BS 8 Mannelijke en vrouwelijke organen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 6 Voortplanting bij planten en dieren

1 VWO

MITOSE

Gewone celdeling

Voor extra gewone cellen (groei)

Voor ongeslachtelijke voortplanting

MEIOSE

Reductiedeling

Voor het maken van geslachtscellen

Voor geslachtelijke voortplanting

Wanneer vindt in een plant mitose géén plaats?

1. Bij het maken van een nieuw blad
2. Bij de vorming van de eicellen
3. Bij het langer worden van een wortel
4. Bij het maken van het vruchtbeginsel

Wanneer vindt in een plant meïose plaats?

1. Tijdens de bevruchting
2. Tijdens de bestuiving
3. Bij de vorming van een vrucht
4. Bij de vorming van stuifmeel

Mitose

Meiose

Gewone celdeling

Reductiedeling

Geslachtelijke voortplanting

Ongeslachtelijke voortplanting

Zelfde aantal chromosomen

Helft van de chromosomen

Gewone lichaamscellen

Geslachtscellen

Basisstof 7 Verpreiding van zaden

Verspreiding van de zaden

Een plant wil graag dat zijn nakomelingen een beetje verderop gaan groeien, anders hebben ze last van elkaar (zonlicht, voedingsstoffen). Manieren waarop planten dit regelen zijn:

• Door de plant zelf
• Door de wind
• Door dieren
  

Verspreiding door de plant zelf

De vrucht is zó ontworpen dat de plant de zaden zelf weg kan schieten/ slingeren.

Verspreiding door de wind

Speciaal aangepaste zaden die goed kunnen zweven.

Paardenbloem                                Esdoorn

  Berk                                                    Linde

Verspreiding door dieren

Sommige vruchten zijn smakelijk om te eten.

Dieren eten de vruchten, poepen de resten (zaden!) weer uit óf gooien de zaden weg en die kunnen uitgroeien tot nieuwe plant.

Verspreiding door dieren

Sommige dieren verzamelen de zaden voor de winter maar vinden niet alles terug.

Verspreiding door dieren

Sommige vruchten bevatten haakjes die aan de vacht van dieren blijven hangen.

Bloemen

Sommige bloemen hebben zowel één of meer meeldraden als één of meer stampers:

Tweeslachtige bloemen

Bloemen

Andere bloemen hebben óf één of meer meeldraden óf één of meer stampers.

Eenslachtige bloemen

Mannelijke bloemen

Vrouwelijke bloemen

Bloemen

Op sommige planten staan zowel mannelijke als vouwelijke bloemen op dezelfde plant.

Eenhuizige planten.

Bloemen

Op sommige planten staan óf mannelijke bloemen óf vrouwelijke bloemen. Je hebt dan dus vrouwelijke én mannelijke planten.

Tweehuizige planten.

De wilg

De bloemen van de wilg noemen we

katjes. De vrouwelijke katjes zijn wit 

met zachte haartjes, de mannelijke katjes zijn geel.

Vrouwelijke wilgenbomen zijn

populair omdat mensen graag takken

met vrouwelijke wilgenkatjes in huis 

zetten.

De wilg is

1. 1: eenhuizig, 2: eenslachtig
2. 1: eenhuizig, 2: tweeslachtig
3. 1: tweehuizig, 2: eenslachtig
4. 1: tweehuizig, 2: tweeslachtig

Dieren

• Vogels
• Reptielen

Vogels

Vogels hebben inwendige geslachtsorganen (die zie je dus niet aan de buitenkant).

Mannetjes en vrouwtjes hebben een cloaca, een opening in het onderlijf die gebruikt wordt voor de ontlastig (poep en plas) en als uitgang/ ingang voor de geslachtsorganen.

Vogels

Om te paren moeten vogels dus hun cloacas tegen elkaar drukken. Zaadcellen uit de mannelijke vogel komen dan in de cloaca van het vrouwtje.

Reptielen

Reptielen hebben meestal een lange staart. Dat is wat ingewikkeld met de paring. Daarom hebben mannetjes van slangen en hagedissen een hemipenis, eigenlijk twee penissen, een aan elke kant van de staart. Zo kan het mannetje toch altijd de cloaca van het vrouwtje bereiken.