H3.3 deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

VMBO KGT 4

3.3 Crisis en politiek in Nederland.

Lesdoelen:

Aan het einde van deze les kan je

- kun je de sociaaleconomische gevolgen van de wereldcrisis in Nederland noemen.

- kun je beschrijven hoe Nederland reageerde op de politieke spanning.

VMBO KGT 4

3.3 Crisis en politiek in Nederland.

Crisis en samenleving

Wereldwijde economische crisis --> jaren 30 ook in Nederland:

- Nederland handelde veel met het buitenland en de handel liep snel terug.

In 1930 waren er al 150.000 mensen werkloos en dit liep alleen maar verder op.

Reactie overheid:

- Steun; net hoog genoeg om in de éérste levensbehoeften te voorzien. Dit om te voorkomen dat men lui werd. --> stempelen.

- Je kon ook hulp krijgen. Bijv: werklozen hoefden geen rijwielbelasting te betalen. Deze kon je herkennen aan een rijwielplaatje met een gat erin. Of je kon kleding krijgen, maar daar stond dan wel een stempel in.

VMBO KGT 4

3.3 Crisis en politiek in Nederland.

Crisis en samenleving

Een groot deel van de crisisjaren was Hendrik Colijn (ARP) de minister-president van Nederland.

Zijn koers was de aanpassingspolitiek: de overheid moest zich aanpassen aan de teruglopende economie;

- bezuinigen op het onderwijs

- salarissen ambtenaren

- vasthouden aan de gouden standaard--> dit laat hij in 1936 eindelijk los. Hierdoor kan de

economie weer opbloeien.

Bekijk de video van minuut 8:40 tot 13:45.

anderetijden.nl

Leg uit waarom Colijn de gouden standaard niet los wilde laten?

1. Wanneer de gouden standaard zou worden losgelaten, zou dit zorgen voor inflatie. Colijn was bang dat hierdoor de economie te snel zou herstellen.
2. Wanneer de gouden standaard zou worden losgelaten, zou dit zorgen voor inflatie. Colijn zag dit dus als diefstal van het spaargeld van mensen.
3. Colijn was erg star in zijn denken en wilde niet toegeven dat hij een fout had gemaakt.
4. Geen van de antwoorden is goed.

VMBO KGT 4

3.3 Crisis en politiek in Nederland.

Crisis en samenleving

Omdat Colijn lange tijd weigerde de gouden standaard los te laten, nam de werkloosheid alleen maar toe.

--> werkverschaffingsprojecten: men werd gedwongen om ongeschoolde, zware arbeid te verrichten; (Amsterdamse bos / afsluitdijk)

- arbeiders verbleven in kampen.

- het eten was slecht

- vergoeding was laag.

--> werklozen konden niet weigeren, want dan zou de steun stopgezet worden.

Bekijk de video vanaf 4:41 tot 11:38

anderetijden.nl

Koppel het begrip aan de juiste afbeelding

Stempelen

Beurskrach

Werkverschaffing

Aanpassings-

politiek

De controle bij uitkeringen in de crisis was streng om (1) ... te voorkomen. Daarom moesten werklozen 2 keer per dag (2) ...

Welke begrippen horen op de puntjes te staan?

1. 1. verdere werkloosheid 2. op werkverschaffing
2. 1. verdere werkloosheid 2. stempelen
3. 1. zwartwerken 2. op werkverschaffing
4. 1. zwartwerken 2. stempelen

Wat hield de aanpassingspolitiek van Hendrik Colijn in?

1. Hierdoor probeerde hij de nieuwe minister-president te worden
2. Hierdoor werd er bezuinigd op uitkeringen en ambtenarensalarissen
3. Hierdoor werd er een wereldwijd vredescontact gesloten
4. Hierdoor werd er geld geleend van de Verenigde Staten

Wat was de grootste oorzaak voor de weer opbloeiende economie
van Nederland in 1936?

1. De economische bloei in de Verenigde Staten
2. De Aanpassingspolitiek van Colijn
3. Het loslaten van de Gouden Standaard
4. De Jordaanoproer

VMBO KGT 4

3.3 Crisis en politiek in Nederland.

Aan de slag!

- Kijk opdr. 3.2 na.

- Lees blz. 90 

- Maak opdr. 1 t/m 4 blz. 93