Stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Stijlfiguren

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je 

stijlfiguren herkennen, begrijpen en gebruiken.

Waarom gebruik je stijlfiguren?

Waarom gebruik je stijlfiguren?

- Stijlfiguren gebruik je om een gevoelswaarde aan je woorden te geven.

- Met stijlfiguren kun je overdrijven, iets afzwakken of een pijnlijke zaak wat verzachten

Contaminatie

Je haalt twee woorden of​

   uitdrukkingen door elkaar.

Welke twee woorden worden door elkaar gehaald bij: opnoteren

Wat wordt er door elkaar gehaald?
Ik brei er een punt aan.

Pleonasme

Twee woorden VAN VERSCHILLENDE WOORDSOORTEN 

die (deels) hetzelfde betekenen

Pleonasme

Een ronde cirkel​

Het rode bloed​

Een goede verbetering​

Naar beneden vallen​

Groter groeien​

Een mogelijke kans

Tautologie

Twee woorden VAN DEZELFDE WOORDSOORT

die hetzelfde betekenen.

Vast en zeker / Zeker en vast

Wis en waarachtig

Nooit ofte nimmer

Voor eeuwig en altijd

Hyperbool

Als je overdrijft, gebruik je een hyperbool.

Voorbeeld:  Hij barst van het geld. 

Je bedoelt: Hij is rijk.

Hyperbool

Voorbeelden:

- In Nederland regent het 29 van de 30 dagen.

- Je wordt doodgegooid met informatie over corona.

Understatement

Als je iets afzwakt, gebruik je een understatement. Je zegt dat iets minder mooi, groot of belangrijk is dan in werkelijkheid.

Voorbeeld: Zij heeft wel een paar centen.

Je bedoelt: ze is rijk.

Understatement

Voorbeeld:

- Ik had een twee voor het proefwerk. Ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

Litotes

- Een bijzondere vorm van het understatement. Je ontkent het tegenovergestelde.

Bijvoorbeeld:

- Dat vind ik geen verkeerd plan.

- Daar ben ik niet blij mee.

Eufemisme

Bij een eufemisme zeg je iets zo dat het minder erg of hard overkomt, maar dat doe je dan om een pijnlijke situatie te verzachten en om te voorkomen dat je iemand kwetst.

bijvoorbeeld: Onze interieurverzorgster is vandaag niet op haar werk verschenen.

Hoe kun je -in verschillende situaties- zeggen dat je naar het toilet gaat?

Even testen

Welk stijlfiguur herken je in de volgende zinnen? 

Die film is echt OM JE DOOD TE LACHEN.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

Het kost EEN PAAR CENTEN, maar dan heb je ook wat.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

De overheid moet de komende jaren AFSLANKEN.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

Hij heeft GEEN KLAP uitgevoerd voor de proefwerkweek.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

Helaas moest Kees zijn oude hond Willem laten INSLAPEN.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

'EEN LEUK KARRETJE', zei Hetty toen ze de Jaguar van Felix zag.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

Mijn tante heeft voor één ochtend in de week een INTERIEURVERZORGSTER.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

'Ik heb EEN KLEIN MAZZELTJE gehad', zei de winnaar van de jackpot.

1. eufemisme
2. understatement
3. hyperbool
4. litotes

Dat is niet onwaarschijnlijk.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement
4. litotes

Hij sterft aan de hoeveelheid toetsen

1. Eufemisme
2. Litotes
3. Hyperbool
4. Understatement

Dat schot is niet mis

1. Eufemisme
2. Litotes
3. Hyperbool
4. Understatement

Ik word knettergek van je gezeur.

1. hyperbool
2. understatement
3. eufemisme
4. litotes