EHBO

• Lichamelijke opvoeding
• Secundair onderwijs

Welkom

bij het online leerpad van de les van vandaag 

Onderwerp van de les: EHBSO

= Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen

Na deze les kan je: 

* Lesdoelen

De 4 basisstappen van EHBO ken je al. Schrijf ze hier neer.

Geheugensteuntje nodig? https://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=6075

Vandaag leren we specifiek over blessures tijdens het sporten. 

= EHBSO

Welke voordelen heeft sporten volgens jou?

De positieve effecten van sport en bewegen

• Kracht, lenigheid, snelheid, coördinatie, uithoudingsvermogen verbeteren.  
• Mentaal welzijn verbeteren. 
• Vetweefsel verminderen
• Weerstand verhogen
• Preventie van chronische ziektes. 
• Aanpassingsvermogen van je lichaam verbeteren
• Positieve link is tussen fysieke activiteit en academische prestaties.
• ...

Prevalentie sportblessures

Bij recreatieve sporters heeft >30% ooit te maken met een sportblessure. 

= sporten zonder deel te nemen aan wedstrijden. 

Bij competitieve sporters heeft >50% ooit te maken met een sportblessure. 

= sporten met deelnemen aan wedstrijden. 

==> Sportblessures komen VEEL voor!

Wie heeft er al eens een sportblessure gehad?

Ik wel

Ik niet

Aan welke sportblessures denk je zelf?

Hoe ontstaat een sportletsel? 

door een verkeerde beweging of overbelasting van het lichaam.

--> ENDOGEEN: oorzaak ligt binnen het lichaam. 

--> EXOGEEN: oorzaak ligt buiten het lichaam.

Endogene factoren (van binnenuit)

• Conditie
  
• Goede gezondheid en lichaamsverzorging
  
• Volledig herstel na blessure
  
• Voorbereiding op de belasting
  
• Afbouwen na een sportactiviteit
  
• Sport specifieke vaardigheid
  
• Aanleg en bouw
  
• Leeftijd
  
• Mentaliteit
  
• Ervaring
  

Exogene factoren (van buitenaf)

• Karakter van de sport
  
• Materiaal
  
• Kwaliteit van de accommodatie
  
• Wedstrijdleiding
  
• Trainers/coaches
  
• Fair play 

Wat gebeurt er dan? 

Er is een beschadiging aan bot, spier of gewricht: 

• Een spier rekt net te ver uit
  
• Een pees of spier scheurt
  
• Een bot breekt (botfractuur)
  
• Een gewricht wordt de verkeerde kant op geduwd of getrokken (en kantelt daarmee in de verkeerde richting).
• ...

Mohamed Ali heeft aan zijn beroemde bokscarrière onder andere spraak- en motorische problemen overgehouden. Hij heeft erg veel klappen uitgedeeld, maar ook moeten incasseren.
Hoe zijn deze letsels ontstaan?

1. Accuut endogeen
2. Accuut exogeen
3. Chronisch endogeen
4. Chronisch exogeen

Veel voorkomende sportletsels

Spierblessures: 

• Spierkramp
• Spierscheur
• Spierkneuzing

Blessures aan gewrichten: 

• Ontwrichting
• Verstuiking: gewrichtskapsel en gewrichtsbanden rekken te ver uit of scheuren. Botten blijven op hun plaats. 

Blessures aan botten: 

• Botbreuk 

Spierpijn

= spieren worden moe. Er ontstaan afvalstoffen. Als er te veel afvalstoffen achterblijven zorgt dat voor spierpijn.

Spierkramp

= een spier trekt zich plotseling heel sterk samen. De spier is overbelast en wordt hard en pijnlijk. Je moet stoppen met de beweging, ga je door dan kan de spier scheuren. 

Spierscheur

= een scheurtje binnenin de spier. 

Kan ook zeer plotseling ontstaan = een zweepslag. Dit zorgt voor plotselinge hevige pijn. 

Spierkneuzing

= spiervezels en bloedvaatjes in de spier gaan stuk door een flinke botsing of val.  

Kapotte bloedvaatjes zorgen voor een blauwe plek. 

Ontwrichting van een gewricht

= de gewrichtsbol gaat uit de gewrichtskom. Soms gaat de bol vanzelf terug in de kom, soms moet een arts dit doen. De gewrichtsbanden worden opgerekt. 

Verstuiking van gewricht

= gewrichtskapsel en gewrichtsbanden rekken soms te ver uit of scheuren. Botten blijven wel op hun plaats. 

Botbreuk 

= een breuk in het bot. Dit kan een verplaatste breuk zijn of niet. Dit kan een open breuk zijn of niet. 

Bij welke sporten is het risico op sportletsels het grootst?

1. voetbal en vechtsporten
2. paardrijden en zwemmen
3. schaken en tennis
4. boogschieten en badminton

Een scheur in de kuitspier wordt ook wel een ... genoemd.

1. schoolslag
2. vuistslag
3. zweepslag
4. vlinderslag

Welk bot is hier gebroken?

1. Bovenarm
2. Onderarm
3. Bovenbeen
4. Onderbeen

Welk gewricht is hier ontwricht?

1. Knie
2. Schouder
3. Elleboog
4. Enkel

Aanpak EHBSO

1. Let op gevaar

2. Slachtoffer gerust stellen

3. Beoordelen blessure

4. Professionele hulp inschakelen

5. Slachtoffer behandelen

Stap 1: Zorg voor veiligheid 

= hetzelfde als bij EHBO

--> veiligheid garanderen van het slachtoffer, van omstaanders en van jezelf 

Stap 2: slachtoffer geruststellen

Laat het slachtoffer nooit alleen. 

Luister goed.

Treed rustig en zorgzaam op.

Vertel dat hulp in aantocht is.

Blijf vriendelijk, ook als slachtoffer geprikkeld of agressief is. 

Stap 3: Beoordelen van de blessure

Observeer hoe het met het slachtoffer gaat, stel vragen aan slachtoffer/omstaanders

Controleer het bewustzijn zoals bij EHBO

Controleer de ademhaling zoals bij EHBO

Informeer naar pijn/mogelijkheden tot bewegen

uitwendig letsel?

Stap 4: professionele hulp inschakelen

Bij een levensbedreigende situatie: 112 bellen

Wie

Wat

Waar

Hoeveel

Wacht

Stap 5: Blessure behandelen

RICE is de basis! 

R = rusten 

I = ijs leggen 

C = compressie geven

E = elevatie (hoogstand)

Lees het artikel door op de link op de volgende slide te klikken en beantwoord daarna de volgende vragen. 

ikehbo.nl

Hoe koel je best een blessure?

1. Rechtstreeks op de huid
2. Met een doek tussen de huid en het ijs

Wat doe je het best?

1. Je gekwetste lidmaat niet meer bewegen
2. Je gekwetste lidmaat bewegen binnen de pijngrens

Waarom is elevatie belangrijk?

1. De zwelling trekt makkelijker weg
2. Om extra rust te bieden

Preventie van sport blessures 

Hoe kunnen we deze sportblessures voorkomen? 

Druk op de link op de volgende slide en los de vraag op. 

www.gezondleven.be

Geef zelf 3 tips die je al toepast of zeker zal toepassen vanaf nu.

Primaire blessurepreventie 

Secundaire blessurepreventie

Tertiaire blessurepreventie