Vaardigheden bronnen gebruiken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Toets vragen. Antwoorden op je wisbordje.

1. Leg uit hoe Karel de Grote ervoor zorgde dat iedereen in zijn rijk christelijk werd.

2. Hoe noem je het systeem waar Karel de Grote zijn rijk mee bestuurde?

3. Wat doet een leenman op zijn leen?

Lesplanning

Leerdoel: Werken met bronnen.

1. Soorten bronnen

2. Feiten en meningen in bronnen

3. Betrouwbaarheid van bronnen

4. Checkvraag leerdoel

Antwoord in je schrift, bij de hierna volgende bron.

Weet je het nog? 

Is dit schilderij een primaire of secundaire bron?

Is het een geschreven of een ongeschreven bron?

Leg je antwoord uit.

Schilderij gemaakt door Giovanni di Paoli di Grazia 1447.

Haal uit de bron 2 feiten en 2 meningen elk met eigen kleur op je blad

Uit een boek over Neanderthalers:

De Neanderthalers bouwden bij Molodovo in de Oekraïne twee woonplaatsen uit

mammoetbotten en –slagtanden. Het ene bouwsel is cirkelvorming en ongeveer 75

m2 groot. Binnenin trof men verschillende vuurhaarden aan en ook duizenden stenen

werktuigen en een vlek van rode kleurstof. We denken dat de stammen het liefst hoge vlaktes opzochten of grotten zocht waar ze veilig de nacht door kon brengen. Het leven van de Neanderthalers moet zwaar zijn geweest. Er zijn door archeologen ook skeletresten teruggevonden, waaruit blijkt dat er onder hen mannen en vrouwen waren met een handicap. Het was vast moeilijk om hen achter te laten als de stam naar een ander kamp trok. Soms zijn botbreuken of amputaties aan de skeletresten te zien.

Haal uit de bron 2 feiten en 2 meningen.

Uit een boek over Neanderthalers:

De Neanderthalers bouwden bij Molodovo in de Oekraïne twee woonplaatsen uit

mammoetbotten en –slagtanden. Het ene bouwsel is cirkelvorming en ongeveer 75

m2 groot. Binnenin trof men verschillende vuurhaarden aan en ook duizenden stenen

werktuigen en een vlek van rode kleurstof. We denken dat de stammen het liefst hoge vlaktes opzochten of grotten zocht waar ze veilig de nacht door kon brengen. Het leven van de Neanderthalers moet zwaar zijn geweest. Er zijn door archeologen ook skeletresten teruggevonden, waaruit blijkt dat er onder hen mannen en vrouwen waren met een handicap. Het was vast moeilijk om hen achter te laten als de stam naar een ander kamp trok. Soms zijn botbreuken of amputaties aan de skeletresten te zien.

Betrouwbaarheid van een bron

Wanneer is een bron betrouwbaar?

Hulpvragen:

1. In welke tijd/wanneer is de bron gemaakt?
2. Door wie is de bron gemaakt?
3. Wat was de bedoeling van de maker?

Overnemen

De Romeinse senator Cassius Dio schreef over

keizer Titus (39 n.C.-81 n.C) bij de opening 

van het Colosseum.

Houten balletjes

Hij liet hoog vanuit het amfitheater houten balletjes de tribunes in werpen, waarop de naam van een artikel was gekrast. Dat kon voedsel zijn, een kledingstuk, een zilveren of zelfs een gouden vaas, een paard, een lastdier, vee of slaven. Wie zo'n balletje bemachtigde moest ermee naar de verantwoordelijke beambte gaan en het aangegeven artikel afhalen.

Bron: Cassius Dio, Geschiedenis van Rome (2e eeuw n.C.).

Lees deze bron en

beantwoord de drie

hulpvragen.

Noteer in je schrift.

Vraag

In welke tijd is de bron gemaakt?

De Romeinse senator Cassius Dio schreef over

keizer Titus (39 n.C.-81 n.C) bij de opening van het Colosseum.

Houten balletjes

Hij liet hoog vanuit het amfitheater houten balletjes de tribunes in werpen, waarop de naam van een artikel was gekrast. Dat kon voedsel zijn, een kledingstuk, een zilveren of zelfs een gouden vaas, een paard, een lastdier, vee of slaven. Wie zo'n balletje bemachtigde moest ermee naar de verantwoordelijke beambte gaan en het aangegeven artikel afhalen.

Bron: Cassius Dio, Geschiedenis van Rome (2e eeuw n.C.).

Vraag

Door wie is de bron gemaakt?

De Romeinse senator Cassius Dio schreef over

keizer Titus (39 n.C.-81 n.C) bij de opening van het Colosseum.

Houten balletjes

Hij liet hoog vanuit het amfitheater houten balletjes de tribunes in werpen, waarop de naam van een artikel was gekrast. Dat kon voedsel zijn, een kledingstuk, een zilveren of zelfs een gouden vaas, een paard, een lastdier, vee of slaven. Wie zo'n balletje bemachtigde moest ermee naar de verantwoordelijke beambte gaan en het aangegeven artikel afhalen.

Bron: Cassius Dio, Geschiedenis van Rome (2e eeuw n.C.).

Vraag

Wat was de bedoeling van de schrijver denk je?

• Antwoord: Om geschiedenis te verklaren of te informeren.
  

Betrouwbare bron???

Hoe betrouwbaar is deze bron als je meer wilt weten over het leven in de Romeinse tijd in de 1e eeuw?

= Voorbeeld van een toetsvraag

Noteer in je schrift.

Is de bron dus betrouwbaar?

De bron komt niet uit de eigen tijd -> minder betrouwbaar

De maker is Romeins -> meer betrouwbaar

De bedoeling is geschiedenis verklaren -> meer betrouwbaar

Checkvraag

1. is de bron een primaire of secundaire bron?

2. Noem een voorbeeld van een feit en een mening uit de bron.

3. Is de bron betrouwbaar denk je ?

Bron: biografie van Einhard, Het leven van Karel de Grote (rond 825).

De edelman Einhard schrijft over de kroning van Karel:

De inwoners van Rome hadden paus Leo mishandeld. Ze hadden zijn ogen uitgestoken en zijn tong afgesneden. Daarom riep hij de koning te hulp. Karel ging naar Rome om een eind te maken aan de wanorde in de Kerk. Hij bleef er de hele winter. Het was toen dat hij de titel “keizer” ontving. In het begin had hij echt een hekel aan die titel. Hij zei dat hij die dag geen voet in de kerk zou hebben gezet, als hij had geweten wat de paus van plan was.