Pathologie les 4 22-23

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Preventieve zorg en medicatie

Check in
Hoeveel "handelingen" die onder preventieve zorg en medicatie vallen, kun jij noemen?

1. 7-10
2. 4-7
3. 1-4
4. geen één

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kan de student…

• Minimaal 10 verschillende handelingen noemen die gericht zijn op preventie.
• Ieder punt dat onder preventieve zorg en medicatie valt uitleggen.

Welke handelingen en maatregelen kun je bedenken die onder preventieve zorg vallen?

Preventieve zorg en medicatie

• Gezondheidsonderzoek
• Quarantaine
• Vaccinatie
• Hygiëne en management van het dierverblijf
• Ongedierte bestrijding
• Parasieten onder controle houden
• Pootverzorging
• Uitvoeren van sectie na overlijden
• Rantsoen
• Bouw en inrichting verblijf 

Gezondheidsonderzoek: wat wordt onderzocht?

Quarantaine

Lengte afhankelijk van:

• diersoort
• herkomst diersoort
• BALAI erkenning

Niet alleen om ziekteverspreiding tegen te gaan, maar ook om het dier te leren kennen! (nulmeting gezondheid, eetlust, gedrag)

Vaccinatie

Vaccins zelden ontwikkeld voor exoten

-> niet vaak gebruikt

-> toedienen = vangen = stress

Hygiëne en management dierverblijf

• Werking van schoonmaakmiddelen niet altijd bekend: zijn ze wel effectief?
• Hogedruk: kan via nevel ziekteverspreiding verhogen!
• Vochtige vloeren kunnen pootproblemen veroorzaken

Welk ongedierte kom je vooral tegen in dierentuinen?

Welke nadelige effecten kan ongedierte hebben?

Ongedierte bestrijding

Rat, muis, mus, duif, kakkerlak, krekel, maden/ vliegen, muggen, steenmarter/ wezel, enz.

Nadelige effecten:

• Voedselconcurrent van dt dier
• Vector voor ziekteverwekkers
• Leegroven nesten

Parasieten onder controle houden

Ectoparasieten en endoparasieten

Zoönose

Kans op infectie minimaliseren door:

• tussengastheer weghalen/ cyclus onderbreken (bv leverbot)

Parasieten onder controle houden

Ectoparasieten en endoparasieten

Zoönose

Kans op infectie minimaliseren door:

• tussengastheer weghalen/ cyclus onderbreken (bv leverbot)
• Preventief "ontwormen", via diverse toedieningsmethoden (kans op resistentie, medicatie ontwikkeld voor (landbouw)huisdieren)

Welke diergroepen hebben pootverzorging nodig?

Pootverzorging

• Voornamelijk hoefdieren
• Dus ook olifanten, giraffen, neushoorns!

• Om bv te lange hoeven, abcessen, verkeerde eeltvorming te voorkomen
• Ontstaan door o.a.: ondergrond, genetische factor, kopertekort

Pootverzorging

• Voornamelijk hoefdieren
• Dus ook olifanten, giraffen, neushoorns!

• Om bv te lange hoeven, abcessen, verkeerde eeltvorming te voorkomen
• Ontstaan door o.a.: ondergrond, genetische factor, kopertekort

• Vogels: vaak bumblefoot door te weinig                                                                activiteit/ te lang op stok zitten

Uitvoeren van sectie

• Om achter oorzaak te komen en verdere verspreiding te voorkomen.
• Informatie uit vorige doodsoorzaken kan verzorging beïnvloeden.

Rantsoen

• Juiste nutriënten
• Juiste hoeveelheden
• Juiste voedermiddelen 

Bouw en inrichting verblijf

Slechte inrichting:

-> kans op verwondingen

-> makkelijkere ziekteverspreiding

Risico: mixed exhibits

-> verwonding door andere diersoorten

-> ziekteverspreiding tussen diersoorten (incl bezoekers bij walk through!)

Quiz

Eens kijken hoe goed jullie hebben opgelet!

Let op! Bij verschillende vragen zijn meerdere antwoorden mogelijk! 

Wat wordt niet als preventieve gezondheidszorg gezien?

1. Het zetten van muizen- en rattenvallen
2. Het toedienen van antibiotica aan een dier
3. Het bekappen van de hoeven van een gazelle
4. Het verzorgen van een nutritioneel geschikt rantsoen

Wat kan er gecontroleerd worden bij een gezondheidsonderzoek van een dier? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. Het gebit
2. De ontlasting
3. Het gedrag
4. De wateropname

Waarom moet een dier in quarantaine?
(meerdere antwoorden mogelijk)

1. Om ziekteverspreiding tegen te gaan bij binnenkomst in de dierentuin
2. Om bij een verwonding rustig zonder soortgenoten te kunnen herstellen
3. Om het dier na binnenkomst te kunnen leren kennen qua bv gedrag
4. Om de voedselopname te kunnen controleren (eet het dier wel genoeg)

Waarom worden vaccinaties in een dierentuin niet vaak gebruikt?

1. Ze zijn erg duur om te gebruiken
2. Het toedienen levert een dier veel stress
3. Als ze ontwikkeld zijn voor bijvoorbeeld kippen, werken ze niet zo goed bij de exotische vogels

Wat betekent het dat bijvoorbeeld een muis de "vector" is?

1. De muis eet het voer voor de exoot op, zodat ondervoeding ontstaat
2. De muis verwondt de exoot in het verblijf
3. De muis verspreidt een ziekteverwekker
4. De muis gaat dood aan een ziekteverwekker en besmet zo de exoot

Wat is het verschil tussen een endoparasiet en een ectoparasiet?

1. Een endoparasiet leeft in de gastheer en een ectoparasiet leeft op de gastheer
2. Een ectoparasiet leeft in de gastheer en een endoparasiet leeft op de gastheer
3. Een endoparasiet leeft in de darmen van de gastheer en een ectoparasiet leeft in de longen van de gastheer
4. Een ectoparasiet leeft in de darmen van de gastheer en een endoparasiet leeft in de longen van de gastheer

Preventief ontwormen kan een groot risico opleveren. Welke?

1. Het kost meer geld dan een behandeling
2. Je kan het niet goed doseren, waardoor je kan overdoseren
3. Je kan het moeilijk toedienen aan het dier
4. Resistentie van de parasiet

Welke pootaandoening zie je hier?

1. Pootontsteking
2. Bumblefoot
3. Bumblebee
4. Bumbling

Wat wordt bedoeld met "sectie"?

1. Het deel van de dierentuin dat besmet is met een ziekteverwekker
2. Het geslachtsbepalen (sexen) van dieren
3. Het onderzoek naar de doodsoorzaak
4. Het vaststellen van de sector: welk ongedierte een ziekte kan verspreiden

Leg uit hoe gezondheidsproblemen voorkomen worden door de bouw en inrichting van het verblijf (minimaal 2 voorbeelden)

Leerdoelen

Aan het einde van deze les kan de student…

• Minimaal 10 verschillende handelingen noemen die gericht zijn op preventie.
• Ieder punt dat onder preventieve zorg en medicatie valt uitleggen.

Check out
Hoeveel van de genoemde preventieve maatregelen heb jij wel eens op stage gezien/ meegekregen?

1. 7-10
2. 4-7
3. 1-4
4. Geen één

Volgende les

Dierziekten in een dierentuin