Taalplustraject lezen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Inhoud

We gaan in deze les oefenen met:

1. het hoofdonderwerp van een zin
2. het deelonderwerp van de zin
3. het verschil tussen meningen en argumenten

Hoofdonderwerp

Het hoofdonderwerp vertelt in 1 of een paar woorden waar de tekst over gaat. 

Kijk goed naar het plaatje, de titel, de tussenkopjes en de inleiding. 

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 1?

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 1?

1. Onbetaalbare planten
2. Plantenzaadjes die in de ruimte zijn geweest
3. Reuzenplanten uit China
4. Vitamines

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 2?

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 2?

1. Bellen vanuit een prullenbak
2. Zwijnen die op prullenbakken jagen
3. Vluchten voor wilde zwijnen
4. Verkleumd in prullenbak

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 3?

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 3?

1. Chinese man wordt misselijk van gras
2. Gras
3. Eetgewoontes van Chinese man
4. Misselijk

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 4?

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 4?

1. De Weekkrant
2. Ontsnapte poema
3. Wilde kat die op poema lijkt
4. Poema die op de Veluwe leeft

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 5?

Wat is het hoofdonderwerp van tekst 5?

1. Rouwende zwaan gered
2. Boze zwaan op het spoor in Den Haag
3. Machinist haalt een zwaan van het spoor
4. Rouwende zwanen geven overlast

Het deelonderwerp

Het deelonderwerp is een deel van een tekst.

Deelonderwerpen vertellen iets over meerdere kanten van een tekst.

Een tekst over school gaat bijvoorbeeld ook over: leraren, vakken en de plaats van de school.

Het deelonderwerp heeft dus wel iets met het onderwerp te maken

Hooikoorts

Hooikoorts door warm weer

1. Rode ogen, gesnif en gesnuit. Ben jij onophoudelijk aan het niezen en snotteren? Dan kan het zijn dat je last hebt van hooikoorts. Het hooikoortsseizoen is namelijk begonnen. Het begint dit jaar extra vroeg en veel mensen hebben er al last van. Dat heeft te maken met het warme weer van de afgelopen tijd.

2. Fijn dat de zomer dit jaar vroeg begint? Natuurlijk! Behalve als je hooikoorts hebt. Mensen die allergisch zijn voor pollen lopen dit jaar al vroeg te snotteren. Want er zijn volop prikkelende pollen van bomen, planten en grassen. Door het warme weer zijn planten, bloemen en bomen extra vroeg gaan bloeien.

3. Medicijnen

Gelukkig bestaan er goede medicijnen tegen hooikoorts. Bij apotheken merken ze dit ook, want er worden veel hooikoortsmedicijnen opgehaald de afgelopen tijd.

Bron: 7days.nl

1. Wat is het deelonderwerp van de derde alinea?

1. Hooikoorts
2. Apotheken
3. Meer hooikoorts door warm weer
4. Medicijnen tegen hooikoorts

Woestijnen

1. De meeste mensen denken bij een woestijn aan een droge, hete en enorme zandvlakte. Maar wist je dat maar een klein gedeelte van de woestijnen op de wereld er zo uitziet?

2. Droogte

Een gebied wordt een woestijn genoemd als er per jaar minder dan 200 millimeter regen valt. Het is er dus heel droog. Doordat de droge woestijngrond te los is om water vast te houden, groeien er dus nauwelijks planten.

3. Soorten

De zandwoestijn is de bekendste soort. Je hebt vast wel eens gehoord van de Sahara in Noord-Afrika. De naam is afgeleid van Sahra, dat woestijn betekent. Een andere bekende zandwoestijn is de Namibwoestijn in Namibië. Hiervan wordt wel eens gezegd dat het de oudste ter wereld is! Maar er zijn niet alleen zandwoestijnen. Er bestaan namelijk ook leemwoestijnen en zoutwoestijnen. Een leemwoestijn is een vlakte van opgedroogde klei en een zoutwoestijn is een vlakte van opgedroogd zoutwater. Er bestaan zelfs ijswoestijnen!

Bron: 7days.nl

2. Wat is het deelonderwerp van de tweede alinea?

1. weinig planten
2. droogte in woestijnen
3. soorten woestijnen
4. de sahara

De dolfijn

1. Van alle vissoorten is de dolfijn een van de vrolijkste. Fout! De dolfijn is helemaal geen vis, maar een zoogdier! Tijd om dit dier eens van dichtbij te bekijken.

2. Dolfijnengedrag

Dolfijnen leven in groepen. Ze hebben veel contact met elkaar. Ze ‘praten’ bijvoorbeeld met elkaar via fluittonen en klikjes. Dolfijnen maken wel meer dan 300 klikgeluiden per seconde. Die geluiden gebruiken dolfijnen ook om de weg én vissen te vinden. Dolfijnen helpen elkaar als ze ziek zijn of als er een baby wordt geboren.

3. Slimme beesten

Dolfijnen zijn erg slim. Ze kunnen zichzelf bijvoorbeeld herkennen in de spiegel. Dat kunnen maar weinig dieren. Dolfijnen kunnen trucjes leren en ze gebruiken zo nu en dan gereedschap. Een voorbeeld van gereedschap is een stuk natuurspons van de zeebodem. Ze leggen dat op hun neus om hem te beschermen als ze in het zand van de zeebodem woelen.

Bron: 7days.nl

Wat is het deelonderwerp van de tweede alinea?

1. Het gedrag van dolfijnen
2. de dolfijn
3. pratende dolfijnen
4. slimme beesten

De steekmug

1. Lastig, dat gezoem en gesteek! En soms zelfs gevaarlijk. We vertellen je in dit artikel meer over de steekmug.

2. Leefgebied

Overal op aarde komen steekmuggen voor. Behalve op IJsland en Antarctica. Ze houden van vocht en warmte. Daarom leven de meeste soorten in de tropen. En natuurlijk in jouw kamer in de zomer.

3. Steken om te eten

Vrouwtjes hebben het bloed van vogels en zoogdieren nodig om eitjes te maken. Mannetjesmuggen zuigen alleen sap uit planten. Het zijn dus altijd de vrouwtjesmuggen die mensen steken!

4. Larven bij het water

Steekmuggen leven altijd in de buurt van water. Hun larven (baby’s) groeien hierin op. Daarom zie je vaak grote zwermen boven een sloot.

5. Dodelijke ziekte verspreiden

Mensen houden niet van muggen en dat komt niet alleen door dat vervelende gezoem. In warme gebieden verspreiden muggen malaria. Malaria is een ziekte waar ieder jaar ongeveer een miljoen mensen aan doodgaan.

Wat is het deelonderwerp van de tweede alinea?

1. Het leefgebied van de steekmuggen
2. De steekmug
3. Steekmuggen in de hele wereld
4. Het eten van steekmuggen