt in de alvleesklier
3. Glucagon, gemaakt in de lever
4. Glucagon, gemaakt in de alvleesklier

Je hebt net voor de lunch nog een gymles. Welk hormoon zorgt ervoor dat je glycogeen omgezet wordt in glucose, zodat er voldoende glucose is om te kunnen sporten?

1. insuline, gemaakt door de lever
2. glucagon, gemaakt in de alvleesklier
3. glucagon, gemaakt in de schildklier
4. Insuline, gemaakt in de nieren

Bij diabetes (suikerziekte) kan het lichaam het glucosegehalte niet constant houden. Bij welk type diabetes is je lichaam ongevoelig geworden voor insuline?

1. diabetes type 1
2. diabetes type 2

Bij welk type diabetes maakt je lichaam vanaf je geboorte te weinig insuline?

1. diabetees type 1
2. diabetes type 2

De lever

0

Zuurstof gaat hier de lever in

Veel voedingsstoffen komen de lever binnen

Bloed stroomt de lever uit

Poortader

Leverader

Leverslagader

De lever kan glucose omzetten in vet en daarvan ... maken

1. Ureum
2. Bilirubine
3. Cholesterol
4. Aminozuren

De lever breekt overtollige eiwitten af, hoe heet de stof die dan wordt gevormd?

1. Koolhydraat
2. Glucose
3. Ureum
4. Cholesterol

Onder invloed van welk orgaan wordt glucagon omgezet in glycogeen?

1. Alvleesklier
2. Bijnieren
3. Schildklier
4. Lever

Wat is niet een functie van je lever?

1. opbouw en omzetten
2. afbreken
3. verwerken en verteren
4. afvoeren

De nieren

Wat is de juiste volgorde?

1. nieren - urineblaas - urineleider - urinebuis
2. nieren - urinebuis - urineblaas - urineleider
3. nieren - urineleider - urineblaas - urinebuis

7. Hieronder staan vier zinnen over uitscheiding.

 Geef bij elke zin aan of die goed of fout is.

Goed

Fout

De huid is een uitscheidingsorgaan.

De nieren scheiden alcohol uit.

De lever verwijdert kleurstoffen uit je bloed

In de longen gaan zouten uit je bloed.

Hoe werken je nieren?

Filtratie: door hoge bloeddruk wordt deel bloedplasma uit haarvat geperst. Rode bloedcellen en witte bloedcellen blijven achter. 

Voorurine: water, glucose, zouten en afvalstoffen.

Reabsorptie: stoffen die je lichaam nog kan gebruiken worden terug opgenomen. Glucose, deel van de zouten en al het water.

Benoem minstens 2 dingen die je leerde deze les.

Heb je nog vragen?

Huiswerk = maken opdrachten van 9.3. (zie studieplanner)