4.2 De macht van de koningen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4: Steden en Staten 

Paragraaf 4.2

Tijd van Steden en Staten (1000-1500)

In het wit zie je een stadspoort. Ging je in de Middeleeuwen een stad binnen, dan moest je door de stadspoort. In veel steden werd een hoge en prachtig versierde kerk gebouwd. Op de achtergrond zie je de binnenkant van zo’n kerk.

Leerdoelen

Na deze les weet je;

• hoe de koningen hun macht wisten te vergroten
• wat staatsvorming is
• wat centralisatie inhoudt

Herhaling 

• Iedereen krijg een post-it op zijn rug met een begrip uit 4.1 (ontstaan van steden)
• Je mag per keer één ja/nee vraag stellen. (niet wat je bent)
• Als je weet wat je bent mag je naar de docent komen voor controle.

Herhaling 

Stadsrechten

Door vrijheden te kopen kregen marktplaatsen/dorpen stadsrechten

Deze kregen ze van vorsten of hoge edelen

Steden mochten vanaf dat moment:

• Hun eigen stadsbestuur vormen
  
• Zelf zorgen voor hun rechtspraak
• Een stadsmuur bouwen
• Eigen belasting heffen 

Het tijdvak 'Steden & Staten' kende een...

1. landbouwsamenleving
2. landbouw-stedelijke samenleving

De middelen van bestaan in de stad waren?

1. Handel en nijverheid
2. Akkerbouw en veeteelt

De koningen werden steeds machtiger en rijker. Dit had te maken met de opkomst van steden;

• Verkochten stadsrechten
  
• Door belastingen ging er veel geld naar de schatkist

Koninklijk paleis in Parijs (geschilderd rond 1412)

Wat wilden de steden terug voor de hulp aan de koning?

1. Geld
2. Stadsrechten
3. Grond
4. Voedsel

Frankrijk: 

Koning Lodewijk IX gaf het geld uit aan;

• Ambtenaren
  

Mensen in dienst van de koning die helpen bij het besturen

• Een eigen leger

Staatsvorming

De koningen maakten van hun land één staat met één bestuur

Kenmerken van een staat:

1. regeert over een groep mensen;

2. binnen een bepaald grondgebied;

3. heeft daarbij het gewelds- en belastingmonopolie 

4. heeft gezag dat niet ondergeschikt is aan het gezag van andere staten.

Staatsvorming

De koningen maakten wetten voor het hele land

Deze landelijke wetten werden belangrijker dan lokale wetten

Bijvoorbeeld: De wetten die gelden voor Frankrijk zijn belangrijker dan de wetten in de stad Parijs

Centralisatie 

Om hun invloed te vergroten wilden koningen alles centraal gaan regelen;

• Met geld van steden kon hij soldaten en ambtenaren regelen
  

Met hen bestuurde hij het land vanuit de hoofdstad

Dit besturen vanuit één centrale plek noemen we centralisatie

Leerdoelen

Na deze les weet je;

• hoe de koningen hun macht wisten te vergroten
• wat staatsvorming is
• wat centralisatie inhoudt

Aan de slag

Paragraaf 4.2 nakijken  opdr. 1 t/m 3