Osteoporose en reuma

• anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Wat hoop jij te gaan leren?

Voorkennis activeren

We gaan naar Kahoot.it 

Osteoporose

Botontkalking

Vooral bij ouderen

Osteoporose

Osteoporose: Afbraak > Aanmaak

• Minder calcium ->  poreuze botten
• Ouderdom, weinig beweging, roken, alcohol
  
• Vitamine D, calcium, ondergewicht (oestrogeen in vet)
• Vrouwen vaker dan mannen

Osteoporose

osteo = bot

porose = poreus, afbrokkelend

Bij osteoporose wordt er meer bot afgebroken dan aangemaakt

De therapie is er vooral op gericht om de volgende breuk te voorkomen.

Wel is het mogelijk de achteruitgang van de botsterkte af te remmen. Vaak is zelfs met de huidige combinatietherapie een stabilisatie ( of zelfs lichte verbetering) mogelijk. Die combinatietherapie bestaat uit de inzet van:

(1) goed bewegen,

(2) de juiste voeding

(3) medicatie (dikwijls tijdelijk).

Maar dan ook echt alle 3 deze onderdelen!

Osteoporose

Gevolgen: 

• Fracturen (botbreuken): Heup, pols
  - Operatie noodzakelijk: kan fataal zijn
• Inzakkingsfractuur: Wervels zakken in elkaar
  - Ouderen worden 'kleiner'

Diagnose en Preventie: Botdichtheidsonderzoek

• Veel bewegen, niet roken, niet teveel drinken, zonlicht

Wat is geen oorzaak van osteoporose?

1. aanmaak van oestrogenen
2. tekort aan calcium
3. roken
4. overgewicht

Fracturen ook wel botbreuken

Opdracht

Ga in groepjes van 3 op zoek naar de oorzaken en de behandeling van fracturen.

Onderzoek welke behandeling geschikt is voor welke fractuur en waarom

Fracturen/Botbreuken

Oorzaken:

1. Trauma: Door een ongeluk
2. Pathologisch: Osteoporose, kanker
3. 'Spontaan': Door heel klein trauma
4. Stressfractuur: Door lang en intensief (hard)lopen

Symptomen: (Asdruk)pijn, abnormale stand van bot, zwelling, bewegingsbeperking, (meestal) zichtbaar op röntgen, CT, of MRI

Fracturen

Complicaties: 

1. Longembolie: vooral bij heup- of bekkenfractuur
   - Pijn bij ademen, kortademigheid -> antistolling
2. Afsterving van weefsel: zuurstoftekort door zwelling
   - Steeds heviger pijn

Behandeling: spalk om botdelen op plek te houden (intern of extern)

• Duur: afhankelijk van grootte bot, locatie, ernst en leeftijd

Ziekte van Paget

Ziekte van Paget: Osteïtis deformans

• Lokale, verstoorde opbouw en afbraak van bot (slordig)
• Vorm van bot verandert, pijn
• Verhoogde kans op botbreuken
• Vaak na 50e levensjaar

Behandeling: Medicijnen, blijven bewegen

Botinfectie

Botinfectie: Osteomyelitis

Gewrichtsinfectie: Septische artritis

• Infectie van het bot of gewricht door bacteriën
• Meestal na operatie, verwonding of infectie ergens anders in het lichaam

Symptomen: Pijn, koorts -> zo snel mogelijk antibiotica!

Waarom is valpreventie belangrijk bij patiënten met osteoporose?

Reuma

verzamelnaam voor een aantal chronische aandoeningen van het gewricht.

iedereen kan het krijgen

Artrose

Artrose = ziekte van het kraakbeen in gewrichten.

Gewrichten kunnen minder soepel bewegen, botweefsel wordt minder goed beschermd, en de weefsels kunnen door chronische irritatie ontsteken. Ontsteking staat niet op de voorgrond zoals bij artritis.

Gradaties van artrose

Artritis

Wat zie je bij RA? 

Reumatoïde artritis

Meest voorkomende reumatische ziekte. 

Een veelgebruikte afkorting is RA . 

In het spraakgebruik heet de ziekte ‘reuma’.

Vooral bij vrouwen.

De eerste symptomen treden meestal op rond middelbare leeftijd.

Het is een auto-immuunziekte.

Behandeling

- Voorkomen van verkeerde belasting en overbelasting van een gewricht​

- Operatie: aangedane gewricht vervangen wordt

- Regelmatige oefening spiergroepen​

- Tegen gaan van krachtverlies en slapper worden van spieren​.

- Warmte / Koude therapie

- Hydrotherapie

De algemene stelregel is om ijs te gebruiken voor acute blessures of pijn, evenals bij ontsteking en zwelling. Gebruik warmte voor spierpijn of stijfheid.

Ziekte van Bechterew

De ziekte van Bechterew begint met pijn en stijfheid, vooral laag in de rug. Na de rugwervels raken ook de gewrichten van schouder, heup en knieën ontstoken. Patiënten met de ziekte van Bechterew zijn vaak moe. In een latere fase kunnen ook de ogen, hart en andere organen ontstoken raken. 

Normaal         Bechterew

Waar kan pijn in het bot en koorts naar verwijzen?

1. artrose
2. osteomyelitis
3. fracturen
4. osteoporose

Fibromyalgie

Pijn in de ‘weke delen’ van het bewegingsapparaat, zoals spieren, pezen en bindweefsel (ook wel 'wekedelenreuma').

Triggerpoints zijn pijnlijk.  Bij bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek worden geen afwijkingen gevonden.

De aandoening geldt als stoornis met lichamelijke klachten, zonder dat er een duidelijke lichamelijke of psychische verklaring voor is.

Blijven bewegen is belangrijk. Fysiotherapie is mogelijk. Leefstijladviezen.

De behandeling van fibromyalgie richt zich op bestrijding van de klachten. Het accent ligt daarbij op een evenwicht vinden tussen rust en beweging met oefen- en pijnmanagementprogramma's. Ook kunt u begeleiding krijgen in het leren omgaan met fibromyalgie. Er zijn geen medicijnen om de aandoening te genezen.

Fibromyalgie