4V Middeleeuwen, module 2, les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

 

literatuurgeschiedenis les 1

Literatuur van de middeleeuwen

Programma, les 1 

• Doornemen studieplanner
• Theorie:
   1.1 Christelijk Europa en 1.2 Standenmaatschappij
• Introductie Karel ende Elegast 
• huiswerk volgende les
• voorlezen Karel ende Elegast

Middeleeuwen:  Christelijk Europa

-  in de 5e eeuw brengen de Germaanse stammen het West-Romeinse rijk ten val

-> Latijn is niet langer de spreektaal, wel de taal van geleerden en kerk.

-> De christelijke kerk breidde zijn macht en invloed uit (kerstening).

-> in de middeleeuwen is er slechts één geloof, dat van de RK- kerk

-> Middeleeuwer leeft met: 'memento mori'

-> Karel de Grote in 800 keizer , verenigd een groot deel van West-Europa

-> in 632  overlijdt de profeet Mohammed in Mekka, (islam-kruistochten).

Wat was voor de middeleeuwse mens belangrijk?

Het Middelnederlands

• In de middeleeuwen bestonden Nederland en België niet als onafhankelijke eenheidsstaten.  
• De Nederlanden (Lage Landen) bestonden uit een aantal gewesten zoals: Vlaanderen, Brabant, Holland of Gelre. 
• Zoals er geen nationale eenheid was, was er ook geen eenheidstaal.
• In elk gewest werd een eigen streekgebonden variant van het Middelnederlands gebruikt.

In de middeleeuwen sprak men in de Lage Landen allemaal hetzelfde middelnederlands.

1. klopt!
2. klopt niet!

Middeleeuwen: Standenmaatschappij

• In de elfde eeuw beschrijft bisschop Adalbero, een bisschop  de maatschappij als een standenmaatschappij.
• Hij beschrijft de standen als volgt, het zijn er drie:
  - zij die bidden (de geestelijken);
  - zij die vechten (de adel en ridders) en
  - zij die werken ( de boeren en vissers). 
  Die standenmaatschappij is het onderwerp van de volgende les.

Welke drie standen beschrijft Adalbero?

0

In het filmpje benoemt de historicus nog een vierde stand, die door Adalbero nog niet werd genoemd. Welke stand is dat?

Karel ende Elegast

Een van de mooiste Middelnederlandse ridderverhalen die bewaard zijn gebleven. De gehele tekst is hertaald naar hedendaags Nederlands en staat ook op de ELO.

Karel ende Elegast

In de middeleeuwen konden slechts enkelen lezen en schrijven. Verhalen werden dus niet gelezen, ze werden aan elkaar verteld, mondeling overgeleverd (= orale vertelcultuur). Dat gebeurde uit het hoofd, op rijm.

Vandaag ga je, net als de middeleeuwer vroeger, luisteren naar het verhaal van Karel ende Elegast. Dat begint met:"Vraaie historie ende al waar, mag ik u tellen, hoort ernaar."

Huiswerk

Het huiswerk:

 Zorg dat je je aantekeningen hebt uitgewerkt in je schrift

Lezen in Karel ende Elegast (zie bestand op studiewijzer)