Argumenteren

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Even testen in 20 seconden: 

wel of geen standpunt?

Lesdoelen

• Je weet wat de termen standpunt, mening, stelling, feit, argument, tegenargument en weerlegging betekenen. 
• Je weet wat de termen objectief en subjectief betekenen. 

feit en mening

Een informatieve tekst zoals een nieuwsbericht staat vol met feiten. Feiten kun je controleren. Je kunt controleren of ze waar zijn of niet. Als  een schrijver alleen maar feiten geeft, is hij objectief. 

feit of mening

In een betogende tekst geeft de schrijver zijn mening en onderbouwt die met argumenten. Hij wil overtuigen.  Meningen zijn subjectief. Dat wil zeggen: ze zijn niet controleerbaar, want het gaat om een persoonlijk oordeel. Met een mening kun je het eens of oneens zijn. 

verschil mening en stelling

een mening: Ik vind.......Ik ben voor.....ik ben het oneens met......

Ik ben tegen....Ik ben van mening dat......( Het is duidelijk dat JIJ iets vindt) 

een stelling: Daarbij laat je weg: ik vind.....en doe je net alsof het al beslist is. 

verschil mening en stelling

een mening: Ik vind het niet kunnen dat dieren in een dierentuin in gevangenschap moeten leven voor ons plezier. 

een stelling Dierentuinen moeten verboden worden. ( Een stelling is dus een vermomde mening, het lijkt al beslist.) 

Standpunt, mening, argument, feit

1. Een standpunt is iets wat jij vindt, gebaseerd op een persoonlijke mening (subjectief).
2. Een argument gebruik je bij de onderbouwing van jouw standpunt en is de reden waaróm jij iets vindt.
3. Een sterk argument is vaak gebaseerd op objectieve feiten, waarmee je kunt aantonen dat je geen onzin praat.

Bijvoorbeeld...

1. Particulier vuurwerk met Oud en Nieuw moet verboden worden... (standpunt)
2. ..., want vuurwerk is gevaarlijk. (argument)
3. Vuurwerk bevat verschillende explosieve en chemische stoffen. Er wordt veel vuurwerk tegelijkertijd afgestoken in een straat. Er zijn jaarlijks ....(getal) . doden en gewonden door vuurwerk. (feiten)

Standpunten

• prikkelende, stellige uitspraak
• roept reacties op, je kunt erover discussiëren
• er wordt vaak een wenselijke situatie in  aangegeven

Moeten basisscholen wel of niet meer muzieklessen geven?

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Geen standpunt, want het is een vraag. Als dit in een tekst staat, dan vertelt de schrijver niet zijn mening, maar stelt een vraag. (Tenzij hij/zij in de tekst zelf zijn/haar antwoord op deze vraag geeft, door te zeggen dat er bv. wél meer muzieklessen moeten komen).

Hoe maak je hier een standpunt van: Basisscholen moeten meer muzieklessen geven.

Slimme kinderen moeten een aparte school krijgen.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Wel een standpunt: er wordt een voorstel voor een toekomstige wenselijke situatie gegeven (ze MOETEN volgens de schrijver een aparte school krijgen, deze is er dus nog niet)

Steeds meer kinderen hebben tegenwoordig overgewicht.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Geen standpunt, maar een feit. Hierover valt niet te discussiëren, het is gewoon zo. Er wordt geen toekomstige wenselijke situatie beschreven.

De belasting op sigaretten moet nog verder omhoog.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Wel een standpunt: er wordt een voorstel voor een toekomstige wenselijke situatie gegeven (de belasting MOET volgens de schrijver omhoog)

Zou het niet beter zijn als de minister de zomervakantie met twee weken inkort?

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Geen standpunt, maar een vraag (tenzij de schrijver zelf het antwoord op de vraag ook geeft in de tekst).

Hoe maak je hier een standpunt van:

Het zou beter zijn als de minister de zomervakantie met twee weken inkort.

De overheid zou het inzetten van jonge kinderen als influencer zo snel mogelijk moeten verbieden.

1. Standpunt
2. Geen standpunt

Wel een standpunt: er wordt een voorstel voor een toekomstige wenselijke situatie gegeven (er MOET volgens de schrijver een verbod op jonge influencers komen)

Samengevat in een filmpje...

Sophie zit in jouw klas en lacht veel. Sophie is een vrolijk meisje.

1. Objectief
2. Subjectief

Subjectief:

Informatie met een mening/waarde-oordeel, het kind kan ook uit ongemak of onzekerheid lachen

Bedenk een argument bij...
"Telefoons moeten in de klas verboden worden."

Het gaat niet om medische zorg, maar om huishoudelijke en dagelijkse klussen, zoals schoonmaken, helpen wassen en aankleden, boodschappen, eten koken/geven, etc.

Bedenk een tegenargument bij dezelfde stelling

Het gaat niet om medische zorg, maar om huishoudelijke en dagelijkse klussen, zoals schoonmaken, helpen wassen en aankleden, boodschappen, eten koken/geven, etc.

Kun je ook één van de argumenten voor of tegen weerleggen?

WEERLEGGING/

ONTKRACHTING

STANDPUNT/

MENING

ARGUMENT

FEIT

vraag studenten om uitleg te geven: wat houdt het begrip ook alweer in?

- argument: de reden waarom je iets vindt, met een duidelijke onderbouwing erbij

- weerlegging: reageer inhoudelijk op het argument van de tegenstander en leg uit waarom dat argument niet klopt of wel meevalt

- feit: controleerbaar, waar of niet waar, objectieve informatie

- standpunt: prikkelende uitspraak, jouw mening over een stelling, eens/oneens, voor/tegen....

Vuurwerk levert veel schade op en daarom moet het verboden worden.

Vuurwerk is niet gevaarlijk, maar sommigen gaan er niet goed mee om.

Er moet een verbod op particulier vuurwerk komen.

Afgelopen jaar vielen er bijna 400 gewonden door vuurwerk.

WEERLEGGING/

ONTKRACHTING

STANDPUNT/

MENING

ARGUMENT

FEIT

vraag studenten om uitleg te geven: wat houdt het begrip ook alweer in?

- argument: de reden waarom je iets vindt, met een duidelijke onderbouwing erbij

- weerlegging: reageer inhoudelijk op het argument van de tegenstander en leg uit waarom dat argument niet klopt of wel meevalt

- feit: controleerbaar, waar of niet waar, objectieve informatie

- standpunt: prikkelende uitspraak, jouw mening over een stelling, eens/oneens, voor/tegen....

Bedenk in 10 seconden: 

zijn de volgende beschrijvingen objectief of subjectief?

Robert heeft een blauwe trui aan.

1. Objectief
2. Subjectief

Objectief: de blauwe kleur en het kledingstuk zijn controleerbaar voor iedereen

Arda heeft een mooiere tekening dan Sem.

1. Objectief
2. Subjectief

Subjectief: het is jouw mening, wat jij mooi vindt, kan een ander minder mooi vinden

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen gemiddeld langer leven dan mannen.

1. Objectief
2. Subjectief

Objectief: het is de uitkomst van een wetenschappelijk onderzoek, hierover valt niet te twisten

Loes woont dichtbij de grens met Duitsland.

1. Objectief
2. Subjectief

subjectief: jouw gevoel over de afstand tot de grens kan anders zijn dan dat van een ander. Wat is 'dichtbij'? Misschien vind jij iets dichtbij als het 5 minuten lopen is, terwijl een ander het nog dichtbij noemt, als het 20 minuten met de auto is. 

Kelsey is nu al voor de derde keer te laat.

1. Objectief
2. Subjectief

Objectief, het aantal keren te laat is meetbaar en voor iedereen te controleren

De nieuwe update is geen verbetering, want ik kan functies niet meer vinden.

1. Objectief
2. Subjectief

Subjectief, het is gebaseerd op jouw persoonlijke ervaring

Samengevat: wat is het verschil tussen objectief en subjectief?

- objectief: gebaseerd op meetbare en controleerbare feiten, waarneming is voor iedereen gelijk
- subjectief: gebaseerd op persoonlijke ervaring, mening, waarneming verschilt per persoon

(1)Je hebt griep, (2) je kunt maar beter in bed blijven vandaag.

1. (1) is mening
2. (1) is argument

(1) Ik zit vaak uren te lezen in de bibliotheek. (2)Het is een fijne plek om te zijn.

1. (1) is mening
2. (1) is argument

(1) Wonen in een boerengat lijkt me vreselijk saai. (2) Ze hebben er vast geen internet.

1. (1) is mening
2. (1) is argument

(1)Dieren kunnen hun natuurlijke gedrag in hun verblijf niet uitvoeren, (2)daarom moeten dierentuinen dicht.

1. (1) is mening
2. (1) is argument

Even herhalen:
In een betogende tekst wil de schrijver je

1. informatie geven
2. overtuigen van zijn gelijk

Een recensie is een voorbeeld van een ....

1. informatieve tekst
2. overtuigende tekst

Wat is het verschil tussen overhalen en overtuigen?

1. er is geen verschil
2. overhalen= lezer moet iets doen = activeren