Cultuur van het moderne - Historische context

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Cultuur van het moderne - toets in PTA-week 1 klas 4&5 - zelfde toets!

week 36:  planning - historische context                          HW: bestuderen Reader Bespiegeling p. 164-177 

                                                                                                              bekijken/doornemen Art-History p. 6-37

week 37: Kunst en het gevoel - expressie - Deel 1          HW: bestuderen Reader Bespiegeling p. 164-177

                                                                                                              bekijken/doornemen Art-History p. 6-37

week 38: Kunst en het gevoel - expressie - Deel 2         HW: bestuderen Reader Bespiegeling p. 178-187

                                                                                                              bekijken/doornemen A-H p. 38-57

week 39: Kunst en het verstand - abstractie -                 HW: bestuderen Reader Bespiegeling p. 188-197

week 40: Cultuur v. h. moderne - constructie                 HW: Schrijf drie betekenisvolle vragen op aan de                                                                                                              hand van wat je tot nu toe weet.

                                                                                                        

week 41: Cultuur v.h. moderne  - Stijlen en stromingen

week 42: dinsdag 15 oktober laatste les - donderdag start PTA-week 1 

Cultuur van het moderne 

Historische context

1914-1918

Beurskrach Wall Street - okt 1929  

https://nl.wikipedia.org/wiki/Beurskrach_van_1929

Crisis in Nederland:

1930: 150.000 werklozen

1935: 650.000 = 19,4% beroepsbevolking!

 1918-1920

jaren 30

1939-1945

Doelen:

Na deze les weet je meer over:

• maatschappelijke ontwikkelingen in de eerste helft van de 20^e eeuw.

Traditionele maatschappelijke waarden ter discussie

Een veelbewogen eerste helft

• Eerste Wereldoorlog - 1914-1918
• Russische Revolutie - 1917
• grieppandemie - De Spaanse Griep - 1918-1920
• Beurskrach - 1929
• economische crisis - De Grote Depressie - 1929-1939
• Tweede Wereldoorlog - 1939-1945

Traditionele maatschappelijke waarden ter discussie

Socialisme

• onvrede onder de arbeiders - oneerlijke verdeling (industrialisatie/soldaten in oorlogen)
• collectief is belangrijk - gelijkere verdeling
• WO1 leidt tot eerste socialistische revolutie - Oktoberrevolutie 1917 - Tsaar treedt gedwongen af

Johan van Hell, affiche SDAP (1927)

Johan van Hell, affiche OSP (1933)

Meijer Bleekrode, 

affiche OSP (1933)

Andrew Carnegie

Fabriekshal 1920-1925

Traditionele maatschappelijke waarden ter discussie

Nationalisme

• vaderlandsliefde
• beschermen van de eigen tradities

Séeberger frères / Centre des monuments nationaux, De wereldtentoonstelling van 1937

Traditionele maatschappelijke waarden ter discussie

Nationaalsocialisme

• ontstaan na WO 1 in Duitsland
• aan het fascisme verwante ideologie: nazisme 
• rassenleer

Lenie Riefenstahl, filmstill uit Triumph des Willens (1935)

Meer weten over deze propagandafilm? Linkje!

vaderland of ras

Vaderland of ras

Het nazisme is een variant van het fascisme, omdat het in principe hetzelfde functioneert.

Het grootste verschil is echter het racistische element.

De fascisten van Mussolini vochten vooral voor hun land en de wederopstanding van het grote Italiaanse Rijk.

De nazi’s, daarentegen, vochten voor de heerschappij van het ‘arische’ ras – de Duitse staat was in principe slechts een middel om dat doel te bereiken.

Ook Mussolini voerde antisemitische wetten in, maar pas na een bezoek aan nazi-Duitsland in 1937.

De Italiaanse joden werden pas afgevoerd naar werk- en concentratiekampen nadat de nazi’s in 1943 de macht in Noord-Italië hadden gegrepen.

fascisme en nazisme: Wat is het verschil?

6 kenmerken fascisme

1. nationalisme
2. dictator is een godheid
3. legitiem geweld
4. de staat gaat boven het individu
5. vaste sekserollen
6. noodzakelijke oorlogen

Meer weten over fascisme en nazisme? Linkje!

Politieke, economische en maatschappelijke invloed WO 1 & WO 2

• politiek: wantrouwen, minder samenwerking
• economie: crisis 
• maatschappij: geen geloof meer in vooruitgang

spotprent over nationalisme in de 20e eeuw

verandering maatschappelijke positie vrouwen

• opkomst feminisme
• strijden voor vrouwenkiesrecht
• meer arbeidsparticipatie door oorlog

wanneer?

passief kiesrecht voor vrouwen: 1917

actief kiesrecht voor vrouwen: 1919

introductie nieuwe media

• burgers informeren
• versterking van het nationale gevoel
• bereik van groot publiek: de massa
• nieuwe media als propaganda

wanneer?

1896: eerste radioverbinding tot stand gebracht in Rusland

eind 1904: radio wordt gebruikt in de scheepvaart

6 november 1919: eerste radio uitzending in Nederland

filmpje