Thema 4: Basisstof 4.1 & 4.2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Ordening

                      Lesdoelen

Na deze les:

1. kan je de kenmerken noemen van dieren, planten, schimmels en bacteriën
2. kan je uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

                      Lesdoelen

Na deze les:

1. weet ik uit hoeveel cellen een bacterie bestaat
2. weet ik op welke manieren bacteriën schadelijk kunnen zijn
3. weet ik op welke manieren bacteriën ook nuttig kunnen zijn

Ordenen

Je kan voorwerpen en organisme indelen in verschillende groepen of sorteren dit noem je ordenen.

Bij ordenen verdeel je een verzameling in groepen met hetzelfde kenmerk.

4 rijken

Biologen ordenen alle organismen in 4 groepen. Zo'n groep noem je een rijk. Hiernaast zie je de 4 rijken.

Bij het indelen heeft men gekeken naar de celkenmerken: celkern, celwand en bladgroenkorrels.

Celkenmerken

Een ander woord voor ordenen is?

1. Opruimen
2. Sorteren
3. Weggooien

Van wie is welke cel?

Dier

Schimmel

Bacterie

Plant

Vormen bacteriën 1 van de vier hoofdgroepen

1. Ja
2. Nee

Een plantencel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Een dierlijke cel heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern -GEEN celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Hoeveel rijken kennen we?

1. 1
2. 3
3. 4
4. 6

Bladgroenkorrels worden als kenmerk gebruikt om organismen in te delen in rijken.

1. juist
2. onjuist

Heeft een schimmel een celwand?

1. Ja
2. Nee

Bacterien

Bacteriën

- Geen celkern

- Wel een celwand

- Geen bladgroenkorrels

- Eéncellig, ze bestaan uit 1 cel. 

- Met een gewone microscoop alleen als 

  kleine puntjes of streepjes ziet. 

                                         

Alleen als je ze honderdduizenden keren vergroot, kun je zien hoe ze 

er in werkelijkheid uitzien.

De meeste bacteriën voeden zich met resten van dode organismen. 

Zo ruimen bacteriën andere organismen op. 

Het menselijk lichaam telt 10 x meer bacteriën dan cellen

Het menselijk lichaam telt 10x meer bacterien dan cellen

In de darmen zitten ontzettend veel bacteriën. De meeste zijn nuttig. 

Ze helpen bij het verteren van voedsel.

Door de goede, nuttige bacteriën hebben schadelijke bacteriën geen kans. Nuttige bacteriën beschermen de huid.

In je mond zitten 25 x meer bacteriën 

dan er mensen op de aarde leven.

Het zijn veel nuttige bacteriën maar er zijn ook schadelijke bacteriën.

Nuttige bacteriën

Voortplanting 

van bacteriën

Bacteriën planten zich voort door te delen.

Hoe ze dat doen?

1.  Eén bacterie deelt in tweeën.

2.  Die 2 groeien totdat ze weer even groot zijn.

3.  Dan gaan die 2 zich ook weer delen.

4.  Dan zijn er 4 en die gaan zich ook weer delen......

Bij gunstige omstandigheden delen ze zich elk half uur. 

Er moet dan voedsel en vocht zijn en de temperatuur moet goed zijn. 

Er ontstaat dan een hele grote groep, zo'n groep noem je een bacteriekolonie. 

Een bacteriekolonie kun je met het blote oog zien.

Voedsel maken

Bacteriën kunnen een rol hebben bij het maken van voedsel.

Die speciale bacteriën worden gebruikt bij het maken van voedingsmiddelen.

Schadelijke bacteriën

Voedsel bestaat uit (delen van) organismen.

Voorbeelden hiervan zijn: vlees, vis, fruit en groenten. 

Voor bacteriën is dat voedsel, daarom kunnen ze daar goed op leven. 

Het voedsel gaat daardoor bederven. Als wij bedorven voedsel eten, kunnen we daarvan ziek worden.

Er zijn bepaalde soorten bacteriën die mensen ziek kunnen maken. De huisarts zal dan een antibioticum voorschrijven.

Dat antibioticum dood de schadelijke bacteriën.

Een voorbeeld is penicilline maar er zijn meer antibiotica.

longontsteking

blaasontsteking

Voortplanting van Bacteriën:
Bacteriën planten zich voort
door te delen

1. Waar
2. Nietwaar

Een bacterie heeft:

1. wel een celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels
2. wel een celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
3. GEEN celkern - wel een celwand - GEEN bladgroenkorrels
4. GEEN celkern - wel een celwand - wel bladgroenkorrels

Bij warm weer leg je voedsel in de koelkast

1. omdat het voedsel dan beter smaakt
2. ziekmakende bacteriën kunnen zich dan minder voortplanten
3. het hoeft niet, eigenlijk is dat onzin
4. gezonde bacteriën blijven dan beter aanwezig in het voedsel

Roy zegt: Bacteriën planten
zich voort door deling

Emily zegt dat bacteriën zich voeden met dode resten van organismen

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. Roy: waar Emily: niet waar
4. Roy: niet waar Emily: waar

Een bacterie heeft een celwand?

1. ja
2. nee

Bacteriën kunnen oorontsteking veroorzaken.

1. juist
2. onjuist