Thema 4.1 ontwikkeling van het leven - pls1337

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Je weet uit welke periode de eerste levende organismen op Aarde stammen.
  
• Je kunt het ontstaan van prokaryoten en eukaryoten beschrijven.
  
• Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

Begrippen

chemische evolutie, oeratmosfeer, anorganische stoffen, organische stoffen, Miller-Urey-experiment, zelforganisatie, prokaryoot, anaeroob, heterotroof, cyanobacteriën, autotroof, aeroob, eukaryoot, endosymbiosetheorie, biodiversiteit, bacteriën, archaea, taxon, species, genus, geslachtsnaam, soortaanduiding

Huiswerk: opdracht 1 t/m 12

Wat is evolutie?

1. Dat mensen eigenlijk apen zijn.
2. Dat organismen zich tijdens hun leven aanpassen aan hun omgeving.
3. Dat organismen zich als soort aanpassen aan hun omgeving.
4. Dat bijvoorbeeld rupsen in vlinders kunnen veranderen

Wat is evolutie? (voor de docent)

Mensen zijn eigenlijk apen

Denkfout: Leerlingen verwarren evolutionaire verwantschap met identieke identiteit. Ze begrijpen mogelijk niet dat mensen en apen gemeenschappelijke voorouders delen, maar geen directe afstammelingen van elkaar zijn.

Organismen passen zich tijdens hun leven aan hun omgeving aan

Denkfout: Dit suggereert dat individuen zich fysiek aanpassen (Lamarckiaanse evolutie), zoals een giraf die een langere nek krijgt door reiken, terwijl evolutie veranderingen in populaties betreft door natuurlijke selectie over generaties.

Organismen passen zich als soort aan hun omgeving aan

Juist, dit beschrijft de kern van evolutie: populaties veranderen door genetische variatie en selectie.

Rupsen veranderen in vlinders

Denkfout: Leerlingen verwarren biologische ontwikkeling (metamorfose) met evolutie. Ze begrijpen niet dat evolutie veranderingen binnen populaties betreft, niet het levensproces van één organisme. --> denk aan Pokemon

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Lesprogramma

1. Ontstaan van organische stoffen ui anorganische stoffen
2. Ontstaan van eukaryoten uit prokaryoten
3. Onderdelen van prokaryoten en eukaryoten

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Ontstaan van het leven op aarde (biogenese)

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Ontstaan van het leven op aarde (biogenese)

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Ontstaan van het leven op aarde (biogenese)

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Tijdsbalk

- Steeds complexere organismen

De primitieve aarde

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Synthese van organische moleculen

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Synthese van organische moleculen

Miller–Urey experiment:

onder bepaalde omstandigheden complexe aminozuren spontaan kunnen ontstaan. Het experiment wordt gezien als aanwijzing voor hoe leven op Aarde uit anorganische stoffen, de zogenaamde oersoep, kan zijn ontstaan

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Synthese van organische moleculen

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Is CO 2 een organische stof?

1. Ja, want het is door een organisme gemaakt
2. Ja, want het bevat een C-molecuul
3. Nee, want het heeft geen H (N, P of S)
4. Nee, want het is een te klein molecuul

Organische moleculen

H, O 

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Onstaan van het eerste leven 

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Onstaan van het eerste leven 

Een Aarde met enkel bacteriën. Kolonies van bacterieën vormen STROMATOLIETEN.

Hiervan bestaan meer fossielen.

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Ontstaan van het leven op aarde (biogenese)

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Onstaan van het eerste leven 

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

omstandigheden aarde eerste leven 

Meer O2 zorgt voor O3 in de atmosfeer. Voorkomt straling en dus minder mutaties. Dit heeft kunnen bijdragen aan meercellige organismen

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Meercelligheid bij Volvox 

de eerste meercellige organismen zagen er waarschijnlijk uit als het nog steeds voorkomende Volvox Sp. 

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Indeling van het leven op aarde

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Ordening

• Ordening
  

Ordening is het indelen van een verzameling organismen op basis van de eigenschappen van de organismen.

Mensen willen graag dingen overzichtelijk maken:
-dieren

-planten

-schimmels

-bacterien

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Ordening

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• Je weet uit welke periode de eerste levende organismen op Aarde stammen.
  
• Je kunt het ontstaan van prokaryoten en eukaryoten beschrijven.
  
• Je kunt het ordeningssysteem van organismen beschrijven en toepassen.

Begrippen

chemische evolutie, oeratmosfeer, anorganische stoffen, organische stoffen, Miller-Urey-experiment, zelforganisatie, prokaryoot, anaeroob, heterotroof, cyanobacteriën, autotroof, aeroob, eukaryoot, endosymbiosetheorie, biodiversiteit, bacteriën, archaea, taxon, species, genus, geslachtsnaam, soortaanduiding

Huiswerk: opdracht 1 t/m 12