H4 Thema 5 Basisstof 4 Reflexen en het autonome zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4 Thema 5 Basisstof 4

Reflexen en autonome zenuwstelsel

Programma

• Herhaling (3 vragen)
• Leerdoelen par 5.4
• Lezen (5 min)
• Uitleg (10 min)
• Verwerking (20 min)

In de afbeelding (bovenaanzicht) zie je het ruggenmerg en de ruggenmergzenuw die naar de tenen toe lopen.

Roos heeft op plek 2 haar zenuwweefsel beschadigd. Wat zijn de mogelijke gevolgen voor Roos?

1. Ze kan hierdoor haar linker tenen niet meer voelen
2. Ze kan hierdoor haar linker tenen niet meer bewegen
3. Ze kan hierdoor haar rechter tenen niet meer voelen
4. Ze kan hierdoor haar rechter tenen niet meer bewegen

Welke 3 typen zenuwcellen zijn er?

Welk type zenuwcel geleidt impulsen vanaf de zintuigen naar het centrale zenuwstelsel?

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen welke onderdelen van het zenuwstelsel onbewuste handelingen uitvoeren.

- Je kunt de reflexboog beschrijven en de functie toelichten.

- Je kunt de werking van het autonome zenuwstelsel beschrijven a.d.h.v.
de begrippen parasympathische en sympatische zenuwstelsel.

Lezen

Lees blz. 39-41

Maak een keuze
(a.d.h.v. de uitkomst volgen verdere instructies)

Ik begrijp goed wat ik heb gelezen dus ik ga nu zelfstandig verder werken op het leerplein om de leerdoelen te beheersen

Ik vond het nog best lastig wat ik heb gelezen dus ik luister graag nog even naar de uitleg van meneer Floor

Zenuwstelsel

Indeling op basis van bouw:

• Centraal (hersenen)
• Perifeer (lichaam)

Indeling op basis van functie:

• Animaal (bewustzijn, lichaamshouding)
• Autonoom (organen, ademhaling, hartslag)

Reflexen

Het animale zenuwstelsel is ook verantwoordelijk voor sommige onbewuste handelingen, zoals reflexen. Reflexen in het lichaam verlopen via het ruggenmerg, reflexen in het hoofd lopen via de hersenstam

Route (terugtrekreflex ):

Pijnzintuig -> gevoelszenuwcel -> schakelcel in ruggenmerg -> bewegingszenuwcel -> motorisch eindplaatje op armspier

Functie:

 Sommige acties moeten zo snel plaatsvinden dat het te lang zou duren om eerst te hersenen te informeren en jou een bewuste keuze te laten maken. 

Route:

Pijnzintuig -> gevoelszenuwcel -> schakelcel in ruggenmerg -> bewegingszenuwcel -> motorisch eindplaatje op armspier

Plaats de verschillende onderdelen van de reflexboog in onder het juiste begrip.

Conductor

Receptor

Effector

Pijnzintuig

Gevoelszenuwcel

Schakelcel

bewegingszenuwcel

Armspier

Het autonome zenuwstelsel

Het autonome zenuwstelsel is verdeeld in 2 functionele delen: (samengevat in Binas 88L)

Parasympatisch zenuwstelsel:

Dit onderdeel is actief in rust.

Speekselklieren worden gestimuleerd, hartslag verlaagd, verteringsorganen gestimuleerd. 

Toestand van rust en herstel

Orthosympatisch zenuwstelsel:

Dit onderdeel is actief tijdens actie. 

Speekselklieren geremd, verhoogde hartslag,
hogere glucoseafgifte. 

Toestand van paraatheid

Innervatie

Alle organen in het lichaam zijn aangesloten op het autonome zenuwstelsel. 

Ieder doelwitorgaan is geïnnerveerd met een zenuw van het orthosympatische zenuwstelsel en een zenuw van het parasympatische zenuwstelsel.

In de lever van een kat is de zenuw vanuit het parasympatische zenuwstelsel actief. Wat kun je zeggen over de toestand van deze kat?

1. De kat bevindt zich in rust
2. De kat bevindt zich in een staat van paraatheid
3. De kat is waarschijnlijk aan het jagen en heeft glucose nodig
4. De kat is aan het vluchten