5.2 De kerstening van Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Par. 5.2

De kerstening van Europa

Je moet kunnen uitleggen:

• Wat het christendom is, in grote lijnen. 

• Dat het christendom na het Romeinse rijk weer grotendeels verdween uit Europa 

• Op welke manieren de kerk probeerde mensen in Europa opnieuw te bekeren tot het Christendom (= te kerstenen) 

• Welke rol de kerk speelde in de maatschappij van de vroege middeleeuwen (500 - 1000 n.C)

Beste 1x'ers,

In deze LessonUp gaan we het hebben over par. 5.2. Op de vorige slide stonden de Kennen&Kunnen (= K&K) puntjes van deze paragraaf. Die puntjes gaan we behandelen in deze les. Als je deze les doorlopen hebt, begrijp je deze punten hopelijk allemaal. 

We gaan het nu eerst even kort hebben over het Christendom. Dat hoort bij het eerste puntje van de K&K: "Je moet kunnen uitleggen wat het christendom is, in grote lijnen."

Het christendom is een MONOTHEÏSTISCH geloof (= geloof in 1 God) dat is ontstaan uit het Jodendom. Daarnaast heeft het veel overeenkomsten met zowel Islam als Jodendom. 

Hierna volgt een kort filmpje daarover, met aansluitend een sleepvraag:

Juist

Onjuist

Joden, Christenen en Moslims geloven in dezelfde god

Christenen en Joden geloven dat de messias nog moet komen

Joden, Christenen en Moslims geloven dat je  na een goed leven zult worden beloond

Joden, Christenen en Moslims geloven in hetzelfde heilige boek

Alle drie religies zijn monotheïstisch

Alle drie godsdiensten hebben bepaalde regels over wat je wel en niet mag doen.

Ik kan me voorstellen dat je nu nog steeds niet helemaal weet wat het christendom is. Aan het einde van deze LessonUp staat daarom een youtube filmpje met een korte, maar heel erg snelle uitleg over het ontstaan van het christendom.

Wat je ook dient te weten: vanaf de eerste eeuw verspreidde het christendom zich steeds sneller over het Romeinse Rijk. Daarover gaat het volgende filmpje: 

Waar werd keizer Constantijn het meest beroemd om?

1. Hij wist het Romeinse rijk weer te verenigen
2. Hij wist Maxentius te verslaan
3. Hij was heel tolerant tegenover het Christendom
4. Hij wilde de oude Romeinse goden afschaffen

Stelling: Dankzij keizer Constantijn kon het Christendom zich sneller verspreiden over het Romeinse rijk.

1. juist
2. onjuist

In de laatste eeuw van het Romeinse rijk werd het christendom zelfs staatsgodsdienst. Dat wil zeggen dat iedereen verplicht christen moest zijn. Daarmee was het gehele Romeinse rijk officieel christelijk (Rooms-Katholiek) geworden, met de paus (de bisschop van Rome) aan het hoofd. 

Toen het Romeinse rijk echter verdween, verdween ook een groot deel van het Christendom in Noordwest Europa. De twee voornaamste oorzaken daarvoor waren: 

- Mensen in die gebieden waren niet christelijk geworden omdat ze dat echt geloofden, maar omdat ze dat moesten van de Romeinen. Daardoor geloofden ze niet echt in het Christendom, en verdween het Christendom ook grotendeels weer.

- Veel volken die het Romeinse rijk binnenvielen aan het einde van het Romeinse rijk, waren niet christelijk en brachten dus ook weer nieuwe (of juist de oude) polytheïstische ( = geloven in meerdere goden) goden terug. 

De vorige slide sloot aan bij het tweede puntje van de K&K van par. 5.2: "Je moet kunnen uitleggen dat het christendom na het Romeinse rijk weer grotendeels verdween uit Europa." Maak de vraag op de volgende slide:

Leg in je eigen woorden uit welke twee oorzaken er zijn voor het verdwijnen van het Christendom uit Noord West Europa.

De volgende slides gaan over het derde puntje van de K&K van par. 5.2: "Je moet kunnen uitleggen op welke manieren de kerk probeerde mensen in Europa opnieuw te bekeren tot het Christendom (= te kerstenen)."

Bekijk het volgende filmpje (duur: twee minuten.) Daarna komen er een paar vragen en gaan we verder met een stukje uitleg.

Wat is kerstenen?

1. Mensen bekeren tot het christendom
2. Kerstmis vieren
3. Mensen gevangen nemen
4. Terugkeren naar de oude godsdiensten

Wat is een heiden?

1. Iemand die monotheïstisch is
2. Iemand die geen christen is
3. Iemand die gelooft in meerdere goden
4. Iemand die in weilanden leeft

De missionarissen die probeerden alle volken van Noordwest-Europa te kerstenen deden dat ongeveer op drie verschillende manieren:

1. Ze bekeerden eerst de leiders van de volken die ze wilden bekeren (zodat de gewone mensen zouden volgen);

2. Ze zetten kerken neer op heilige plaatsen van de volken die ze wilden bekeren. Daarbij vernielden ze vaak de heilige plaatsen flink. Zo lieten ze zien dat de christelijke god sterker was dan de plaatselijke god;

3. Ze vermengden allerlei christelijke gebruiken en feesten met bestaande heidense (= niet-christelijke) feesten en gebruiken. Zo werd het voor mensen makkelijker om het christendom te accepteren (omdat ze al bepaalde dingen (her)kenden)

Sleep de juiste afbeeldingen naar de verschillende manieren van bekeren:

De heidens leiders bekeren

Vermengen met heidense gebruiken

heiligdommen vernietigen

Hopelijk heb je nu een beetje een beeld van het derde punt van de K&K: "Je moet kunnen uitleggen op welke manieren de kerk probeerde mensen in Europa opnieuw te bekeren tot het Christendom (te kerstenen)."

We gaan nu verder met het vierde en laatste puntje van de K&K: 

"Je moet kunnen uitleggen welke rol de kerk speelde in de maatschappij van de vroege middeleeuwen."

We beginnen (wederom) met een filmfragment uit een documentaire over het leven van monniken. Daarna krijg je een aantal vragen over monniken en wat ze doen. 

Leg uit, met een verwijzing naar het leenstelsel, dat abten (hoofd v/e klooster) en bisschoppen hun eigen leger hadden.

Leg uit waarom Benedictus van Nursia als kluizenaar ging leven.

Verklaar het ontstaan van kloosters, vanuit de populariteit van Benedictus en zijn 'beweging'.

Leg uit op welke manier de Benedictijner orde zich over de wereld verspreidde.

Leg uit dat het succes van de Benedictijnen uiteindelijk ook hun ondergang werd (dit noemen we ironie).

Wat is de juiste volgorde (van hoog naar laag)?

Sleep de woorden in de juiste volgorde.

Paus

Aartsbisschop

Bisschop

Pastoor / Priester

Kloostergang

Schrijfzaal

Kloostertuin

Begraafplaats

Kapel

School

Kerk

Als het goed is heb je nu enigszins een beeld van het K&K puntje: "Je moet kunnen uitleggen welke rol de kerk speelde in de maatschappij van de vroege middeleeuwen."

Op de volgende pagina staat alvast het huiswerk voor volgende week (komt ook in Magister)

Huiswerk deze week

• Van de vaardigheden opdrachten maak je § 5.2: opg. 3,5,8 (verplicht)

• Om de stof beter te begrijpen kun je § 5.2: opg. 2,4,7 maken (niet verplicht)
• Kijk de opgaven na aan de hand van de antwoorden die in Magister/gedeelde documenten staan
• En natuurlijk de opdracht 'Pompeii' inleveren als eindopdracht van het hoofdstuk Romeinen (zie Magister)
  

Hierna volgt nog een filmpje over het christendom. Deze mag je kijken als je wilt, maar is niet verplicht. Het is, ondanks dat het tempo heel hoog ligt, wel een goede introductie op het christendom.