Week 1 osteoporose en reuma

• anatomie
• MBO
• Studiejaar 1

Ziekteleer 

Periode 2

Les 1

Welkom!!!

Over welke ziektebeelden wil jij nog meer leren?

Vandaag osteoporose en reuma

Leerdoel: De student kan in eigen woorden vertellen wat osteoporose en reuma is en wat de verschijnselen zijn van beide ziektebeelden.

Osteoporose

Botontkalking

Vooral bij ouderen

Osteoporose

Osteoporose: Afbraak > Aanmaak

• Minder calcium ->  poreuze botten
• Ouderdom, weinig beweging, roken, alcohol
  
• Vitamine D, calcium, ondergewicht (oestrogeen in vet)
• Vrouwen vaker dan mannen

Osteoporose

osteo = bot

porose = poreus, afbrokkelend

Bij osteoporose wordt er meer bot afgebroken dan aangemaakt

Osteoporose

Gevolgen: 

• Fracturen (botbreuken): Heup, pols
  - Operatie noodzakelijk: kan fataal zijn
• Inzakkingsfractuur: Wervels zakken in elkaar
  - Ouderen worden 'kleiner'

Diagnose en Preventie: Botdichtheidsonderzoek

• Veel bewegen, niet roken, niet teveel drinken, zonlicht

Wat is geen oorzaak van osteoporose?

1. aanmaak van oestrogenen
2. tekort aan calcium
3. roken
4. overgewicht

Ziekte van Paget

Ziekte van Paget: Osteïtis deformans

• Lokale, verstoorde opbouw en afbraak van bot (slordig)
• Vorm van bot verandert, pijn
• Verhoogde kans op botbreuken
• Vaak na 50e levensjaar

Behandeling: Medicijnen, blijven bewegen

Fracturen

Fracturen/Botbreuken

Oorzaken:

1. Trauma: Door een ongeluk
2. Pathologisch: Osteoporose, kanker
3. 'Spontaan': Door heel klein trauma
4. Stressfractuur: Door lang en intensief (hard)lopen

Symptomen: (Asdruk)pijn, abnormale stand van bot, zwelling, bewegingsbeperking, (meestal) zichtbaar op röntgen, CT, of MRI

Fracturen

Complicaties: 

1. Longembolie: vooral bij heup- of bekkenfractuur
   - Pijn bij ademen, kortademigheid -> antistolling
2. Afsterving van weefsel: zuurstoftekort door zwelling
   - Steeds heviger pijn

Behandeling: spalk om botdelen op plek te houden (intern of extern)

• Duur: afhankelijk van grootte bot, locatie, ernst en leeftijd

Botinfectie

Botinfectie: Osteomyelitis

Gewrichtsinfectie: Septische artritis

• Infectie van het bot of gewricht door bacteriën
• Meestal na operatie, verwonding of infectie ergens anders in het lichaam

Symptomen: Pijn, koorts -> zo snel mogelijk antibiotica!

Waarom is valpreventie belangrijk bij patiënten met osteoporose?

Reuma

verzamelnaam voor een aantal chronische aandoeningen van het gewricht.

iedereen kan het krijgen

Artrose

Artrose = ziekte van het kraakbeen in gewrichten.

Gewrichten kunnen minder soepel bewegen, botweefsel wordt minder goed beschermd, en de weefsels kunnen door chronische irritatie ontsteken. Ontsteking staat niet op de voorgrond zoals bij artritis.

Artritis

Reumatoïde artritis

Meest voorkomende reumatische ziekte. 

Een veelgebruikte afkorting is RA . 

In het spraakgebruik heet de ziekte ‘reuma’.

Vooral bij vrouwen.

De eerste symptomen treden meestal op rond middelbare leeftijd.

Het is een auto-immuunziekte.

Ziekte van Bechterew

Ontsteken de wervels en de gewrichten in het bekken en groeien vervolgens aan elkaar vast.  Ook op andere plaatsen kunnen gewrichten ontstoken (ook vaak ogen) en pijnlijk zijn. Erfelijke factoren spelen een rol. 

Vooral bij mannen.

Het begin van de ziekte is vaak al op jonge leeftijd.

Normaal         Bechterew

Behandeling

- Voorkomen van verkeerde belasting en overbelasting van een gewricht​

- Operatie: aangedane gewricht vervangen wordt

- Regelmatige oefening spiergroepen​

- Tegen gaan van krachtverlies en slapper worden van spieren​.

- Warmte / Koude therapie

Hydrotherapie

De algemene stelregel is om ijs te gebruiken voor acute blessures of pijn, evenals bij ontsteking en zwelling. Gebruik warmte voor spierpijn of stijfheid.

Waar kan pijn in het bot en koorts naar verwijzen?

1. artrose
2. osteomyelitis
3. fracturen
4. osteoporose

Syndroom van Tietze

Aandoening van het kraakbeen van de borstkas.

Er is een zwelling van de aanhechting van een rib aan het borstbeen en kan erg pijnlijk zijn.  Het gaat vaak vanzelf binnen een paar maanden over. 

Zolang er klachten zijn> pijnstilling. 

Fybromyalgie

Pijn in de ‘weke delen’ van het bewegingsapparaat, zoals spieren, pezen en bindweefsel (ook wel 'wekedelenreuma').

Triggerpoints zijn pijnlijk.  Bij bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek worden geen afwijkingen gevonden.

De aandoening geldt als stoornis met lichamelijke klachten, zonder dat er een duidelijke lichamelijke of psychische verklaring voor is.

Blijven bewegen is belangrijk. Fysiotherapie is mogelijk. Leefstijladviezen.

Hamerteen

Vormafwijking van een teen

Oorzaak is te nauw schoeisel of neurologische en gewrichtsaandoeningen

De behandeling is met hulpmiddelen als steunzolen. De orthopeed kijkt of operatie mogelijk en/of nodig is.

Zijn er vragen?

Heb je het leerdoel behaald?