Dorpskrant les 4: verwijzingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

            Nederlands

Creatief schrijven & spelling
        Dorpskrant:Les 4
               VWO 2
    

terugblik

... hoe je het meervoud maakt van een zelfstandig naamwoord.

• grenzen
• staven
• duiven
• boeven

• graven
• staven

• wensen
• mensen

wens

mens

fotograaf

paragraaf

• fotografen
• paragrafen

op de laatste lettergreep? +ën

niet op de laatste lettergreep? 

trema op de laatste -e

Ik hOU vAn Ys

• Woorden die eindigen op -i  -o -u -a -y krijgen +'s

ski

radio

paraplu

oma

baby

• ski's
• radio's
• paraplu's
• oma's
• baby's
• ¿waarom dan wel sprays zonder ' ?

Woorden die eindigen op een klinker en -y (-ay -oy) krijgen +s

cowboys

sprays

Aan het eind van de les...

... weet je hoe je verwijzingen moet schrijven:

Waarom? 

In de dorpskrant verwerk je 4 verwijzingen naar keuze.

alle || allen 

beide || beiden

Meervouds-n bij verwijzingen

Met of zonder –n?

Beide(n), enkele(n), sommige(n), alle(n), vele(n), andere(n)

2 categorieën:

1. Verwijzingen naar personen (let op: 2 uitzonderingen)

2. Verwijzingen naar dieren en dingen

Meervouds-n bij verwijzingen naar personen

Heeft het woord betrekking op personen?

Dan verwijs je met –n.

Velen deden mee aan het sporttoernooi.

Anderen hadden geen zin om mee te doen.

Enkelen hadden zich ziek gemeld.

Sommigen kwamen gewoon niet opdagen.

Meervouds-n bij verwijzingen naar personen

Uitzondering 1

Wanneer alleen een –e als het over personen gaat?

Staat het znw achter de verwijzing? Dan verwijs je zonder –n. 

Vele leerlingen deden mee aan het sporttoernooi. Andere leerlingen hadden geen zin om mee te doen.

Meervouds-n bij verwijzingen naar personen

Uitzondering 2

Waarom alleen een –e als het toch over personen gaat?

Kun je het znw denkbeeldig invullen, omdat het eerder in de zin of in de zin ervoor is gebruikt? Dan verwijs je zonder –n.

Enkele leerlingen hadden zich ziek gemeld. Sommige kwamen gewoon niet opdagen.

Meervouds-n bij verwijzingen naar dieren/dingen

Heeft het woord betrekking op dieren en dingen?

Dan verwijs je zonder –n

De cadeautjes zijn alle uitgedeeld.

De stoel en de kruk zijn beide nat.

Sommige van die bomen zijn al groot.

Deze winkels gaan alle verhuizen.

Meervouds-n bij verwijzing

A. In de pauze dronken sommigen een kopje thee.

B. In de pauze dronken sommige een kopje thee.

Welke zin is juist? Waarom?

Meervouds-n bij verwijzing

A. In de pauze dronken sommigen een kopje thee.
B. In de pauze dronken sommige een kopje thee.

Welke zin is juist? Waarom? 

Er wordt verwezen naar personen.

Meervouds-n bij verwijzing

A. Sommige van de bomen zijn al groot.

B. Sommigen van de bomen zijn al groot.

Welke zin is juist? Waarom?

Meervouds-n bij verwijzing

A. Sommige van de bomen zijn al groot.

B. Sommigen van de bomen zijn al groot.

Welke zin is juist? Waarom? 

Er wordt verwezen naar een ding.

Staat er een znw achter?

          Nee

Heeft het woord

betrekking op personen?

Nee

Schrijf geen -n

        Ja

Schrijf geen -n

        Ja

Schrijf wel -n

Heeft het woord betrekking op personen?

Schrijf geen -n

Schrijf geen -n

Schrijf wel een -n

Aan de slag!

Maak de opdrachten op de volgende slides.

Enige/Enigen weken geleden hebben vandalen alle/allen ruiten van de dierenwinkel ingegooid.

1. enige
2. enigen

Enige/Enigen weken geleden hebben vandalen alle/allen ruiten van de dierenwinkel ingegooid.

1. alle
2. allen

De meeste/meesten van ons waren goed voorbereid op het survivalweekend.

1. meeste
2. meesten

In het weekend maken vele/velen een uitstapje; sommige/sommigen echter blijven liever thuis.

1. vele
2. velen
3. sommige
4. sommigen

Mijn ouders waren de enige/enigen die niet op de ouderavond konden komen.

1. enige
2. enigen

Stanley nodigde beide/beiden meisjes uit op het tuinfeest van zijn broer.

1. beide
2. beiden

Slechts weinige/weinigen kunnen zich zo’n dure auto veroorloven als een Porsche.

1. weinige
2. weinigen

Sommige/sommigen wetenschappers menen dat klonen geen kwaad kan, andere/anderen hebben daar zo hun twijfels over.

1. sommige
2. sommigen
3. andere
4. anderen

De jongens hebben beide/beiden enkele/enkelen euro’s gevonden op straat.

1. beide
2. beiden
3. enkele
4. enkelen

Van de vele/velen voorbijgangers weigerden de meeste/meesten om de flyer aan te nemen.

1. vele
2. velen
3. meeste
4. meesten

Enkele/enkelen toeristen kochten klompen, andere/anderen gaven de voorkeur aan houten tulpen.

1. enkele
2. enkelen
3. andere
4. anderen

Terwijl de eerste/eersten al over de finishlijn schaatsten, moesten de laatste/laatsten nog starten

1. eerste
2. eersten
3. laatste
4. laatsten

Omdat sommige/sommigen reizigers hun tas op een stoel hadden gezet, konden andere/anderen niet zitten

1. sommige
2. sommigen
3. andere
4. anderen

Zeeschildpadden en neushoorns zijn ernstig bedreigd, maar de laatste/laatsten worden steeds beter beschermd.

1. laatste
2. laatsten

Er waren honderd deelnemers. Alle/allen finishten binnen de tijd.

(regel: blz. 141 in Op Niveau, onderaan!)

1. alle
2. allen

Van alle stiften in de bal zijn er verscheidene/verscheidenen uitgedroogd.

1. verscheidene
2. verscheidenen

De springbok hoort bij de snelste/snelsten op het land.

1. snelste
2. snelsten

Hoewel de meeste/meesten er geen zin in hadden, gingen uiteindelijk alle leerlingen aan de slag.

1. meeste
2. meesten

Nederlanders zijn gemiddeld de langste/langsten ter wereld.

1. langste
2. langsten

In sommige zinnen heeft het verwijswoord betrekking op een zaak/ding én een persoon. Bijvoorbeeld: De fotograaf en zijn camera vielen beide/beiden in het water.
1. Welke schrijfwijze zou jij kiezen in dit geval, beide of beiden?
2. Herschrijf de zin, zodat je het spellingsprobleem omzeilt.
3. Zoek op internet naar spellingsadvies in dit soort gevallen. Vergelijk de adviezen van minimaal twee websites (bijv. Taalunie, Onze Taal).

Lesdoel behaald?

Ik kan de juiste regels toepassen bij het schrijven van een meervouds-n bij verwijzingen.

1. Ja
2. Nee

Extra oefenen

• www.berktekst.nl/spelling-overig/alleallen-sommigesommigen-2/alleallen-sommigesommigen
• www.berktekst.nl/spelling-overig/alleallen-sommigesommigen-2/alle-allen-sommige-sommigen-02
• www.onlinenederlands.nl/pagina702.html
• www.onlinenederlands.nl/page1173.html
• www.onlinenederlands.nl/page1175.html
• www.stoopned.net/vwo3/HP-oefeningen/NieuwBoek/H2/Spelling/zgtwbw1.htm
  
• www.stoopned.net/vwo3/HP-oefeningen/NieuwBoek/H2/Spelling/zgtwbw2.htm