H2.1 + H2.2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Maatschappijleer

H2.1 + H2.2

Links naar de filmpjes via schooltv:

• https://schooltv.nl/video/eenvandaag-in-de-klas-racisme-in-het-amateurvoetbal/
  
• https://schooltv.nl/link/nepnieuws/#q=nepnieuws
• https://schooltv.nl/video/vrouwen-en-reclame-echt-of-niet/

Terugblik vorige les

Wat is maatschappijleer

 H1.2 (de maatschappij onderzoeken) 

+ 

1.3 (media en nepnieuws)

Tijdens de boerenprotesten demonstreren honderden boeren voor een verandering van wetgeving over stikstofuitstoot

Welk machtsmiddel?

1. Functie / beroep
2. Kennis
3. Overtuigingskracht
4. Aantal medestanders

1. Als je nepnieuws gelooft, vorm je jouw

op basis van                            informatie.

2. Zoek je uit van wie een bericht afkomstig is, dan helpt dat jou te bepalen of er sprake is van                            .

3. Zie je veel informatie die niet klopt, dan kan dat ertoe leiden dat je ook                            informatie niet vertrouwt.

4. Professionele nieuwsmedia hebben in journalistieke regels vastgelegd dat ze hun nieuws zo                            en 

                          mogelijk moeten brengen.

5. In een filterbubbel kun je gemakkelijk                           

 ontwikkelen.

Onjuiste

Onafhankelijk

Betrouwbare

Objectief

Vooroordelen

Manipulatie

Mening

Hoofdstuk 2: De Rechtsstaat

H 2.1 - Wat is een rechtsstaat?

H2.2 - Voorwaarden voor een rechtsstaat

Waar denk je aan bij het thema
Rechtsstaat?

Leerdoelen: 
 

• Kunnen beschrijven wat een rechtsstaat is
  
• Geschreven en ongeschreven regels kunnen onderscheiden en in verband kunnen brengen met rechtsnormen
  
• De rechtsgebieden publiekrecht en privaatrecht kunnen onderscheiden  
• Begrijpen dat het gevoel van rechtvaardigheid relatief (plaats- en tijdgebonden) is
  
• Kunnen uitleggen wat rechtshandhaving en rechtsbescherming zijn
  
• Het begrip geweldsmonopolie kunnen uitleggen aan anderen
  
• Begrijpen dat er tegenover rechten ook plichten zijn

Grondwet van het Koninkrijk der Nederlanden

• Art. 1 - Allen die zich in Nederland bevinden, worden op gelijke manier behandeld
• Art. 6 - Ieder heeft het recht zijn godsdienst of levensovertuiging, individueel of in gemeenschap met anderen, vrij te belijden, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet
• Art. 8 - Het recht tot vereniging wordt erkend. Bij de wet kan dit recht worden beperkt in het belang van de openbare orde
• Art. 12 - Het binnentreden van een woning zonder toestemming v.d. bewoner is alleen geoorloofd in gevallen bij of krachtens de wet bepaald, door hen die daartoe bij of krachtens de wet zijn aangewezen
• Art. 16 - Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke bepaling

• Artikel II-65: Het verbod van slavernij en dwangarbeid
  1.Niemand mag in slavernij of dienstbaarheid worden gehouden.
  2.Niemand mag gedwongen worden dwangarbeid of verplichte arbeid te verrichten.
  3.Mensenhandel is verboden.
• De doodstraf werd in zijn geheel (ook in vredestijd) afgeschaft in Nederland in 1983; de laatste terechtstelling in vredestijd was voltrokken in 1860.
• Civil Rights Act van 1964. Deze wet verbood discriminatie op grond van huidskleur, ras, sekse en religie in alle openbare gebouwen en overheidsinstellingen.
• Nederland stelde op 1 april 2001 het burgerlijk huwelijk open voor partners van hetzelfde geslacht.

Recht in beweging

• Artikel II-65 (Europese grondwet): Het verbod van slavernij en dwangarbeid
  

        1.Niemand mag in slavernij of dienstbaarheid worden gehouden.

        2.Niemand mag gedwongen worden dwangarbeid of verplichte arbeid te verrichten.

        3.Mensenhandel is verboden.

• De doodstraf werd in zijn geheel (ook in vredestijd) afgeschaft in Nederland in 1983; de laatste terechtstelling in vredestijd was voltrokken in 1860.
• Civil Rights Act van 1964. Deze wet verbood discriminatie op grond van huidskleur, ras, sekse en religie in alle openbare gebouwen en overheidsinstellingen.
• Nederland stelde op 1 april 2001 het burgerlijk huwelijk open voor partners van hetzelfde geslacht.

Zoek bij elke plicht een bijpassend recht

Aan uitkeringen zijn voorwaarden verbonden. Ben je Nederlander, minimaal achttien jaar, heb je onvoldoende spaargeld of (gezamenlijk) inkomen om van te leven en heb je bijvoorbeeld nooit gewerkt, dan kom je in aanmerking voor een bijstandsuitkering. Je moet kunnen aantonen dat je er alles aan doet om aan het werk te komen.

Leerplicht

Belastingplicht

Identificatieplicht

DNA-plicht voor verdachten en veroordeelden

Zorgverzekeringsplicht voor volwassenen

Recht op een uitkering

Recht op medische hulp

Recht op onderwijs

Recht op een eerlijk politie
onderzoek en proces 

Recht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer

Betekent dat de staat er voor moet zorgen dat burgers zich aan de wet houden.

Wetten beschermen burgers tegen machtsmisbruik van de overheid

Verwerkingsopdracht (voorbeeld)

Döner Kebab	Integrale Veiligheidskunde	Rechten
Elektrische scooter	Sushi	Motor
Fysiotherapie	Stamppot boerenkool	Fiets

Maak 3 setjes van 3 begrippen en leg uit waarom deze bij elkaar horen

Terugblik: Wat is een rechtsstaat (2.1)

Publiekrecht (o.a. het strafrecht)	Mishandeling / doodslag / etc.	Huwelijk / scheiding
Rechtshandhaving (incl. gewelds- monopolie	Relatie tussen burgers onderling	Relatie tussen burgers + overheid
Privaatrecht (burgerlijk recht)	Rechtsbescherming	Kerntaken van de overheid

Maak 3 setjes van 3 begrippen en leg uit waarom deze bij elkaar horen

Verwerkingsopdracht

Terugblik: Wat is een rechtsstaat (2.1)

Publiekrecht (o.a. het strafrecht)	Mishandeling / doodslag / etc.	Huwelijk / scheiding
Rechtshandhaving (incl. gewelds- monopolie	Relatie tussen burgers onderling	Relatie tussen burgers + overheid
Privaatrecht (burgerlijk recht)	Rechtsbescherming	Kerntaken van de overheid

Leerdoelen: 
 

• Kunnen beschrijven wat een rechtsstaat is
  
• Geschreven en ongeschreven regels kunnen onderscheiden en in verband kunnen brengen met rechtsnormen
  
• De rechtsgebieden publiekrecht en privaatrecht kunnen onderscheiden  
• Begrijpen dat het gevoel van rechtvaardigheid relatief (plaats- en tijdgebonden) is
  
• Kunnen uitleggen wat rechtshandhaving en rechtsbescherming zijn
  
• Het begrip geweldsmonopolie kunnen uitleggen aan anderen
  
• Begrijpen dat er tegenover rechten ook plichten zijn

Pauze

5 min.

Leerdoelen:
o Het doel van de rechtsstaat kunnen benoemen

o De klassieke grondrechten en de sociale grondrechten van elkaar kunnen onderscheiden

o Het systeem van checks and balances kunnen koppelen aan de trias politica 

o De grondbeginselen van de rechtsstaat kunnen beschrijven, namelijk de trias politica, de grondrechten en het legaliteitsbeginsel

 

"Iedereen die macht heeft is daar geneigd misbruik van te maken"

- Montesquieu, Filosoof (1689-1755)

Verdeling v.d. macht in de praktijk

Trias politica

& 

het principe van "checks & balances"

• df 

https://www.rechtspraak.nl/

Vraag:

Leg uit dat er in het voorbeeld van het ZSM recht, het principe van 'checks and balances' in gevaar is. Maak in je antwoord gebruik van het begrip Trias Politica en maak duidelijk wat hiermee bedoeld wordt.

Opdracht:

Antwoorden

F

C

E

G

B

D

A

Leerdoelen:
o Het doel van de rechtsstaat kunnen benoemen

o De klassieke grondrechten en de sociale grondrechten van elkaar kunnen onderscheiden

o Het systeem van checks and balances kunnen koppelen aan de trias politica 

o De grondbeginselen van de rechtsstaat kunnen beschrijven, namelijk de trias politica, de grondrechten en het legaliteitsbeginsel

 

Volgende les

H 2.3

Criminaliteit

& opsporing

Links naar de filmpjes via schooltv:

• https://schooltv.nl/video/eenvandaag-in-de-klas-racisme-in-het-amateurvoetbal/
  
• https://schooltv.nl/link/nepnieuws/#q=nepnieuws
• https://schooltv.nl/video/vrouwen-en-reclame-echt-of-niet/