1.2/1.3 Strategische zoetwatervoorraad

WELKOM!
1 / 36
next
Slide 1: Slide
aardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 36 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

WELKOM!

Slide 1 - Slide

This item has no instructions

Als je kijkt naar de zeespiegelstijging ten opzichte van de bodemdaling gaat het over...
A
absolute zeespiegelstijging
B
relatieve zeespiegelstijging

Slide 2 - Quiz

This item has no instructions

Leg uit wat absolute bodemdaling is.

Slide 3 - Open question

This item has no instructions

Wat is geen oorzaak van bodemdaling?
A
Wipwap effect
B
Delfstoffen winnen
C
Polders leegpompen
D
Zware gebouwen bouwen

Slide 4 - Quiz

This item has no instructions

Bodemdaling door wipwapeffect

Slide 5 - Slide

Dikke pakket landijs is scandinavië smelt na laatste ijstijd dus gaat omhoog. 
Nederland gaat omlaag
In welk deel van Nederland is bodemdaling door inklinking het grootste probleem?
A
Zuid-oosten
B
Westen
C
Oosten
D
Zuiden

Slide 6 - Quiz

This item has no instructions

Wat is verzilting?
A
Het wegspoelen van de bodem door water.
B
Het kunstmatig water geven van gewassen.
C
Ander woord voor infiltratie.
D
Het zouter worden van de bodem.

Slide 7 - Quiz

This item has no instructions

VERZILTING IN NEDERLAND

Slide 8 - Slide

This item has no instructions

Verzilting rivieren

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

Verzilting door kwelwater

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

integraal waterbeleid
Pakket aan maatregelen die rekening houden met:
- waterkwaliteit (schoon)
- overstromingen 
- verdroging
- recreatie
- natuur (dieren en planten)
-economie
-milieu
-drinkwatervoorziening

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

Leerdoelen paragraaf 1.3
  • Je kunt uitleggen waar het in Nederland aanwezige water vandaan komt en hoe dit wordt gebruikt.
  • Je kunt uitleggen waarom in de toekomst tekorten aan zoet water ontstaan en hoe dit tegen kan worden gegaan.
  • Je kunt strategische zoetwatervoorraden in Nederland benoemen en aangeven hoe en waarom deze worden aangelegd.

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

Slide 13 - Slide

This item has no instructions

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Par. 1.3
Toevoer + verbruik zoet water Nederland

Slide 15 - Slide

This item has no instructions

IJsselmeer
  • Grote voorraad zoetwater
  • Dit controleren en beheren zorgt dat we voor grote delen van Nederland zoet water beschikbaar houden. We kunnen water bergen in het ijsselmeer voor droge tijden

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Slide 17 - Slide

This item has no instructions

Gevolgen klimaatverandering
  • Warmere winters, meer neerslag
  • Warmere zomers, droger. Als er neerslag valt, een hogere intensiteit.
  • Het wordt warmer = meer verdamping, vraag naar water neemt toe (mensen, landbouw bijvoorbeeld).
  • Warmer, meer verdaming is rampzalig voor veengebieden (en veendijken)

Vraag: hoe zorgen we in de toekomst voor voldoende zoet water, zodat we niet te maken hebben met tekorten? Want wat merken we nu al?

Slide 18 - Slide

This item has no instructions

Zuinig (verstandig) met water:
Kwestie van maatregelen nemen op het gebied van vraag en aanbod. Maar wat voor soort maatregelen (per doelgroep anders)?

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Slide 20 - Video

This item has no instructions

Flexibel waterpeil. Peilverloop volgt de natuurlijke 'afvoer' + kan aangepast worden. Met behulp van afvoer het waterpeil (en dus voorraad regelen).

Slide 21 - Slide

This item has no instructions

Strategische watervoorraad
De droogte van afgelopen jaren laat zien hoe belangrijk het is om te zorgen voor voldoende aanbod zoet water.

Centraal: voldoende capaciteiten voor de drinkwaterproductie en zorgen voor voldoende zoet water in de bodem, zodat er voldoende waterwinpunten zijn (+ eventueel uitbreiden). 

Slide 22 - Slide

This item has no instructions

Het grote plaatje
Wateropvangbekken in de Bieschbosch
Opslag zoet water onder kreekrug
Plaats: Serooskerke

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

Verdroging in Nederland
W
WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?
A
Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN
U
Uitzonderingen
WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?
W
Windrichtingen. 
BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Slide 24 - Slide

This item has no instructions

Waar zou jij veel zoetwater opslaan?

Slide 25 - Slide

Het rijk komt met een pakket maatregelen van in totaal 7 miljoen euro. Centraal in de plannen staat het IJsselmeer, het grootste zoetwaterreservoir van Nederland. Verzilting moet sneller worden tegengegaan.

Afgelopen zomer klommen de chloridegehaltes op sommige plekken naar te hoge waarden. Het Noord-Hollandse drinkwaterbedrijf PWN kon het te zoute IJsselmeerwater niet meer gebruiken.
Voortaan worden er standaard bellenschermen klaargezet in het IJsselmeergebied. Met een bellenscherm wordt er vanaf de bodem een gordijn van luchtbellen naar boven gestuurd dat de instroom van zout water keert. Ze stonden eerder bij de schutsluizen bij Den Oever en Kornwerderzand, in het Amsterdam-Rijnkanaal en in IJmuiden bij de Noordersluis.
Rijkswaterstaat plaatst extra meetpalen in het IJsselmeer. Als de chloridewaarden te hoog worden, kan het zoute water direct worden gespuid in de Waddenzee. Ook in de zoutvangputten achter de spuisluizen in de Afsluitdijk komen nieuwe meetpunten. Minister Cora van Nieuwenhuizen: ,,Dat betekent: zo snel mogelijk zout water wegwerken en zoet water vasthouden.’’
Vissen vormen makkelijke prooi
Zorg is er om de vissen. Bij een dalende waterstand neemt hun leefgebied af. Ze worden een makkelijke prooi of komen in aanraking met scheepsschroeven. Droogte-experts adviseren de aanleg van zogenoemde refugia. Dat zijn vluchtplekken waar de vis veilig kan verblijven.
De economische schade door de droge zomer van 2018 ligt tussen de 0,5 miljard en 2 miljard euro. De scheepvaart en de landbouw leden het meest. Lage waterstanden van de grote rivieren leidden tot tekorten in de bouw.
Tankstations in Oost-Nederland kwamen tijdelijk zonder brandstof te zitten, omdat de bevoorrading stokte. In de landbouw leidden droogte en verzilting tot grote problemen.
Meer wateropslag in zandgebieden
Het had allemaal nog erger gekund. Bij een extreem watertekort kan zelfs de levering van energie in gevaar komen. Verder is onduidelijk welke schade is aangericht aan de funderingen van woningen. Daarnaar wordt onderzoek gedaan.
Van Nieuwenhuizen wil in de hooggelegen zandgebieden meer water opslaan, zodat het grondwater tijdig kan worden aangevuld. ,,We moeten van kampioen dijken bouwen tegen hoogwater nu ook kampioen wateropslag worden als remedie tegen droge zomers.”
De investering komt uit het Deltaprogramma Zoetwater. Het meeste geld – 4 miljoen euro – gaat naar de wateropslag in Oost- en Zuid-Nederland. Nog eens 2 miljoen euro gaat op aan maatregelen tegen verzilting. Voor onderzoek en kennisontwikkeling komt 1 miljoen euro beschikbaar.
Waar zou jij veel zoetwater opslaan?

Bijv. IJsselmeer;
- Groot;
- Centraal;
- Alleen nog een
   beetje zout      
- Functie stuwen?

Met een bellenscherm wordt er vanaf de bodem een gordijn van luchtbellen naar boven gestuurd dat de instroom van zout water keert.

Slide 26 - Slide

Het rijk komt met een pakket maatregelen van in totaal 7 miljoen euro. Centraal in de plannen staat het IJsselmeer, het grootste zoetwaterreservoir van Nederland. Verzilting moet sneller worden tegengegaan.

Afgelopen zomer klommen de chloridegehaltes op sommige plekken naar te hoge waarden. Het Noord-Hollandse drinkwaterbedrijf PWN kon het te zoute IJsselmeerwater niet meer gebruiken.
Voortaan worden er standaard bellenschermen klaargezet in het IJsselmeergebied. Met een bellenscherm wordt er vanaf de bodem een gordijn van luchtbellen naar boven gestuurd dat de instroom van zout water keert. Ze stonden eerder bij de schutsluizen bij Den Oever en Kornwerderzand, in het Amsterdam-Rijnkanaal en in IJmuiden bij de Noordersluis.
Rijkswaterstaat plaatst extra meetpalen in het IJsselmeer. Als de chloridewaarden te hoog worden, kan het zoute water direct worden gespuid in de Waddenzee. Ook in de zoutvangputten achter de spuisluizen in de Afsluitdijk komen nieuwe meetpunten. Minister Cora van Nieuwenhuizen: ,,Dat betekent: zo snel mogelijk zout water wegwerken en zoet water vasthouden.’’
Vissen vormen makkelijke prooi
Zorg is er om de vissen. Bij een dalende waterstand neemt hun leefgebied af. Ze worden een makkelijke prooi of komen in aanraking met scheepsschroeven. Droogte-experts adviseren de aanleg van zogenoemde refugia. Dat zijn vluchtplekken waar de vis veilig kan verblijven.
De economische schade door de droge zomer van 2018 ligt tussen de 0,5 miljard en 2 miljard euro. De scheepvaart en de landbouw leden het meest. Lage waterstanden van de grote rivieren leidden tot tekorten in de bouw.
Tankstations in Oost-Nederland kwamen tijdelijk zonder brandstof te zitten, omdat de bevoorrading stokte. In de landbouw leidden droogte en verzilting tot grote problemen.
Meer wateropslag in zandgebieden
Het had allemaal nog erger gekund. Bij een extreem watertekort kan zelfs de levering van energie in gevaar komen. Verder is onduidelijk welke schade is aangericht aan de funderingen van woningen. Daarnaar wordt onderzoek gedaan.
Van Nieuwenhuizen wil in de hooggelegen zandgebieden meer water opslaan, zodat het grondwater tijdig kan worden aangevuld. ,,We moeten van kampioen dijken bouwen tegen hoogwater nu ook kampioen wateropslag worden als remedie tegen droge zomers.”
De investering komt uit het Deltaprogramma Zoetwater. Het meeste geld – 4 miljoen euro – gaat naar de wateropslag in Oost- en Zuid-Nederland. Nog eens 2 miljoen euro gaat op aan maatregelen tegen verzilting. Voor onderzoek en kennisontwikkeling komt 1 miljoen euro beschikbaar.
Bij welk onderdeel van de drietrapsstrategie hoort strategische zoetwatervoorraad?

Slide 27 - Mind map

This item has no instructions

Waar bevind zich de grootste zoetwatervoorraad?

Slide 28 - Open question

This item has no instructions

Wat zijn de twee bronnen van zoet water in Nederland?

Slide 29 - Open question

This item has no instructions

Sleep naar de juiste plaats
Tweede deltacommissie
prioriteiten bij droogte 
iedereen hetzelfde beschermingsniveau 
voorkomen van onomkeerbare schade
nutsvoorzieningen in werking houden (drinkwater en energie)
meer bescherming bieden aan grote groepen mensen 
Vitale infrastructuur in werking houden

Slide 30 - Drag question

This item has no instructions

Hoeveel % van de totale voorraad gebruiken we in huishoudens, industrie en landbouw?
A
4,5%
B
110% er is een tekort
C
89%
D
42%

Slide 31 - Quiz

This item has no instructions

De bodem als een spons 
Probleemstelling: Boeren:

Winter                            Te veel water                                Afvoeren 

Zomer                             Te weinig water                                Toevoegen

Slide 32 - Slide

This item has no instructions

Situatie Zomer
Tekort: Juli - September
- Weinig neerslag
- Lage waterstanden rivieren en meren 
- Hoge verdamping 

Boeren:                      Water vasthouden 
Rijkswaterstaat:    Water vasthouden 

Slide 33 - Slide

This item has no instructions

Situatie winter
Overschot: Oktober - Juni/Juli 
- Neerslag overschot 
- Hoge waterstanden rivieren & meren 
- Weinig verdamping 

Boeren:                      Water afvoeren 
Rijkswaterstaat:     Water afvoeren

Slide 34 - Slide

This item has no instructions

Slide 35 - Slide

This item has no instructions

Beregening
Druppelirrigatie
Oppervlakte irrigatie

Slide 36 - Drag question

This item has no instructions